Nội chiến Sudan vượt khỏi tầm kiểm soát, Liên hợp quốc kêu gọi chấm dứt bạo lực

Cuộc chiến kéo dài hai năm giữa Lực lượng Vũ trang Sudan (SAF) và Lực lượng Hỗ trợ Nhanh (RSF) đã khiến hơn 150.000 người thiệt mạng và hơn 14 triệu người phải rời bỏ nhà cửa, trở thành một trong những khủng hoảng nhân đạo tồi tệ nhất thế kỷ 21.

Tuần trước, RSF đã chiếm được thành phố chiến lược El Fasher ở Darfur sau 18 tháng bao vây. Nhiều đoạn video do lực lượng này đăng tải cho thấy dân thường bị bắn.

Phát biểu trước báo giới bên lề Hội nghị thượng đỉnh thế giới về Phát triển xã hội đang diễn ra tại thủ đô Doha của Qatar, ông Guterres nhấn mạnh rằng El Fasher và các khu vực lân cận đang trở thành tâm điểm của đau khổ, đói nghèo và bạo lực.

“Hàng trăm nghìn người bị mắc kẹt trong vòng vây. Người dân đang chết vì suy dinh dưỡng, bệnh tật và bạo lực. Cuộc khủng hoảng này đang vượt ngoài tầm kiểm soát”, ông cảnh báo.

Cùng lúc đó, Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) cho biết đang thu thập bằng chứng về các tội ác chiến tranh, giết người hàng loạt và hiếp dâm bị cáo buộc tại El Fasher.

Trong khi đó, chính quyền Sudan vẫn đang cân nhắc đề xuất ngừng bắn nhân đạo của Hoa Kỳ, nhưng nhiều tướng lĩnh cho rằng bất kỳ thỏa thuận nào cũng phải đi kèm điều kiện RSF rút khỏi các thành phố chiếm đóng.

Việc thành phố El Fasher thất thủ giúp RSF kiểm soát toàn bộ năm thủ phủ bang của Darfur, làm dấy lên lo ngại Sudan có thể bị chia cắt theo trục Đông - Tây.

Tuy nhiên, Đại sứ Sudan tại Anh Babikir Elamin khẳng định không có ý định chia tách đất nước mà ưu tiên hàng đầu là chấm dứt các vụ thảm sát.

Mỹ đang nỗ lực thúc đẩy một kế hoạch hòa bình được Ai Cập, UAE, và Ả Rập Xê Út, bắt đầu bằng lệnh ngừng bắn nhân đạo kéo dài ba tháng, sau đó là ngừng bắn vĩnh viễn và giai đoạn chuyển tiếp chín tháng sang chính quyền dân sự.

Washington hy vọng rằng việc cuộc nội chiến kéo dài hai năm đang thu hút sự chú ý toàn cầu sẽ buộc các bên tham chiến phải từ bỏ lập trường cực đoan của mình và nhượng bộ.

Tuy nhiên, phản ứng ban đầu của SAF cho thấy sự phản đối mạnh mẽ đối với kế hoạch do đặc phái viên Mỹ Massad Boulos đề xuất. Một số tướng lĩnh Sudan yêu cầu RSF bị hạn chế hoạt động tại các trại quân sự bên ngoài thành phố.