Nơi yên nghỉ kỳ lạ của xe Ford Woody thời Thế chiến II

Trận Midway được xem là bước ngoặt quyết định giúp Hạm đội Thái Bình Dương của Mỹ giành ưu thế trong Thế chiến II, có tầm vóc lịch sử ngang ngửa với chiến thắng Trafalgar của đô đốc Nelson - nhưng thay vì những chiến hạm buồm, đây là cuộc chiến giữa các tàu sân bay.

Nhờ giải mã thành công kế hoạch của Đô đốc Yamamoto, lực lượng liên quân gồm Hải quân, Thủy quân Lục chiến và Không quân Mỹ đã sẵn sàng với ba tàu sân bay, bảy tuần dương hạm hạng nặng, mười sáu tàu ngầm và theo phát hiện mới nhất, còn có cả một chiếc ô tô.

Chiếc xe bí ẩn này mới được phát hiện gần đây, khiến giới sử học không khỏi bất ngờ. Vốn dĩ tàu sân bay không được thiết kế để thực hiện các cuộc đổ bộ, nên sự hiện diện của một chiếc xe bốn bánh trên boong tàu là điều hiếm thấy. Không gian trên tàu đặc biệt chật hẹp trong bối cảnh chiến tranh, khi một chỗ trống cũng có thể là nơi để đỗ chiến đấu cơ nhằm đối phó với những đợt không kích.

Thế nhưng, trong lần khảo sát xác tàu U.S.S. Yorktown vào cuối tuần qua, thiết bị điều khiển từ xa của NOAA (Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia Mỹ) đã ghi lại hình ảnh rõ ràng về phần còn sót lại của một chiếc ô tô, nằm ở khu vực gần thang máy số ba.

U.S.S. Yorktown từng đóng vai trò chủ chốt trong trận Midway. Sau khi hứng chịu hư hại tại trận chiến Biển San Hô, một cuộc đối đầu chưa phân thắng bại, con tàu này được dự kiến sẽ quay về xưởng đóng tàu ở bang Washington để sửa chữa.

Tuy nhiên, các kỹ sư tại Trân Châu Cảng đã nỗ lực làm việc suốt 72 giờ không nghỉ để hàn gắn thân tàu, đồng thời huy động đủ số máy bay cần thiết để đưa Yorktown trở lại chiến tuyến.

Sự có mặt của Yorktown tại Midway góp phần quyết định vào việc đánh chìm bốn tàu sân bay của Nhật, qua đó làm chao đảo lực lượng hải quân đối phương. Con tàu cũng đã đẩy lùi hai đợt phản công trên không nhằm vào các tàu sân bay khác của Mỹ, bất chấp việc bị hư hỏng nặng. Sau cùng, Yorktown bị trúng ngư lôi từ tàu ngầm Nhật và buộc phải ra lệnh sơ tán toàn bộ thủy thủ đoàn.

Dù mang nhiều chiến công vang dội, địa điểm nằm lại dưới đáy biển của U.S.S. Yorktown mãi đến năm 1998 mới được xác định bởi Tiến sĩ Robert Ballard - người cũng từng phát hiện xác tàu Titanic.

Tọa lạc ở độ sâu gần 5 km, trong vùng biển nay thuộc Khu bảo tồn biển quốc gia Papahānaumokuākea, xác tàu Yorktown được đánh giá là còn nguyên vẹn một cách đáng kinh ngạc. Từ đó đến nay, nhiều chuyến lặn khảo sát đã tiếp tục hé lộ thêm những bí ẩn mới, trong đó có lần phát hiện chiếc xe ô tô này.

Thực tế, việc tìm thấy xe hơi trong các vụ đắm tàu không phải là điều quá hiếm, kể cả từ trước thời kỳ các tàu chuyên chở ô tô hiện đại. Tàu Titanic từng mang theo một chiếc Renault khi chìm, còn con tàu S.S. Andrea Doria đã cuốn theo chiếc Norseman – mẫu xe ý tưởng do Ghia chế tạo riêng cho Chrysler.

Điều khiến phát hiện lần này trở nên đặc biệt là chiếc xe trên Yorktown không chỉ hiện diện giữa chiến trường mà còn không bị thủy thủ đoàn vứt bỏ trong nỗ lực cứu tàu sau trận Midway.

Trong giai đoạn đầu của công tác cứu hộ, gần như mọi vật dụng không cố định đều bị ném xuống biển để giúp tàu cân bằng - từ pháo phòng không, đạn dược cho đến máy bay. Vậy mà chiếc xe vẫn được giữ lại.

Chi tiết này phần nào hé lộ lai lịch của chiếc xe, dù hiện vẫn chưa có xác nhận chính thức. Dựa vào hình ảnh, các chuyên gia của NOAA nhận định nhiều khả năng đó là mẫu Ford Super DeLuxe Woody Wagon đời 1940 hoặc 1941.

U.S.S. Yorktown là soái hạm của Chuẩn Đô đốc Frank Fletcher, và vào thời kỳ đó, các mẫu Ford Super DeLuxe thường được dùng để đưa đón sĩ quan cấp cao - chiếc xe này có thể chính là phương tiện cá nhân của ông.

Dù sự thật thế nào, phát hiện này tiếp tục cho thấy rằng ngay cả những xác tàu tưởng như đã được khai phá đầy đủ vẫn có thể ẩn chứa những câu chuyện chưa từng được kể. Đại dương sâu thẳm vẫn còn nhiều điều chờ được khám phá.