Vở kịch nói "Chén thuốc độc" của tác giả Vũ Đình Long công diễn lần đầu tiên vào ngày 22/10/1921 tại Nhà hát Lớn Hà Nội. Đây được coi là tác phẩm đánh dấu sự hình thành và phát triển nghệ thuật sân khấu kịch nói Việt Nam. Chính vì thế, Hội nghệ sĩ sân khấu Việt Nam quyết định chọn vở này để diễn nhân dịp kỷ niệm 100 năm hình thành và phát triển nghệ thuật sân khấu kịch nói Việt Nam (1921-2021).

Phát biểu tại lễ khởi công, Chủ tịch Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam Trịnh Thúy Mùi cho biết, việc dựng lại và biểu diễn vở "Chén thuốc độc" là hoạt động chính kỷ niệm 100 năm hình thành và phát triển nghệ thuật sân khấu kịch nói Việt Nam. Đây là dịp để giới nghệ sĩ sân khấu nói chung và sân khấu kịch nói nói riêng cùng ôn lại chặng đường phát triển đáng tự hào của kịch nói nước nhà, đồng thời khẳng định với thế hệ đi trước rằng, thế hệ hôm nay đang nỗ lực vượt qua khó khăn, thách thức để chăm lo, thúc đẩy nền kịch nói Việt Nam phát triển hơn nữa.

NSƯT Như Lai - đạo diễn của vở kịch chia sẻ: "Với sự ra đời của vở "Chén thuốc độc", nền văn học Việt Nam đã đánh dấu mốc quan trọng cho việc ra đời của thể loại kịch nói. Mang đặc trưng của thể loại, vở kịch đã phản ánh hiện thực xã hội đương thời một cách sâu sắc và chân thực qua nghệ thuật kịch ảnh hưởng phương Tây.

Vấn đề hiện đại hóa đã được thể hiện qua thể loại, nội dung và hình thức, mở đường cho sự phát triển của loại hình kịch nói hiện đại sau này. Qua tác phẩm Chén thuốc độc, Vũ Đình Long là người đặt viên gạch đầu tiên xây dựng nền móng cho sự ra đời của sân khấu kịch nói và góp phần quan trọng trong quá trình hiện đại hóa văn học phát triển song song với hiện đại hóa xã hội". 

Nam đạo diễn bày tỏ áp lực khi dàn dựng vở này bởi trong lúc dịch bệnh khó khăn đủ bề. Tuy nhiên anh cũng tự tin với phong cách dàn dựng đặc trưng của mình sẽ không làm khán giả thất vọng. 

Vở kịch nói "Chén thuốc độc" lần này do NSƯT Bùi Như Lai đạo diễn, Đỗ Trí Hùng biên tập, họa sĩ Hoàng Phong thiết kế mỹ thuật, nhạc sĩ Giáng Son sáng tác ca khúc, nghệ sĩ Lê Phương biên đạo múa, với sự tham gia biểu diễn của các nghệ sĩ Nhà hát Kịch Việt Nam, Nhà hát Tuổi trẻ, Nhà hát Chèo Hà Nội, sinh viên lớp Diễn viên tài năng K39, Trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội. Có thể kể đến một số nghệ sĩ nổi bật tham gia như các NSND Lê Khanh, Việt Thắng; các NSƯT Xuân Bắc, Trịnh Mai Nguyên, Hoài Thu; các diễn viên Khuất Quỳnh Hoa, Việt Hoa, Thanh Bình, Thu Hà, Hồng Phúc, Tùng Linh...

Trong bảng phân vai ban đầu không có tên NSƯT Xuân Bắc nhưng vì là vở kịch kỷ niệm 100 năm hình thành và phát triển nghệ thuật sân khấu kịch nói Việt Nam nên Xuân Bắc chủ động xin vai ngay tại lễ khởi công. "Đối với những người theo nghiệp sân khấu thì được xuất hiện vài giây trong vở kịch này là niềm tự hào. Thế nên cho tôi xin một vai trong vở này, dù chạy qua sân khấu thôi cũng được", NSƯT Xuân Bắc chia sẻ. 

Trong khi đó, NSND Lê Khanh luôn mơ ước, khao khát mình được đứng trên sân khấu của nhà hát kịch Việt Nam. Một sân khấu tuy nhỏ bé nhưng luôn mang một tâm thế lớn, là anh cả đỏ.

"Bố tôi đã đứng trên sân khấu này, đây cũng là nơi tôi quen thuộc từ còn rất bé. Tôi luôn luôn hãnh diện về nơi đây và thật may mắn khi được chính thức góp mặt trong vở diễn mang ý nghĩa đặc biệt này. Tôi hy vọng, tất cả các nghệ sĩ góp mặt trong vở diễn "Chén thuốc độc" sẽ làm nên một ngày kỷ niệm thật đẹp. Đây là ngày để chúng ta tri ân các bậc tiền bối đi trước đã cho chúng ta một nền sân khấu lung linh như ngày hôm nay" - NSND Lê Khanh bày tỏ.

Tại lễ khởi công, NSƯT Xuân Bắc cùng NSND Tự Long cũng ủng hộ 20 triệu đồng để dựng vở diễn này. 

Cách đây 100 năm, ngày 22/10/1921, vở diễn "Chén thuốc độc" lần đầu tiên ra mắt tại Nhà hát Lớn Hà Nội, với một vị trí rất đặc biệt trong sân khấu Việt Nam.

Đây là vở diễn đầu tiên do người Việt viết, đánh dấu sự ra đời chính thức và phát triển của kịch nói Việt Nam. Khác với cải lương, tuồng, chèo là những loại hình nghệ thuật xuất phát từ sinh hoạt dân gian, kịch nói mang ảnh hưởng của văn hóa phương Tây, đặc biệt là kịch của Pháp. Vở "Chén thuốc độc" mang tính hiện đại, thoát khỏi màu sắc của các thể loại kịch truyền thống dân tộc, được diễn trên nền sân khấu hiện đại với những bối cảnh và công cụ hiện đại.

Vở kịch cũng thể hiện sự khát khao của giới văn nghệ sĩ bấy giờ, đặc biệt là tác giả Vũ Đình Long, muốn sáng tạo ra một tác phẩm đậm nét Việt cho chính người Việt xem.

Dự kiến vào ngày 21/10, "Chén thuốc độc" một lần nữa được tái hiện bằng một bản diễn mới, với một cách nghĩ mới của nhà biên kịch Đỗ Trí Hùng. Các nghệ sĩ sẽ tập luyện gấp rút trong vòng 3 tuần để vở kịp ra mắt đúng ngày kỷ niệm.