PGS.TS Trần Đình Thiên: Đất nước hùng mạnh phải dựa vào lực lượng doanh nghiệp nội địa

Doanh nghiệp là nền tảng

Mở đầu cuộc trò chuyện về doanh nhân Việt Nam và ước vọng vể một lực lượng doanh nghiệp, doanh nhân Việt Nam đông về số lượng, mạnh về chất lượng, PGS.TS.Trần Đình Thiên nói về tuổi thọ của doanh nghiệp Việt.

"Nếu loại đi số doanh nghiệp có thành lập nhưng không hoạt động, nhìn vào số doanh nghiệp hoạt động thật có đóng thuế nhưng chỉ hoạt động một khoảng thời gian rồi đóng cửa, không hoạt động nữa thì thấy dường như tuổi thọ trung bình của rất nhiều doanh nghiệp Việt Nam chỉ 4 đến 5 năm", ông Thiên nói.

Theo chuyên gia này, một doanh nghiệp được lập ra chỉ hoạt động được 5 năm, tức là chưa có đóng góp gì. Đó là một rủi ro, là một sự lãng phí nguồn lực ghê gớm. Bởi vì hiểu nguồn lực theo nghĩa rộng hơn thì doanh nghiệp tư nhân là nguồn lực quan trọng nhất của đất nước mà có tuổi thọ ngắn như thế là rất yếu.

Số còn lại, phần lớn chỉ vượt được quá ngưỡng 5-10 năm. Doanh nghiệp nhiều tuổi hơn không nhiều. Trong khi nhìn ra thế giới và khu vực thì thấy để một doanh nghiệp vươn được ra thế giới cũng mất ba- bốn mươi năm.

"Cũng nhìn vào con số thống kê doanh nghiệp thành lập mới và doanh nghiệp phá sản, ngừng hoạt động trong các năm, thì thấy số doanh nghiệp đóng cửa bằng tới 70% số doanh nghiệp thành lập mới. Như vậy chỉ khoảng 30% doanh nghiệp tồn tại được. Và trong số doanh nghiệp đang hoạt động thì 97% là doanh nghiệp vừa và nhỏ và siêu nhỏ lại hoạt động trong môi trường chưa thực sự thông thoáng, vẫn còn nhiều rào cản", ông Thiên nói.

PGS. TS Trần Đình Thiên phân tích: Nhìn sâu hơn nữa vào cấu trúc doanh nghiệp, số doanh nghiệp trong lĩnh vực thương mại dịch vụ lớn hơn nhiều doanh nghiệp hoạt động trong các lĩnh vực công nghiệp, chế biến chế tạo. Mà doanh nghiệp thương mại và dịch vụ thì biến hình rất nhanh, mở cửa dễ dàng, thay đổi hình dạng rất nhanh, đóng cửa rời thị trường cũng rất nhanh. Trong khi đó công nghiệp mới là chủ đạo cho nền kinh tế.

PGS TS Trần Đình Thiên đưa ra những con số này với những phân tích trên để thấy thực lực nền kinh tế, để thấy vì sao doanh nghiệp Việt Nam khó lớn, không lớn được và các doanh nhân Việt Nam vất vả đến đâu để thấy được tinh thần dấn thân, cống hiến làm giàu cho chính mình, làm giàu cho đất nước của các doanh nhân Việt. Và cũng là để khẳng định vai trò của lực lượng doanh nghiệp Việt Nam, của các doanh nhân Việt Nam.

Đội ngũ doanh nhân Việt Nam đươc xác định là có vai trò quan trọng, doanh nghiệp là lực lượng chủ lực, động lực quan trọng, góp phần tích cực trong phát triển kinh tế - xã hội, giải quyết việc làm, ổn định đời sống của Nhân dân.

Nhưng theo PGS TS Trần Đình Thiên, xác định như vậy là chưa đủ mà phải coi doanh nghiệp là nền tảng. Ông nói: “Để đất nước hùng mạnh phải dựa vào lực lượng doanh nghiệp nội địa. Quốc gia không cường thịnh nếu thiếu vắng các tập đoàn kinh tế tư nhân mạnh làm trụ cột, xương sống, là người tạo ra các chuỗi để dẫn dắt các doanh nghiệp khác phát triển”.

Doanh nghiệp nội địa, theo ông Thiên, sẽ là người thực hiện khát vọng thịnh vượng của nền kinh tế, là những người đang tạo nên diện mạo mới cho nền kinh tế Việt Nam, tạo nên sức mạnh. Nhìn lại những lúc nền kinh tế suy sụp vì đại dịch COVID-19 và những cuộc khủng hoảng trước đó đát nước đã trải qua, trong những lần đó chính khu vực doanh nghiệp – khu vực kinh tế tư nhân gồng mình chống đỡ, và tạo ra sức mạnh lật ngược thế cờ đưa nền kinh tế phục hồi.

Khó phát triển vì luật pháp còn nhiều trói buộc

Thế nhưng, theo vị chuyên gia này, dù tiềm năng của doanh nghiệp Việt Nam không kém nhưng vẫn khó phát triển bởi luật pháp vẫn còn nhiều trói buộc, vẫn còn cách nhìn và ứng xử mang nhiều sự phân biệt đối xử với doanh nghiệp tư nhân, kỳ thị tỷ phú tư nhân, môi trường và điều kiện chưa hẳn đã mở cho doanh nghiệp tư nhân phát triển, cho doanh nhân nỗ lực làm giàu, cho doanh nghiệp lớn lên.

"Khi doanh nhân đã thành lập doanh nghiệp là họ đã cống hiến vì họ làm ra sản phẩm, tạo ra việc làm, tạo thu nhập cho nhiều người. Hãy khuyến khích doanh nhân Việt, doanh nghiệp Việt phát triển hơn và tiếp tục dùng những lợi nhuận mà họ tạo ra, dùng nguồn lực của họ tiếp tục đầu tư, tạo cơ hội việc làm, tạo ra sản phẩm, tạo ra của cải vật chất cho xã hội, mang lại lợi cho đất nước, thúc đẩy sự phát triển, đóng góp cho đất nước phát triển", ông Thiên nói.

Đánh giá sự cống hiến và phụng sự của doanh nghiệp, doanh nhân Việt ở những điều như thế chứ không phải chỉ đo bằng những con số đo đếm được như nộp ngân sách thế nào, làm trách nhiệm xã hội, làm từ thiện bao nhiêu.

Khi tầm vóc doanh nghiệp Việt lớn lên chính là một phần đóng góp nâng đất nước này lên. Nếu nhìn doanh nghiệp, doanh nhân ở góc nhìn như thế, chắc chắn hệ thống chính sách dành cho doanh nghiệp sẽ tích cực hơn.