Như báo Nhà báo vào Công luận đã thông tin, ngày 4/3 Tổng Cục QLTT kết hợp với các lực lượng chức tỉnh Bắc Ninh phát hiện Công ty Quốc Bảo tại thôn Xuân Lai xã Xuân Lai (Gia Bình, Bắc Ninh) đang sản xuất và đóng hộp với số lượng hàng trăm nghìn chiếc khẩu trang có hình thức tương tự khẩu trang y tế. Sản phẩm khẩu trang này được đóng hộp và ghi trên bao bì là khẩu trang kháng khuẩn, "Khẩu trang kháng khuẩn cao cấp; lọc hiệu quả 99% vi khuẩn và bụi bẩn; đã tiệt trùng...".

Sự thật về "công nghệ" làm khẩu trang kháng khuẩn cao cấp tại Bắc Ninh

Thế nhưng khi lực lượng chức năng tiến hành kiểm tra đã xác định: những sản phẩm khẩu trang thành phầm này không phải là khẩu trang y tế và không có chức năng kháng khuẩn như Công ty Quốc Bảo công bố trên bao bì, nhãn mác.

Mang những chiếc khẩu trang nói trên tới Viện Sức khoẻ nghề nghiệp và Môi trường nhằm tham khảo ý kiến chuyên môn. Sau khi thực hiện bóc tách các lớp của khẩu trang, PGS.TS Doãn Ngọc Hải cho biết, ở khẩu trang kháng khuẩn thông thường, lớp giữa là lớp diệt khuẩn, nhưng ở đây các lớp đều giống nhau, có thể khẳng định tất cả bốn lớp cấu thành của chiếc khẩu trang này đều cùng một loại vải, có chăng chỉ khác về màu sắc.

Cấu tạo của khẩu trang kháng khuẩn sẽ có một màng có tính kháng khuẩn ở giữa những lớp vải bên ngoài. Khẩu trang chỉ có giá trị khi có than hoạt tính, muối, hoặc nano titanium dioxide để khử vi khuẩn, virus. Khẩu trang kháng khuẩn phải được một đơn vị thứ ba xác nhận, đánh giá bằng khoa học chứ không thể tự đánh giá. Nhà sản xuất có thể đem khẩu trang tới làm xét nghiệm tiệt khuẩn, sau đó làm giấy xác nhận.

Bắt buộc khẩu trang phải đánh giá theo lô, lấy ngẫu nhiên 2% trong số đó đánh giá rồi kết luận theo lô. Chứ không phải làm 1 cái khẩu trang vô khuẩn xong rồi đem xét nghiệm chứng minh vô khuẩn rồi suy ra cả dây chuyền sản xuất vô khuẩn.

PGS.TS Doãn Ngọc Hải cũng cho biết, trên thị trường hiện nay có nhiều loại khẩu trang, nhưng một chiếc khẩu trang y tế chuẩn phải có đủ 5 tiêu chí:

Theo đó, khẩu trang y tế phải lọc được cái mong muốn ví dụ như: khẩu trang PM 2.5 chuẩn N95 sẽ lọc được 95% các hạt kích thước 2.5 micromet, tức là lọc được bụi mịn.

Khi đeo khẩu trang sẽ tạo nên trở lực hô hấp cho người thở. Trong trường hợp bí quá, trở lực hô hấp tăng lên gây ra thiếu oxy cho người già, trẻ em và những người bị bệnh đường hô hấp. Trở lực cũng tăng lên khi có hơi nước trong quá trình thở. Vì vậy, tiêu chí trở lực hô hấp không được giảm dưới 90%. Với tiêu chí này phải có cơ quan thứ 3 đánh giá qua việc kiểm tra.

Ngoài ra một tiêu chí cũng rất quan trọng đó là độ kín, khít của khẩu trang (càng kín càng tốt) và nhất là không được phép cản trở chiều nhìn, gây khó khăn trong quá trình làm việc hoặc đi lại, cuối cùng là khẩu trang phải nhẹ.

Từ khi đại dịch Covid-19 bùng phát tại TP. Vũ Hán (tỉnh Hồ Bắc – Trung Quốc) sau đó lây lan tới hơn 100 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới trong đó có Việt Nam tới nay. Các mặt hàng thiết bị y tế như dung dịch sát khuẩn và đặc biệt là khẩu trang y tế luôn khan hiếm trên thị trường.

Lợi dụng nhu cầu sử dụng tăng đột biến của người tiêu dùng nhiều cơ sở sản xuất khẩu trang “đội lốt” khẩu trang y tế đã đẩy mạnh sản xuất. Đồng thời tung ra thị trường số lượng lớn khẩu trang không đảm tiêu chuẩn với giá chưa từng có nhằm trục lợi. Trên thị trường hiện nay, nhất là hoạt động thương mại điện tử (hoạt động bán hàng Online trên mạng xã hội như Facebook, Zalo...) khẩu trang giả, nhái, kém chất lượng tràn lan, khiến người tiêu dùng lạc vào "ma trận" khẩu trang, rất khó phân biệt. Các cơ quan chức năng thì vẫn đang loay hoay trong việc kiểm soát tình trạng trên. 

Hà Long