Phản ứng của Nhà Trắng sau khi tòa án chặn 'thuế đối ứng' của ông Trump

Vụ kiện được khởi xướng bởi Liberty Justice Home, một tổ chức phi đảng phái, thay mặt năm doanh nghiệp nhỏ tại Mỹ, bao gồm một nhà nhập khẩu rượu vang và đồ uống có cồn ở New York cùng một nhà sản xuất bộ dụng cụ giáo dục và nhạc cụ tại Virginia.

Các doanh nghiệp này lập luận rằng chính sách thuế đối ứng của ông Trump đe dọa gây thiệt hại nghiêm trọng đến hoạt động kinh doanh của họ, làm gia tăng chi phí và cản trở khả năng cạnh tranh.

Trong phán quyết ngày 28/5, hội đồng thẩm phán khẳng định rằng quyền điều tiết thương mại quốc tế thuộc về Quốc hội theo Hiến pháp Mỹ, và Tổng thống không thể lấn át quyền hạn này.

Đặc biệt, các thẩm phán nhấn mạnh rằng Đạo luật Quyền Kinh tế Khẩn cấp (IEEPA) năm 1977, được ông Trump viện dẫn, không trao cho ông quyền áp đặt thuế đối ứng. “Các sắc lệnh của Tổng thống đã vượt quá giới hạn quyền hạn được quy định bởi IEEPA trong việc điều chỉnh nhập khẩu thông qua thuế quan”, phán quyết nêu rõ.

Nhà Trắng phản ứng mạnh mẽ trước quyết định này. Phát ngôn viên Kush Desai chỉ trích: “Việc giải quyết tình trạng khẩn cấp quốc gia không thuộc thẩm quyền của các thẩm phán không do dân bầu. Tổng thống Trump cam kết đặt lợi ích của nước Mỹ lên hàng đầu, và chính quyền sẽ sử dụng mọi công cụ có thể để bảo vệ nền kinh tế”. Phó Chánh văn phòng Nhà Trắng Stephen Miller thậm chí còn gọi phán quyết này là “cuộc đảo chính tư pháp” trên MXH X.

Phán quyết này chỉ là 1 trong 7 thách thức pháp lý đối với chính sách thuế đối ứng của ông Trump, với các đơn kiện từ 13 bang và nhiều nhóm doanh nghiệp nhỏ khác.

Trước đó, vào ngày 2/4, Tổng thống Trump đã ký sắc lệnh áp thuế 10% đối với toàn bộ hàng nhập khẩu vào Mỹ, bắt đầu từ ngày 5/4. Đến ngày 9/4, ông công bố mức thuế đối ứng cao hơn, lên tới 50%, với các đối tác thương mại lớn, nhưng sau đó tạm hoãn trong 90 ngày để đàm phán. Hiện tại, Mỹ đã đạt được thỏa thuận thương mại với Anh và Trung Quốc.

Ngoài thuế đối ứng, ông Trump còn áp thuế riêng với Trung Quốc, Canada, Mexico, và thuế nhập khẩu 25% đối với các sản phẩm như nhôm, thép, xe hơi và linh kiện ôtô. Những động thái này đã gây biến động mạnh trên thị trường tài chính toàn cầu.

Tuy nhiên, ngay sau phán quyết của tòa án, các chỉ số tương lai của thị trường chứng khoán Mỹ tăng vọt: S&P 500 tương lai tăng 1,4%, Nasdaq 100 tương lai tăng 1,7%, và DJIA tương lai tăng 1% (tương đương 438 điểm). Trong khi đó, giá vàng thế giới giảm mạnh từ 3.286 USD xuống còn 3.262 USD mỗi ounce.

Nhà Trắng có thể kháng cáo phán quyết lên tòa phúc thẩm liên bang, và vụ việc có thể được đưa lên Tòa án Tối cao. Dù vậy, phán quyết này đã đặt chính sách kinh tế của ông Trump vào thế bất lợi, làm dấy lên tranh cãi về ranh giới quyền lực giữa các nhánh chính phủ trong việc điều tiết thương mại quốc tế.