Cuộc trò chuyện với nhà báo Hoàng Giang – Phó Giám đốc Trung tâm Truyền hình Thông tấn  sẽ còn nhiều điều thú vị xung quanh bản tin đặc biệt này.  

Đa chiều phản ánh, chuyên sâu bình luận, chuẩn xác định hướng, linh hoạt thể hiện

- Nhật ký COVID-19 của Truyền hình Thông tấn (Vnews) là bản tin chuyên biệt đặc sắc trong hàng loạt những chương trình thông tin về dịch bệnh thời gian qua. Ông có thể chia sẻ cụ thể hơn về ý tưởng và những đặc sắc của bản tin này? 

+ Khi  trên báo chí nước ngoài hé lộ những dấu hiệu đầu tiên về Covid- 19, với những dòng tin nhỏ giọt, dè dặt về 1 căn bệnh chưa được nhận diện rõ ràng, Truyền hình Thông tấn (THTT) - TTXVN,  cũng chỉ đón nhận, biên dịch và chuyển tiếp thông tin đến khán giả Việt Nam với thái độ cẩn trọng. Tuy nhiên, khi thông tin về căn bệnh "viêm phổi" này xuất hiện ngày một nhiều hơn, nguy cơ xâm nhập vào Việt Nam đã hiện hữu, và đặc biệt, trên trang thông tin của Bộ Y tế Việt Nam xác nhận chính thức, ngay tức thời, Hội đồng Biên tập của Truyền hình Thông tấn, quyết định phải có 1 những tiểu mục đặc biệt để trong bản tin thời sự để cung cấp cho khán giả thông tin đa chiều, hữu ích, thiết thân, nhằm giúp công chúng "phòng bệnh hơn chữa bệnh".

Từ ngày 28/1, tức mồng 4 Tết, THTT đã phát sóng tiểu mục mới nCoV - ngăn chặn dịch bệnh nguy hiểm trong bản tin thời sự 18g hàng ngày, thời lượng 5 phút/ngày, đưa tin về diễn biến của dịch từ Trung Quốc và các nước trên thế giới, hoạt động của Ban Chỉ đạo Quốc gia, Bộ Y tế, WHO, Trung tâm đáp ứng sự kiện y tế khẩn cấp. Phát sóng tiểu mục vừa được 5 ngày, thì trước tình hình phòng dịch ngày một khẩn thiết, tin tức trong ngoài nước đổ về, thời lượng của một tiểu mục không thể đáp ứng. Hội đồng biên tập đã quyết định dành trọn 15 phút của bản tin thời sự 20g để ra bản tin Nhật kí COVID-19. Ngày 1/2/2020, bản tin đã chính thức lên sóng, cho đến ngày 17/5 khép lại Nhật ký Covid - 19, đã phát sóng hơn 168 bản tin, với khoảng 1.500 sản phẩm thuộc các thể loại: tin, phóng sự, bình luận, chân dung, clip, thông tin đồ họa...về Covid-19. Bởi là bản tin chuyên biệt, nên chúng tôi lấy "đa chiều phản ánh, chuyên sâu bình luận, chuẩn xác định hướng, linh hoạt thể hiện" làm tiêu chí xuyên suốt.

-Và tôi cũng được biết, khi bắt tay vào thực hiện bản tin, “hệ thống” phản ứng nhanh của Vnews ngay lập tức được kích hoạt. Guồng quay tin tức ấy như thế  nào để tải được số lượng công việc đầy áp lực đó, thưa ông?

 + Đúng là như vậy. Truyền hình Thông tấn, mỗi giờ 1 bản tin, có tất cả 24 bản tin thời sự trong ngày. Khi ra 1 bản tin chuyên biệt, yếu tố nhân sự và quy trình sản xuất là khâu đầu tiên phải tính. Bởi nếu để sử dụng ekip cũ thì sẽ quá tải, nhưng lập ra đội hình mới để phục vụ cho sản xuất 1 bản tin, cũng không phải duy ý chí là có được ngay. Chưa kể, khởi động bản tin, cũng đúng vào thời điểm các phóng viên, nhân viên vừa hoàn thành chương trình Tết, đang cần được xả hơi, nạp lại năng lượng sau nửa tháng căng thẳng với khối lượng tin bài từ trong Tết. Lệnh triệu tập phát đi trên group chỉ đạo. Chỉ nửa ngày sau, ngay cả những trường hợp đang còn đang ăn Tết ở quê, hay du xuân cùng gia đình cũng phải có mặt gấp, nghe phân công nhiệm vụ.

Những gương mặt kì cựu của mảng y tế như Ngô Thu Lan, Đoàn Duyên, cùng những biên tập viên "cứng" về xã hội, quốc tế, kinh tế: Nghĩa Thương, Minh Nga, Thùy Ngân.. được giao mỗi người nhận biên tập, sản xuất 1  bản tin cố định trong ngày, cùng với các nhóm "phản ứng nhanh" tại hiện trường, nhóm "kịch bản- ý tưởng", nhóm "hậu kỳ": đồ họa, kỹ thuật, biên dịch viên, tạo nên bộ khung vững chắc, kết hợp với phóng viên thường trú 63 cơ quan thường trú trong nước và 33 cơ quan thường trú nước ngoài, các Ban Biên tập, tòa soạn thuộc TTXVN, tạo thành một lực lượng khá hùng hậu, đáp ứng thông tin cho bản tin chuyên biệt.

Nhờ vậy, dù sự kiện xảy ra ở bất cứ đâu, ngày cũng như đêm, bản tin Nhật kí Covid cũng là địa chỉ đáp ứng nhanh nhạy kịp thời. Kể cả thời điểm giãn cách xã hội, Nhật kí Covid 19, vẫn không hề đứt đoạn mà vẫn chạy đều, cung cấp đủ thông tin cho khán giả và cả các nhà đài trung ương và địa phương là đối tác mua tin của THTT.

Theo kịp thời sự mà không dính "bẫy" tin giả

- Rõ ràng, điểm mạnh của TTXVN là sự kết nối toàn cầu, các thông tin từ khắp thế giới chung vào một “dòng chảy” lớn. Thưa ông, sự phối hợp nhịp nhàng ở các khâu, các đội ngũ, các vùng miền, các cơ quan thường trú như thế nào?

+ Ngay lúc này, khi tình hình chống dịch ở Việt Nam đã qua giai đoạn khó khăn, bước sang giai đoạn phục hồi, thì hàng chục phóng viên của TTXVN thường trú ở các quốc gia Mỹ, Nhật, Hàn, Italia...vẫn tác nghiệp trong điều kiện hết sức ngặt nghèo, vừa tự bảo vệ bản thân, vừa phải theo sát diễn biến thực địa, có mặt tại những hiện trường nóng bỏng, săn tin, phỏng vấn, ghi hình...để gửi tin về.

Nhớ lại những ngày mà cả xã hội chịu nhiều căng thẳng, chưa khi nào THTT có được không khí khẩn trương quyết liệt, kèm theo đó là sự kề vai sát cánh của tập thể, để hàng ngày, hàng giờ cập nhật thông tin cho THTT. Có những MC, kỹ thuật viên, biên tập đã tình nguyện ở lại trung tâm trong tháng giãn cách. Có phóng viên, quay phim tình nguyện xung phong vào “điểm nóng” bệnh viện Bạch Mai, Sơn Lôi, Hạ Lôi để tác nghiệp. 

Sự phối hợp nhịp nhàng, trước tiên phải nói đến là tinh thần cống hiến, là ý chí vượt lên khó khăn, là đồng thuận nhìn về một hướng. Khi đã có được sự nhất trí cao, thì những thao tác còn lại chỉ còn là kỹ thuật. Cụ thể là kịch bản tổng thể được Hội đồng biên tập xây dựng hàng ngày, sau đó chia nhỏ thành "modul", giao cho các bộ phận thực hiện. Khi có tình huống đột biến xảy ra, kịch bản dự kiến sẽ được điều chỉnh để cập nhật tình hình. Chúng tôi sử dụng cả những clip được kiểm chứng trên mạng xã hội, mời đến trường quay những nhân vật nổi tiếng của cộng đồng mạng, phỏng vấn qua skype những nhân vật trong cách ly, để bổ trợ cho dòng thông tin chính thống chủ lưu.

-Chuẩn xác, kịp thời, định hướng, nhân văn...có lẽ là điểm nhấn của bản tin này. Nhưng để làm được điều ấy, chắc hẳn sự khắt khe, áp lực là không tránh khỏi, THTT đã xử lý như thế nào, thưa ông?   

+ Từ tiểu mục nằm trong bản tin, đến bản tin chuyên biệt, đặt biệt về dịch bệnh là một "tiền lệ" chưa từng có trong 10 năm phát sóng của THTT.  Nhiều câu hỏi đặt ra, thông tin ngày hôm nay có thể ngồn ngộn, nhưng ngày mai lơ thơ, lác đác thì sẽ phải làm thế nào?  Một ngày đẹp trời, cả hàng nóng lẫn hàng nằm đều cạn kiệt thì lấy gì phát sóng, hay lại để biên tập viên lên sóng "độc thoại"?

Rồi trước áp lực cạnh tranh thông tin của các đài truyền hình, tòa soạn, cả truyền thông xã hội cùng nhập cuộc ganh đua, để hút về mình lượng khán giả quan tâm, thì sẽ phải thế nào để giữ được bản sắc? Nhiều thời điểm, biên tập viên cạn kiệt ý tưởng, rơi vào trạng thái "sập nguồn", mục Tâm điểm Nhật kí Covid-19, phần khó làm nhất của bản tin đứng trước nguy cơ thủng sóng, nhưng nhờ có phối hợp, động viên, đặc biệt là tương trợ kịp thời giữa các ekip, nên số bản tin có chất lượng, thu hút đông đảo người xem trên truyền hình và đạt lượng tương tác cao trên mạng xã hội, vẫn chiếm đa số. Chúng tôi tự thấy không phụ lòng của khán giả khi nhìn lại chặng đường.

-Trong bối cảnh tin giả, tin sai sự thật, việc kiểm chứng là rất quan trọng nhưng cập nhật tin tức nhanh nhạy cũng cần thiết. Vnews đã làm gì để thực hiện cả hai nhiệm vụ ấy một cách tốt  nhất trên “ Nhật kí COVID-19”?

+ Như đã nói, tiêu chí "chuẩn xác" luôn được đặt lên hàng đầu với THTT, vì nếu đưa nhanh mà vội vàng, sai sót, thì chẳng những không đạt được mục tiêu mà còn phản tác dụng, làm dân hoang mang, gây khó khăn cho công tác chỉ đạo, phòng chống dịch. Bởi vậy, "kiểm chứng và kiểm chứng", luôn là khẩu hiệu hàng đầu khi duyệt thông tin.

Nhờ vậy, trong suốt quá trình, giữa một rừng tin thật - giả lẫn lộn,  THTT vẫn theo kịp thời sự mà dính "bẫy" tin giả. Ngược lại, nhờ những phóng viên chuyên trách được biệt phái thường trực ở những "giao lộ" thông tin quan trọng, mà chúng tôi kịp thời cung cấp đến khán giả những thông tin phản hồi, bóc trần những mánh khóe làm nhiễu loạn thông tin của nhiều đối tượng, lật tẩy chuyện hoang đồn, câu views. Tiếp đó là sự phát ngôn kịp thời của những chuyên gia có thẩm quyền, tạo nên uy lực trong việc định hướng dư luận.  

Vâng, xin  cảm ơn ông!

Hà Vân (thực hiện)