Phiên thảo luận diễn ra với chủ đề “Kỷ niệm 75 năm Liên hợp quốc: Tuân thủ Hiến chương để duy trì hòa bình và an ninh quốc tế”.

Tham dự phiên thảo thuận đã có hơn 100 nước đã tham gia phát biểu, trong đó nhiều nước tham gia ở cấp cao như Thủ tướng Saint Vincent và Grenadines, Ngoại trưởng các nước Estonia, Hungary, Timor Leste, Nicaragua, Haiti… Tổng Thư ký LHQ António Guterres và nguyên Tổng thống Ireland Mary Robinson, Chủ tịch Nhóm The Elders được mời báo cáo tại phiên thảo luận.

Các nước đều đánh giá cao sáng kiến của Việt Nam tổ chức cuộc thảo luận mở với chủ đề mang tính thời sự cao cũng như ý nghĩa hết sức thiết thực, góp phần tái khẳng định tầm quan trọng của Hiến chương LHQ cũng như hợp tác đa phương duy trì hoà bình và an ninh quốc tế.

Phát biểu tại phiên thảo luận, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Phạm Bình Minh nhấn mạnh tầm quan trọng đặc biệt của việc tôn trọng và tuân thủ Hiến chương LHQ trong duy trì hòa bình, an ninh quốc tế và đối thoại tìm giải pháp cho các nguy cơ hiện nay và nguy cơ mới nảy sinh đối với hòa bình, an ninh quốc tế.

Trong bài phát biểu tại phiên thảo luận, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh đã nêu ba đề xuất.

Thứ nhất, các quốc gia cần củng cố cam kết đối với chủ nghĩa đa phương mà LHQ là trung tâm. Quốc gia nên tận dụng tối đa các cơ chế, công cụ do Hiến chương đề ra, nhất là trong việc phòng ngừa xung đột và giải quyết các tranh chấp quốc tế bằng biện pháp hoà bình. Tôi hoàn toàn chia sẻ ý kiến của Ngài Tổng thư ký LHQ rằng phòng ngừa xung đột và hoà giải là hai trong số những công cụ quan trọng nhất chúng ta có thể giảm khổ đau cho con người.

Thứ hai, các quốc gia cần nỗ lực hợp tác nhằm tăng cường hơn nữa hiệu quả và vai trò của các tổ chức khu vực, đặc biệt là trong phối hợp với LHQ và HĐBA, nhằm duy trì hoà bình và an ninh ở mỗi khu vực, qua đó góp phần bảo đảm hoà bình, an ninh quốc tế. Thực tiễn tại khu vực Đông Nam Á cho thấy Cộng đồng ASEAN với khuôn khổ pháp lý là Hiến chương ASEAN, được lấy lý tưởng và cảm hứng từ Hiến chương LHQ, đã trở thành một cộng đồng gắn kết, mở rộng hợp tác, khẳng định vị trí trong cấu trúc an ninh khu vực cũng như vai trò trung tâm trong việc xử lý các vấn đề của khu vực, duy trì hoà bình, an ninh, ổn định của khu vực và quốc tế.

Thứ ba, các quốc gia cần bảo đảm việc tuân thủ các nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế và Hiến chương LHQ, và đảm bảo việc hoạch định và triển khai các chiến lược, chính sách phát triển, an ninh, quốc phòng và đối ngoại phải tương thích với các chuẩn mực và nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế và Hiến chương LHQ, từ đó thúc đẩy hình thành văn hoá tôn trọng và tuân thủ Hiến chương LHQ. Đây là cách duy nhất để xây dựng một nền hòa bình bền vững.

Dưới sự điều hành của Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Phạm Bình Minh, HĐBA cũng đã nhất trí thông qua Tuyên bố Chủ tịch do Việt Nam chủ trì soạn thảo về tôn trọng Hiến chương LHQ. Tuyên bố khẳng định giá trị vững bền của Hiến chương trong duy trì hòa bình và an ninh quốc tế, phát triển luật pháp quốc tế và điều chỉnh quan hệ giữa các quốc gia; tái khẳng định cam kết của HĐBA đối với Hiến chương; nhấn mạnh tất cả các nước, các cơ quan LHQ, các tổ chức khu vực… cần hành động phù hợp với Hiến chương LHQ; đưa các nguyên tắc cơ bản của Hiến chương thành định hướng trong hoạch định và thực hiện chiến lược, chính sách. Đây là lần đầu tiên HĐBA thông qua một Tuyên bố riêng về Hiến chương LHQ.

PV