Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ. Ảnh: internet 

Đại biểu Thạch Phước Bình (Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Trà Vinh) chất vấn Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ: “Trong những năm qua, tỷ lệ người dân tham gia BHXH tự nguyện tăng hàng năm và đến nay đạt khoảng 243.000 người, trong số này chỉ có 30% là đối tượng tham gia mới, 70% còn lại là những người đã có thời gian tham gia BHXH bắt buộc, đóng tiếp để đủ điều kiện hưởng lương hưu. Ngoài ra, việc thu hút lao động trong khu vực phi chính thức cũng còn nhiều hạn chế, tỷ lệ thấp. Điều này cho thấy chính sách khuyến khích thu hút người dân tham gia BHXH tự nguyện còn nhiều khó khăn, bất cập làm ảnh hưởng đến việc thực hiện chính sách BHXH của Đảng, Nhà nước.

Xin Phó Thủ tướng Chính phủ cho biết nguyên nhân và giải pháp khắc phục tình trạng này trong thời gian tới nhằm khuyến khích, thu hút người dân tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện”?

Về chất vấn trên, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ trả lời như sau:

Chính sách BHXH tự nguyện được thực hiện ở nước ta từ ngày 1/1/2008, áp dụng đối với người không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc. Chính sách BHXH tự nguyện ra đời được sự đón nhận tích cực của người dân, đặc biệt là những người đã gần hết tuổi lao động nhưng chưa tích lũy được đủ 20 năm đóng BHXH để hưởng lương hưu.

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, việc triển khai thực hiện chính sách BHXH tự nguyện vẫn còn nhiều hạn chế, đặc biệt là số đối tượng tham gia còn thấp (hiện mới chiếm khoảng 0,45% so với lực lượng lao động). Tỷ lệ tham gia BHXH tự nguyện còn thấp là do một số nguyên nhân sau:

Chính sách BHXH tự nguyện mặc dù đã được thiết kế ưu việt về quyền lợi nhưng tính hấp dẫn còn chưa cao trong bối cảnh đối tượng thuộc diện tham gia BHXH tự nguyện là người lao động thuộc khu vực phi chính thức, tính chất công việc không ổn định, mặt bằng bình quân thu nhập thấp, điều kiện kinh tế còn khó khăn; thời gian đóng tối thiểu để hưởng lương hưu dài (20 năm); mức hỗ trợ từ ngân sách nhà nước còn thấp.

Tổ chức thực hiện chính sách chưa có những giải pháp đột phá trong tiếp cận, vận động đối tượng do chưa có cơ chế hoa hồng đủ sức hấp dẫn đối với các đại lý thu BHXH so với sản phẩm bảo hiểm thương mại; cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực BHXH mặc dù đã có những bước tiến nhưng vẫn chưa thực sự tạo thuận lợi nhất cho người dân tiếp cận thông tin về BHXH, đăng ký tham gia; các phương pháp giao dịch, đăng ký và thu nộp chưa đa dạng và tiện lợi.

Phó Thủ tướng cho rằng việc tham gia BHXH tự nguyện chưa cao do chưa đủ sự hấp dẫn. Ảnh: internet 

Để đạt mục tiêu phấn đấu đến năm 2021, nông dân và lao động khu vực phi chính thức tham gia BHXH tự nguyện chiếm khoảng 1% lực lượng lao động trong độ tuổi; đến năm 2025 đạt khoảng 2,5% và đến năm 2030 đạt khoảng 5%. Để đạt được mục tiêu Trung ương đã đề ra, Chính phủ sẽ tiếp tục chỉ đạo các Bộ, ngành, địa phương thực hiện đồng bộ các giải pháp sau:

Nghiên cứu, sửa đổi bổ sung chính sách theo hướng giảm thời gian đóng BHXH để đủ điều kiện hưởng lương hưu hàng tháng xuống còn 15 năm, tiến tới còn 10 năm; nâng mức hỗ trợ người dân tham gia BHXH tự nguyện phù hợp với khả năng của ngân sách nhà nước; thực hiện thí điểm gói BHXH tự nguyện ngắn hạn linh hoạt để đáp ứng tốt hơn nhu cầu của người dân; gắn quyền lợi tham gia BHXH tự nguyện với các ưu đãi khác của Nhà nước (ví dụ ưu đãi vay vốn sản xuất kinh doanh); giao chỉ tiêu phát triển tham gia BHXH cho các địa phương.

Chuyên nghiệp hóa đội ngũ làm công tác thu BHXH tự nguyện; tiếp tục cải cách hành chính, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác thu BHXH tự nguyện; đẩy mạnh việc thực hiện thu và chi BHXH tự nguyện qua ngân hàng; đa dạng mạng lưới cung cấp dịch vụ.

PV