Quốc hội công bố Chương trình lập pháp 2026: Hoàn thiện thể chế, kiểm soát quyền lực, phòng ngừa lợi ích nhóm

Theo Nghị quyết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết nghị trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ nhất, Quốc hội khóa XVI (tháng 4/2026) đối với 13 dự án luật, gồm:

Luật Hộ tịch (sửa đổi); Luật Thủ tục ban hành quyết định hành chính; Luật Tiếp cận thông tin (sửa đổi); Luật Tín ngưỡng, tôn giáo (sửa đổi); Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm xã hội; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Công chứng; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cơ quan đại diện nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ở nước ngoài; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Kinh doanh bất động sản; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Nhà ở; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế bảo vệ môi trường; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Trợ giúp pháp lý; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thi đua, khen thưởng.

Tại Kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa XVI (tháng 10/2026), Quốc hội sẽ xem xét, thông qua 21 dự án luật và 1 dự án nghị quyết. Các dự án luật bao gồm:

Bộ luật Hàng hải Việt Nam (sửa đổi); Luật Bưu chính (sửa đổi); Luật Dầu khí (sửa đổi); Luật Đấu giá tài sản (sửa đổi); Luật Hòa giải ở cơ sở (sửa đổi); Luật Luật sư (sửa đổi); Luật Nuôi con nuôi (sửa đổi); Luật Phòng, chống phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt; Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật (sửa đổi); Luật Quản lý nợ công (sửa đổi); Luật Xử lý vi phạm hành chính (sửa đổi); Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đo lường; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến, lấy xác; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo vệ môi trường; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Kiến trúc; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thỏa thuận quốc tế; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xuất bản; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thương mại, Luật Cạnh tranh, Luật Quản lý ngoại thương, Luật Điện lực, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thể dục, thể thao, Luật Du lịch, Luật Điện ảnh, Luật Thư viện, Luật Di sản văn hóa; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước.

Quốc hội cũng sẽ xem xét Nghị quyết về cơ chế phối hợp, chính sách đặc thù nâng cao hiệu quả phòng ngừa và giải quyết tranh chấp đầu tư quốc tế.

Trong năm 2026, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ xem xét, thông qua 1 dự án pháp lệnh và 3 dự án nghị quyết, gồm: Pháp lệnh về Khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh; Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về nguyên tắc, tiêu chí và định mức phân bổ chi ngân sách nhà nước; Nghị quyết về nguyên tắc, tiêu chí phân chia thuế giá trị gia tăng cho từng địa phương; Nghị quyết về Biểu thuế bảo vệ môi trường.

Nghị quyết nêu rõ: Chính phủ, các cơ quan trình dự án tiếp tục quán triệt sâu sắc, tổ chức thực hiện nghiêm túc yêu cầu của Nghị quyết số 66-NQ/TW, chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm về đổi mới tư duy xây dựng pháp luật; tuân thủ đầy đủ quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật trong quá trình xây dựng, trình xem xét, thông qua các dự án luật, pháp lệnh, nghị quyết; tăng cường kỷ luật, kỷ cương, đề cao trách nhiệm, đề xuất giải pháp tiếp tục đổi mới, tăng cường công tác lập pháp, bảo đảm thực hiện nghiêm Chương trình lập pháp năm 2026; tăng cường kiểm soát quyền lực, chống tiêu cực, không để xảy ra tình trạng lồng ghép lợi ích nhóm, lợi ích cục bộ trong công tác xây dựng pháp luật; tiếp tục tăng cường ứng dụng công nghệ số, trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn hỗ trợ trong toàn bộ quy trình xây dựng pháp luật.

Chính phủ có trách nhiệm chỉ đạo, đôn đốc, kiểm tra đối với cơ quan được giao chủ trì soạn thảo, chủ trì tiếp thu, chỉnh lý để bảo đảm chất lượng, tiến độ trình Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội; dành thời gian thỏa đáng để thảo luận, cho ý kiến đối với dự án và nội dung giải trình, tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội; xây dựng, ban hành văn bản quy định chi tiết bảo đảm có hiệu lực cùng thời điểm có hiệu lực của luật, pháp lệnh, nghị quyết.

Chính phủ tiếp tục nghiên cứu, quán triệt các nghị quyết, văn kiện Đại hội XIV của Đảng, các chủ trương, chính sách trong các nghị quyết của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư để sớm đề xuất bổ sung các dự án cần thiết vào Chương trình lập pháp năm 2026.

Cơ quan, tổ chức được giao chủ trì soạn thảo có trách nhiệm tổ chức tốt việc soạn thảo, tiếp thu, chỉnh lý các dự án luật, pháp lệnh, nghị quyết trong Chương trình lập pháp, bảo đảm chất lượng, đúng tiến độ; thực hiện nghiêm khâu xây dựng, tham vấn, thông qua chính sách trước khi soạn thảo dự án; báo cáo, thuyết minh rõ đối với các dự án không phải thực hiện quy trình xây dựng chính sách; tổng kết, lấy ý kiến đối tượng chịu tác động và các cơ quan liên quan; phối hợp chặt chẽ với cơ quan chủ trì thẩm tra trong quá trình thẩm tra, tiếp thu, chỉnh lý dự án.

Bộ Tư pháp tăng cường vai trò thẩm định, tham mưu, giúp Chính phủ xây dựng đề xuất xây dựng luật, pháp lệnh, nghị quyết; kiểm soát chặt chẽ hồ sơ các dự án trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội bảo đảm chất lượng cả về nội dung và hình thức; tiếp tục thực hiện tốt nhiệm vụ là cơ quan chủ trì rà soát kỹ thuật văn bản trước khi trình Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội; theo dõi, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện Chương trình lập pháp.

Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội tiếp tục đề cao trách nhiệm, tăng cường năng lực, phát huy dân chủ trong công tác lập pháp; đổi mới phương thức thẩm tra, phối hợp tiếp thu, chỉnh lý dự án luật, pháp lệnh, nghị quyết theo hướng tiếp cận từ sớm, từ xa, nghiên cứu toàn diện, chuyên sâu, bám sát thực tiễn, giải quyết hiệu quả các vấn đề của đời sống kinh tế - xã hội; tổ chức thẩm tra các dự án trình tại Kỳ họp thứ nhất, Quốc hội khóa XVI theo hướng Thường trực Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội khóa XV thẩm tra sơ bộ, Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội khóa XVI thẩm tra chính thức để trình Quốc hội xem xét, thông qua; chủ trì, phối hợp rà soát các luật, pháp lệnh, nghị quyết thuộc phạm vi phụ trách để phát hiện nội dung bất cập, mâu thuẫn, chồng chéo, kiến nghị sửa đổi, bổ sung kịp thời; tăng cường giám sát, phát hiện, làm rõ và kiến nghị xử lý các điểm nghẽn thể chế, khoảng trống pháp luật.

Thường trực Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội phối hợp chặt chẽ với Thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp trong quá trình cho ý kiến về các đề xuất xây dựng luật, pháp lệnh, nghị quyết điều chỉnh, bổ sung Chương trình lập pháp năm 2026 (nếu có), tập trung cho ý kiến về sự cần thiết, mục đích ban hành, phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng; xử lý các mâu thuẫn, chồng chéo, bất cập có nguyên nhân từ pháp luật; các vấn đề mới, xu hướng mới và các nội dung cần thiết khác; thời gian dự kiến trình và thông qua.