Quốc hội giám sát việc bảo vệ môi trường của Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Tập đoàn Hóa chất Việt Nam

Tại buổi làm việc với Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), Đoàn giám sát đã trao đổi, thảo luận, đặt câu hỏi và đại diện các bộ, ngành liên quan, EVN đã có các giải trình để làm rõ hơn những kết quả thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường kể từ khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực thi hành đối với Tập đoàn Điện lực Việt Nam trên hai phương diện: việc hoàn thiện các thể chế, chính sách pháp luật; việc tổ chức thực hiện các chính sách pháp luật về bảo vệ môi trường.

Đoàn giám sát đã dành sự quan tâm đến việc chấp hành các quy định về quản lý khí thải công nghiệp, và các vấn đề cụ thể như hệ thống thu gom tách nước thải tại Trung tâm Điện lực Phú Mỹ, cũng như những phản ánh của cử tri về bụi than và tro xỉ tại Trung tâm Nhiệt điện Vĩnh Tân, đặc biệt là Nhiệt điện Vĩnh Tân 4. Lộ trình chuyển đổi xanh, chuyển đổi số để thực hiện mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 cũng cần được đánh giá toàn diện hơn về lượng khí phát thải hàng năm của EVN và hiệu quả các giải pháp đầu tư.

Chỉ đạo buổi làm việc, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan ghi nhận những nỗ lực đáng kể và kết quả tích cực của EVN trong việc bảo vệ môi trường gắn với việc thực hiện nhiệm vụ của mình, đã đầu tư công nghệ kiểm soát ô nhiễm, xử lý chất thải và đang chuyển dịch sang nguồn năng lượng sạch. Điều này thể hiện cam kết của EVN đóng góp vào mục tiêu phát triển bền vững chung của đất nước.

Tuy nhiên, qua báo cáo của EVN và ý kiến phát biểu tại cuộc họp, Phó Chủ tịch Quốc hội lưu ý vẫn những khó khăn, vướng mắc. Đó là: Ngành điện vẫn đối mặt với những thách thức lớn từ công nghệ cũ, việc xử lý tro, xỉ, quản lý phát thải khí nhà kính và đòi hỏi về nguồn lực đầu tư. Những vấn đề này sẽ ảnh hưởng không tốt đến môi trường, sức khỏe cộng đồng và tiềm ẩn rủi ro, gây cản trở cho sự phát triển bền vững của chính Tập đoàn.

Do đó, trong thời gian tới, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan đề nghị EVN phải quyết liệt hơn nữa, xác định nhận thức rõ ràng bảo vệ môi trường là nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu, là yếu tố sống còn cho sự phát triển. Chủ động rà soát, hoàn thiện hệ thống quản lý môi trường nội bộ, bảo đảm tuân thủ đầy đủ các quy định của Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 và các văn bản hướng dẫn; tiếp tục nghiên cứu, kiến nghị sửa đổi, bổ sung Luật. Tiếp tục đẩy mạnh chuyển dịch năng lượng xanh và đầu tư công nghệ tiên tiến; nâng cao năng lực phòng ngừa, ứng phó sự cố môi trường.

Kết luận buổi làm làm việc, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội, Phó Trưởng đoàn Thường trực Đoàn giám sát, Lê Quang Huy đề nghị, trên cơ sở ý kiến chỉ đạo của Phó Chủ tịch Quốc hội và của các thành viên Đoàn giám sát, báo cáo của EVN cần rà soát, hoàn thiện thêm thông tin số liệu về công tác bảo vệ môi trường và những kiến nghị cụ thể mà các đại biểu Quốc hội quan tâm.

Về một số tồn tại, hạn chế cơ bản do yếu tố khách quan tác động như tình hình tro xỉ chưa tiêu thụ được còn phải lưu tại bãi thải xỉ ở Trung tâm Điện lực Vĩnh Tân và yêu cầu phải áp dụng quy chuẩn kỹ thuật môi trường về khí thải theo quy định mới có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, Đoàn giám sát đề nghị EVN khắc phục khó khăn, tiếp tục đầu tư giải quyết.

Tại cuộc làm việc với Tập đoàn Hóa chất Việt Nam (Vinachem), Đoàn giám sát đề nghị Vinachem cung cấp số liệu các dự án, cơ sở đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt kết quả thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường và cấp giấy phép môi trường trong giai đoạn từ ngày 1/1/2022 đến 30/6/2025, đồng thời làm rõ những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện các thủ tục hành chính về bảo vệ môi trường.

Đoàn cũng đề nghị Tập đoàn cung cấp số liệu cụ thể về phát thải khí và nước thải công nghiệp thực tế, so sánh với mức phát thải được cấp phép; báo cáo hiện trạng tồn đọng tro xỉ, chất thải gyps tại các bãi thải tính đến nay, cũng như các biện pháp xử lý thời gian tới. Kinh phí cho công tác bảo vệ môi trường trong giai đoạn 2022 – 2024 hơn 317 tỷ đồng, cần làm rõ chi cho các nội dung nào? Đoàn cũng đề nghị Vinachem báo cáo cụ thể tình hình thực hiện kiểm kê tổng lượng khí nhà kính phát thải hằng năm đối với các cơ sở thuộc diện phải kiểm kê theo quy định tại Quyết định của Thủ tướng.

Chỉ đạo buổi làm việc, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan nhấn mạnh, ngành hóa chất là nền tảng cho nhiều ngành công nghiệp khác, góp phần to lớn vào sự phát triển kinh tế. Tuy nhiên, đặc thù sản xuất, lưu trữ và vận chuyển hóa chất cũng tiềm ẩn những nguy cơ rất lớn đối với môi trường và sức khỏe con người, đòi hỏi sự quản lý chặt chẽ, trách nhiệm cao hơn bao giờ hết.

Phó Chủ tịch Quốc hội ghi nhận những nỗ lực đáng kể và kết quả tích cực của Tập đoàn trong việc bảo vệ môi trường gắn với việc thực hiện nhiệm vụ, trong việc đầu tư hệ thống xử lý nước thải, khí thải, quản lý chất thải nguy hại và từng bước áp dụng công nghệ sạch hơn.

Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan đề nghị, trong thời gian tới, Tập đoàn Hóa chất Việt Nam cần nghiêm túc, chủ động tuân thủ mọi quy định của Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 và Luật Hóa chất năm 2025, đặc biệt là các quy định về quản lý hóa chất, chất thải nguy hại và giấy phép môi trường. Đây vừa là trách nhiệm về pháp lý, vừa là yêu cầu bắt buộc để Tập đoàn phát triển một cách bền vững.

Bên cạnh đó, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị từ thực tiễn hoạt động của mình, Tập đoàn tiếp tục nghiên cứu, kiến nghị sửa đổi, bổ sung Luật Bảo vệ môi trường trong thời gian tới. Tập đoàn cần có lộ trình cụ thể để cải tiến, loại bỏ dần công nghệ lạc hậu, thay thế bằng các giải pháp hiệu quả năng lượng, giảm phát thải và thân thiện môi trường, với mục tiêu là sản xuất ít chất thải hơn, chứ không chỉ xử lý chất thải tốt hơn.