Quốc phòng Mỹ và cuộc chạy đua vũ trang đặt ra thách thức giảm phát thải cho thế giới
(CLO) Một nghiên cứu gần đây cảnh báo rằng các xu hướng gia tăng quân sự có thể dẫn tới việc tăng phát thải khí nhà kính – một trong những yếu tố then chốt ảnh hưởng đến biến đổi khí hậu toàn cầu.
Theo giáo sư Neta Crawford từ Đại học Brown, Lầu Năm Góc – cơ quan quản lý quân đội Mỹ – hiện là tổ chức phát thải khí nhà kính lớn nhất trong Chính phủ Mỹ, chiếm khoảng 80% tổng lượng khí thải của toàn bộ chính phủ liên bang Mỹ, và tạo ra ít nhất 1% tổng lượng khí thải trên toàn nước Mỹ.
Năm 2023, các hoạt động và cơ sở quốc phòng Mỹ đã tạo ra khoảng 48 megaton khí CO₂ tương đương, cao hơn tổng lượng khí thải của nhiều quốc gia như Phần Lan, Guatemala hay Syria.
Sự thay đổi trong chính sách đối ngoại và an ninh thời gian gần đây được cho là đang ảnh hưởng trực tiếp đến lượng phát thải này. Trong nhiệm kỳ thứ hai, Tổng thống Donald Trump đã đe dọa hành động quân sự ở Panama, Greenland, Mexico và Canada, thả bom xuống Yemen và tăng doanh số bán vũ khí quân sự cho Israel, quốc gia đã tăng cường tấn công quân sự vào Gaza, Bờ Tây, Yemen và Lebanon.
.png)
Giáo sư Crawford – tác giả cuốn sách The Pentagon, Climate Change, and War – nhận định rằng khi chi tiêu quân sự gia tăng, lượng khí thải cũng thường tăng theo. Bà lưu ý, các nước đồng minh của Mỹ hoặc các đối thủ địa chính trị cũng đang điều chỉnh chính sách quốc phòng, từ đó kéo theo đà tăng chi tiêu và phát thải. Đây là một xu hướng mang tính toàn cầu, không chỉ riêng nước Mỹ.
Báo cáo mới nhất của Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm ghi nhận chi tiêu quân sự toàn cầu năm 2024 đã đạt mức 2.700 tỷ USD – con số cao nhất kể từ sau Chiến tranh Lạnh. Mỹ vẫn giữ vị trí dẫn đầu, cả về chi tiêu lẫn lượng khí thải liên quan đến quốc phòng.
Lịch sử phát thải của quân đội Mỹ cho thấy mối liên hệ chặt chẽ giữa các thời kỳ căng thẳng địa chính trị và mức phát thải. Giai đoạn sau vụ khủng bố 11/9/2001, khi Mỹ triển khai các chiến dịch tại Afghanistan và Iraq, lượng khí thải quân sự đã tăng vọt. Ngược lại, thời kỳ hậu Chiến tranh Lạnh chứng kiến sự sụt giảm đáng kể trong cả chi tiêu và phát thải.
Từ năm 1979 đến 2023, các hoạt động quân sự của Mỹ đã tạo ra gần 4.000 megaton khí CO₂ tương đương – con số xấp xỉ lượng phát thải cả năm 2023 của Ấn Độ, quốc gia đông dân thứ hai thế giới. Trong đó, 60% đến từ các hoạt động chiến đấu, huấn luyện và triển khai quốc tế; phần còn lại đến từ các căn cứ quân sự trên toàn cầu.
Ngoài các hoạt động của Bộ Quốc phòng Mỹ, các công ty sản xuất vũ khí và thiết bị quân sự – vốn chiếm một phần lớn trong chuỗi cung ứng quốc phòng – cũng được xác định là nguồn phát thải lớn, thậm chí gấp đôi Lầu Năm Góc trong một số năm.
Tuy vậy, theo giáo sư Crawford, dữ liệu hiện tại có thể vẫn chưa phản ánh đầy đủ ảnh hưởng khí hậu từ hoạt động quân sự. Nhiều yếu tố chưa được tính đến như khí thải từ tái thiết sau chiến tranh, sự phá hủy các bể chứa carbon tự nhiên như rừng, hay tác động gián tiếp từ việc các đồng minh, đối thủ gia tăng hoạt động quân sự để phản ứng với chính sách của Mỹ.