Quy định về chức năng, nhiệm vụ, tổ chức của Mặt trận tổ quốc cấp tỉnh, cấp xã sau sáp nhập

Đây là quy định quan trọng nhằm cụ thể hóa chủ trương đổi mới hệ thống tổ chức và nâng cao hiệu quả hoạt động của MTTQ các cấp trong giai đoạn hiện nay.

Theo Quy định, tổ chức bộ máy Cơ quan Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tỉnh, cấp xã thực hiện theo quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước, Điều lệ MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị – xã hội, bảo đảm tinh gọn, rõ chức năng, nhiệm vụ, không chồng chéo, trùng lắp; hoạt động thông suốt, hiệu lực, hiệu quả.

Ban Thường vụ cấp ủy cấp tỉnh, cấp xã quyết định thành lập Cơ quan Ủy ban MTTQ cấp tương ứng, phù hợp với đặc điểm, tình hình và yêu cầu nhiệm vụ chính trị của từng địa phương. Nguyên tắc tổ chức phải bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện của cấp ủy Đảng, thực hiện hiệu quả chức năng, nhiệm vụ của MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị – xã hội, hoạt động theo Điều lệ và các quy định có liên quan; có con dấu và tài khoản riêng; phát huy tính chủ động, sáng tạo, hiệu quả của mỗi tổ chức thành viên, đồng thời giữ vững nguyên tắc trực thuộc tổ chức MTTQ Việt Nam.

Ban, đơn vị tham mưu, giúp việc có dưới 10 người được bố trí Trưởng ban và 1 Phó Trưởng ban; có từ 10 người trở lên được bố trí không quá 2 Phó Trưởng ban. Trước mắt, trong quá trình sắp xếp, hợp nhất, giữ nguyên số lượng cấp phó các ban như hiện tại (gồm số lượng cấp phó các ban của Cơ quan Ủy ban MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị – xã hội cấp tỉnh trước khi sắp xếp). Tối đa sau 5 năm, số lượng cấp phó các ban phải được điều chỉnh theo đúng quy định.

Việc sắp xếp, bố trí các chức danh lãnh đạo, quản lý, trưởng, phó các ban, đơn vị chuyên môn của cơ quan tham mưu, giúp việc Ủy ban MTTQ cấp tỉnh được thực hiện theo phân cấp quản lý cán bộ. Có thể bố trí một số Phó Chủ tịch MTTQ cấp tỉnh hiện nay và cấp phó của người đứng đầu các tổ chức chính trị – xã hội cấp tỉnh kiêm nhiệm làm trưởng các ban, đơn vị. Trong giai đoạn đầu, có thể giữ nguyên số lượng cấp phó hiện có, sau 5 năm thực hiện theo đúng quy định.

Ở cấp xã, bố trí cán bộ, công chức, viên chức và người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố kiêm nhiệm cấp phó của các tổ chức chính trị – xã hội. Khi đại hội của mỗi tổ chức được tổ chức, số lượng Phó Chủ tịch thực hiện theo hướng dẫn của cấp có thẩm quyền. Cơ quan Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp xã có từ 4 đến 5 Phó Chủ tịch kiêm Trưởng các tổ chức chính trị – xã hội như đoàn thanh niên, hội phụ nữ, hội cựu chiến binh, công đoàn, hội nông dân (nếu có). Trong đó, lựa chọn một đồng chí làm Phó Chủ tịch Thường trực.

Số lượng lãnh đạo cấp phó của Cơ quan Ủy ban MTTQ cấp tỉnh, cấp xã do Ban Thường vụ cấp ủy cùng cấp xem xét, quyết định, căn cứ thực tiễn địa phương. Biên chế được xác định trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ và cơ cấu đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức phù hợp với tiêu chuẩn chức danh, vị trí việc làm đã được phê duyệt.

Đối với cấp tỉnh, trước mắt sử dụng số lượng công chức, viên chức, người lao động hiện có và thực hiện tinh giản biên chế gắn với cơ cấu lại, nâng cao chất lượng đội ngũ theo lộ trình. Trong thời hạn 5 năm, số lượng biên chế cơ bản phải thực hiện theo đúng quy định của cấp có thẩm quyền. Cơ quan MTTQ Việt Nam cấp xã định hướng khoảng 8 – 10 biên chế gồm: Chủ tịch, các Phó Chủ tịch, công chức giúp việc. Trước mắt có thể bố trí biên chế nhiều hơn, trong đó có thể bao gồm cán bộ, công chức cơ quan Đảng, chính quyền, MTTQ và đoàn thể cấp huyện, xã hiện có, cũng như một số cán bộ cấp tỉnh, song tối đa sau 5 năm phải thực hiện đúng quy định về vị trí việc làm và biên chế.

Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, Cơ quan Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp được sử dụng đội ngũ tình nguyện viên, cộng tác viên, tư vấn tự nguyện để hỗ trợ công tác.

Cơ quan Ủy ban MTTQ cấp tỉnh do Ban Thường vụ tỉnh ủy, thành ủy thành lập, có chức năng tham mưu, giúp việc cho Ủy ban MTTQ và các tổ chức chính trị – xã hội cùng cấp; đồng thời là cơ quan chuyên môn, nghiệp vụ về công tác Mặt trận và đoàn thể, hội. Cơ quan này giúp Ban Thường trực MTTQ Việt Nam cấp tỉnh quản lý, hướng dẫn hoạt động của các tổ chức thành viên, thực hiện đúng các quy định của Đảng, Nhà nước, Điều lệ MTTQ và các tổ chức chính trị – xã hội.

Tương tự, Cơ quan Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp xã do Ban Thường vụ cấp ủy xã quyết định thành lập, có chức năng tham mưu, giúp việc cho Ủy ban, Ban Thường trực MTTQ Việt Nam cấp xã và các tổ chức chính trị – xã hội ở địa phương thực hiện các quy định của pháp luật, Điều lệ MTTQ Việt Nam, Điều lệ của các tổ chức và các quy định có liên quan; được cấp con dấu và tài khoản riêng.

Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tỉnh có từ 7 đến 9 đồng chí gồm Chủ tịch, Phó Chủ tịch Thường trực, các Phó Chủ tịch kiêm người đứng đầu các tổ chức chính trị – xã hội. Các Phó Chủ tịch được phân công phụ trách theo lĩnh vực, địa bàn, công tác vận động các tầng lớp nhân dân. Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tỉnh là thủ trưởng cơ quan. Trường hợp Phó Bí thư Tỉnh ủy kiêm Chủ tịch MTTQ thì đồng chí Ủy viên Ban Thường vụ giữ cương vị Phó Chủ tịch Thường trực sẽ là thủ trưởng cơ quan. Các Phó Chủ tịch và người đứng đầu tổ chức chính trị – xã hội cấp tỉnh là phó thủ trưởng cơ quan.

Cơ quan Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tỉnh được thành lập từ 9 đến 10 ban, đơn vị tham mưu, giúp việc, bao gồm: Văn phòng; Ban Tổ chức – Kiểm tra; Ban Dân chủ – Giám sát và Phản biện xã hội; Ban Công tác Công đoàn; Ban Công tác Nông dân; Ban Công tác Đoàn và Thanh thiếu nhi; Ban Công tác Phụ nữ; Ban Công tác Cựu chiến binh. Căn cứ tình hình thực tế, Ban Thường vụ tỉnh ủy, thành ủy có thể thành lập thêm từ 1 đến 2 ban có tính đặc thù như: Ban Công đoàn Khu công nghiệp; Ban Dân tộc – Tôn giáo; Ban Công tác Hội quần chúng; Ban Tuyên giáo – Công tác xã hội.

Việc thành lập, giải thể và xác định số lượng viên chức trong các đơn vị sự nghiệp trực thuộc Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tỉnh do Đảng ủy MTTQ cấp tỉnh phối hợp với Ban Tổ chức tỉnh ủy và Đảng ủy UBND cấp tỉnh trình Ban Thường vụ tỉnh ủy, thành ủy quyết định, bảo đảm tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, hoạt động tự chủ tài chính theo tinh thần Nghị quyết 19-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII.

Mô hình tổ chức Cơ quan Ủy ban MTTQ Việt Nam tại các đơn vị hành chính đặc biệt (đặc khu) do Ban Thường vụ tỉnh ủy, thành ủy xem xét, quyết định, căn cứ vào đặc điểm và yêu cầu thực tiễn của từng địa phương.