Quy hoạch lại mạng lưới trường lớp khoa học, hợp lý gắn với chính quyền địa phương 2 cấp

Ngày 26/8, tại Nhà Quốc hội, Hội đồng Dân tộc phối hợp với Ủy ban Văn hóa và Xã hội, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Dân tộc và Tôn giáo tổ chức Hội thảo quốc gia "Đổi mới và nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi: Thực trạng, thách thức và giải pháp".

Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh, Phó Thủ tướng Lê Thành Long, Chủ tịch Hội đồng dân tộc của Quốc hội Lâm Văn Mẫn, Chủ tịch Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh, Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn và Thứ trưởng thường trực Bộ Dân tộc và tôn giáo Hồ Văn Nên đồng chủ trì hội thảo.

Tạo cơ hội bình đẳng để học sinh ở vùng khó khăn tiếp cận nền giáo dục

Phát biểu tại Hội thảo, Phó Thủ tướng Lê Thành Long nêu rõ, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước đối với giáo dục vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi là tương đối toàn diện. Cùng lúc thụ hưởng hai nhóm chính sách: Một là dành riêng cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi; hai là chính sách giáo dục chung.

Quan điểm nhất quán của Đảng, Nhà nước là tạo cơ hội bình đẳng để học sinh ở vùng khó khăn tiếp cận nền giáo dục, đồng thời thiết kế cơ chế đặc thù nhằm nâng dần chất lượng, không hạ chuẩn chung.

Chính sách hiện đã bao quát từ học sinh, giáo viên đến nhà quản lý giáo dục; từ đầu tư cơ sở vật chất đến chế độ hỗ trợ. Hệ thống trường lớp được quan tâm đầu tư. Phó Thủ tướng dẫn ra các số liệu cho thấy, đến năm 2025, vùng dân tộc thiểu số có hơn 20.000 trường học, tăng 1.500 trường so với năm 2015, trong đó trường dân tộc nội trú tăng thêm 109.

Nhiều trường dân tộc nội trú đạt tỷ lệ học sinh tốt nghiệp 100%; tỷ lệ chung chỉ thấp hơn mặt bằng cả nước 1–1,5%. Khoảng 60% học sinh trường nội trú thi đỗ đại học. Đây là những kết quả cụ thể, minh chứng cho nỗ lực đầu tư và chính sách đúng hướng.

Bên cạnh thành tựu, Phó Thủ tướng nêu rõ, mạng lưới trường lớp chưa đồng bộ, chất lượng giáo dục chưa đồng đều, tỷ lệ học sinh học tiếp sau trung học cơ sở còn thấp so với mặt bằng chung cả nước. Cơ sở vật chất và thiết bị dạy học còn thiếu thốn. Nhìn chung, học sinh và giáo viên ở vùng dân tộc thiểu số, miền núi vẫn còn thiệt thòi so với các vùng khác trong cả nước.

Về định hướng thời gian tới, Phó Thủ tướng cho rằng, hiện đã có khá nhiều chính sách, do đó, cần rà soát lại chính sách, tránh trùng lặp, chồng chéo, đồng thời đánh giá kỹ những chính sách đã ban hành nhưng chưa triển khai hiệu quả để tìm nguyên nhân.

"Có phải chúng ta muốn đầu tư nhưng chưa đủ tiền, giáo viên chúng ta muốn có đủ nhưng khi đưa lên vùng cao thì cũng không giữ được chân các thầy, các cô? Học sinh thì chúng ta không khuyên được các em đi học?", Phó Thủ tướng đặt vấn đề.

Phó Thủ tướng cho biết, sắp tới, Bộ Chính trị sẽ thông qua nghị quyết về một số giải pháp đột phá trong phát triển giáo dục và đào tạo, trong đó có nhiều nội dung liên quan đến đầu tư cho giáo dục vùng dân tộc thiểu số, miền núi.

Phó Thủ tướng dẫn chứng, sẽ xây dựng thêm 248 trường nội trú ở khu vực biên giới, hiện thực hóa việc hỗ trợ bữa ăn trưa cho học sinh ở một số địa bàn, triển khai thực hiện Luật Nhà giáo vừa được thông qua, đồng thời chuẩn bị 3 dự luật quan trọng: Luật Giáo dục, Luật Giáo dục đại học, Luật Giáo dục nghề nghiệp.

Bên cạnh đó, cần tính toán, quy hoạch lại mạng lưới trường lớp khoa học, hợp lý, đặc biệt gắn với chính quyền địa phương 2 cấp. "Trường lớp có chỗ thừa, cũng có những chỗ thiếu; có những chỗ thì cơ sở vật chất chưa bảo đảm. Chúng ta xem xét quy hoạch lại. Chỗ nào thiếu thì xây mới, chỗ nào có sẵn thì nâng cấp để có một hệ thống trường lớp đảm bảo yêu cầu", Phó Thủ tướng nói và nhấn mạnh việc ưu tiên bố trí nguồn lực từ các chương trình mục tiêu quốc gia.

Đồng thời, tiếp tục nâng cao chất lượng giáo dục qua bồi dưỡng giáo viên; đặc biệt là đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số, coi đây là cú hích quan trọng để cải thiện chất lượng giáo dục vùng khó khăn.

Phó Thủ tướng nhấn mạnh các bộ, ngành, địa phương sẽ tiếp thu các đề xuất, rà soát trong phạm vi thẩm quyền của mình để tổ chức thực hiện.