Robin Zeng: Ông vua pin tỷ đô của Trung Quốc

Dù năm nay có diễn biến gì đi chăng nữa, Robin Zeng vẫn có thể tự hào về một khoảnh khắc then chốt. Vào tháng Năm, ông đã đưa ra quyết định táo bạo khi thúc đẩy việc niêm yết thứ cấp cổ phiếu của Công ty CATL tại sàn giao dịch Hong Kong.

Theo tờ Financial Times, động thái này đã mang lại sự chuyển mình đáng kể. Cổ phiếu của CATL, một doanh nghiệp tiên phong trong lĩnh vực pin dành cho xe điện (EV), đã tăng vọt, giúp giá trị thị trường của công ty này đạt khoảng 166 tỷ USD trong đợt chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng lớn nhất thế giới trong năm.

Việc niêm yết này đã góp phần khơi dậy sức sống cho toàn bộ thị trường, giúp thị trường thoát khỏi giai đoạn suy giảm sau Ngày Giải phóng.

Chỉ số Hang Seng hiện đã tăng 30% từ đầu năm đến nay. Dẫn dắt làn sóng phục hồi niềm tin, giữa bối cảnh lạc quan mới về khả năng giảm căng thẳng thương mại giữa hai siêu cường, chính là vị "vua pin" của Trung Quốc.

Hiện nay, ông Robin Zeng đã trở thành công dân Hong Kong và đang cạnh tranh với doanh nhân nổi tiếng Li Ka-shing để giành vị trí người giàu nhất đặc khu này, với khối tài sản ròng ước tính khoảng 40 tỷ USD.

Tuy nhiên, theo tờ The Wall Street Journal, dường như ông Robin Zeng không mấy quan tâm đến điều đó. Ông đã xây dựng CATL thành một tập đoàn khổng lồ toàn cầu, khi pin của công ty được lắp đặt trên một phần ba số xe điện toàn thế giới trong năm ngoái.

Thế nhưng, ông đại diện cho một thế hệ doanh nhân mới đang phát triển mạnh mẽ tại Trung Quốc dưới thời Chủ tịch Tập Cận Bình: khiêm tốn, chú trọng hoạt động từ thiện và sẵn sàng đồng hành với các quan điểm chính thức của nhà nước.

Trước thềm đợt niêm yết, ông từng chia sẻ rằng: "Tôi không muốn trở thành người giàu có. Tôi mong muốn chia sẻ những tài sản này để xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn".

Ở tuổi 57, ông Robin Zeng nổi lên trong giai đoạn nhiều biến động đối với các lãnh đạo công nghệ, và ông đã rút ra những bài học quý giá. Ông tận dụng kiến thức chuyên môn của mình cùng với sự hỗ trợ mạnh mẽ từ nhà nước dành cho ngành năng lượng tái tạo và xe điện, đồng thời luôn giữ thái độ khiêm nhường.

Ông tuân thủ tầm nhìn của Chủ tịch Tập Cận Bình về một nước Trung Quốc nơi mà việc phô trương sự giàu có không được khuyến khích, và sự khiêm tốn trở thành giá trị cốt lõi. Ông lấy cảm hứng từ nhà hiền triết cổ đại Trung Quốc là Khổng Tử, với triết lý về việc học tập suốt đời và không ngừng hoàn thiện đạo đức bản thân.

Hành trình làm giàu của ông Robin Zeng

Sinh năm 1968 với tên khai sinh là Tằng Ngọc Quần, ông Robin Zeng lớn lên trong hoàn cảnh nghèo khó tại một ngôi làng miền núi thuộc tỉnh Phúc Kiến ở đông nam Trung Quốc, gần thành phố Ninh Đức – nơi hiện là trụ sở của CATL.

Là một học sinh xuất sắc với khát vọng lớn lao, ông đã thi đỗ vào Đại học Giao thông Thượng Hải danh tiếng. Sau đó, ông bỏ công việc đầu tiên tại một doanh nghiệp nhà nước ở Phúc Kiến chỉ sau ba tháng, rồi chuyển đến Đông Hoản để làm việc cho một nhà sản xuất điện tử. Đồng thời, ông học bán thời gian để lấy bằng tiến sĩ vật lý tại Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc.

Đến năm 1999, ông thành lập công ty riêng mang tên Amperex Technology (ATL), chuyên sản xuất pin lithium-ion. Apple là một trong những khách hàng đầu tiên của công ty. Theo tờ The Wall Street Journal, ông Robin Zeng đã kiếm được khoản tiền lớn đầu tiên vào năm 2005, khi bán ATL cho Tập đoàn TDK của Nhật Bản với giá 100 triệu USD.

Tuy nhiên, ông vẫn tiếp tục gắn bó, bằng cách thiết lập bộ phận pin dành cho ô tô. Vì TDK là doanh nghiệp nước ngoài nên bị cấm hoạt động tại thị trường Trung Quốc, ông Robin Zeng đã quyết định thành lập CATL vào năm 2011.

Thời điểm đó thực sự lý tưởng, vì Bắc Kinh bắt đầu ưu tiên phát triển xe điện và đưa ra các khoản trợ cấp hào phóng. Giống như với ATL, ông Robin Zeng đã xây dựng uy tín cho công ty nhờ hợp đồng với thương hiệu cao cấp phương Tây là BMW.

Một cú hích lớn đến vào năm 2015, khi Bắc Kinh thông báo rằng các nhà sản xuất ô tô toàn cầu chỉ đủ điều kiện nhận trợ cấp nếu sử dụng pin từ các nhà cung cấp Trung Quốc được phê duyệt, trong đó có CATL. Chỉ trong vòng một năm, doanh thu của công ty đã tăng vọt từ 1,2 tỷ USD lên 9 tỷ USD.

Theo tờ Financial Times, ông Robin Zeng không chỉ coi mình là nhà sản xuất pin đơn thuần. Tham vọng của ông dành cho CATL là trở thành đơn vị tiên phong trong nền kinh tế không carbon rộng lớn hơn. Ông đặc biệt quan tâm đến việc giảm chi phí năng lượng cho nông nghiệp thẳng đứng.

Trong cuộc phỏng vấn với Bloomberg, ông từng nhận định rằng nếu giải quyết được vấn đề nông nghiệp, thì mọi thứ khác sẽ được giải quyết theo. Dù vậy, CATL vẫn phải đối mặt với những thách thức từ yếu tố chính trị.

Vào tháng Một, Mỹ đã đưa công ty vào danh sách đen các doanh nghiệp bị cáo buộc có liên hệ với quân đội Trung Quốc - một cáo buộc mà CATL đã bác bỏ. Mặc dù mối đe dọa này có thể đã giảm bớt, nhưng nó vẫn chưa hoàn toàn biến mất.

Hơn nữa, theo doanh nhân Hong Kong Desmond Shum - tác giả cuốn sách Red Roulette, các doanh nhân như ông Robin Zeng luôn phải đối diện với những khó khăn từ môi trường chính sách. Ông Shum nhấn mạnh rằng nếu không nhận thức rõ điều này, họ có thể gặp phải những rủi ro lớn đầu tiên.