“Xin vợ 2 triệu lên Đà Lạt, hứa một tháng xài hết thì về, ai ngờ còn dư nên… ở tới giờ”

Nói xong, 5h sáng, ông Trần Văn Vinh (64 tuổi, kỹ sư xây dựng) lái xe máy từ TP. HCM, mất 400 km để đến TP. Đà Lạt lúc 16h. Chỉ cách Tết Nguyên đán 2021 vài tháng, người đàn ông U70 này quyết định rời quê lên Đà Lạt để thỏa đam mê thổi kèn Saxophone.

Quay trở về năm 1972, lần đầu tiên ông Vinh được lắng nghe thanh âm, chạm tay vào chiếc kèn là từ ba của ông – một nghệ sĩ Saxophone có tiếng trong ban Quân nhạc Pháp.

“Thời đó ba tôi mê kèn lắm nên ông ấy cũng muốn tôi có cơ hội tiếp cận với nó. Ngày qua ngày, cứ nghe đi nghe lại các bản nhạc từ ba, tôi đã sớm yêu thích nó, rồi từ đó theo ba học thổi khi chỉ mới 13 tuổi”, ông Vinh kể.

Theo học kèn, biểu diễn ở một số nơi ở địa phương cho đến năm 1978, ông nghỉ ngang để tập trung vào chuyện học hành, trở thành một kỹ sư xây dựng rồi lấy vợ, sinh con.

Mải đâm đầu vào guồng quay cuộc sống, ông chợt nhận ra ngọn lửa đam mê Saxophone vẫn còn, chực chờ “cháy” chứ không hề biến mất. Trong khoảng thời gian đó, ông vẫn tiếp tục làm công việc ở công ty, nhưng khi về nhà lại xách chiếc kèn ra khắp ngõ, gặp nhiều nghệ sĩ đường phố khác, giao lưu những thanh âm trong, ấm giữa dòng người qua lại.

Duy trì thói quen đó suốt hơn 8, 9 năm, ông Vinh cảm nhận bản thân phải “khác”, phải thay đổi để thoát khỏi vòng lặp, biến đam mê trở thành thứ góp ích cho đời.

“Chơi kèn ở TP. HCM thì cũng vui, nhưng không hợp. Từ cảnh vật, không khí và cả con người, hiếm có ai chịu dừng lại nghe tôi thổi lắm. Người chơi kèn ở đây cũng hiếm, có thể nói người thích thổi ở ‘đầu đường, xó chợ’ như tôi quả thật đếm trên đầu ngón tay”, ông nói.

Trong một lần, nghe bạn bè lên Đà Lạt chơi và kể với ông về không khí, cảnh vật tuyệt đẹp trên đó, ông Vinh lấy làm lạ và hiếu kỳ nên đã lái xe máy lên thử.

Lần đầu đặt chân đến xứ sở nghìn hoa, ông cảm nhận được cái lạnh thấu xương nhưng đầy thơ mộng của nơi này. Lang thang ở vài công viên trên đường Lê Đại Hành (TP. Đà Lạt), ông bắt gặp được nhiều nhóm chơi kèn Saxophone, Guitar,… đang giao lưu với nhau. Không mấy ngần ngại, ngay lập tức ông tham gia và làm quen.

“Không phải người Việt, tôi còn làm quen được nhiều nghệ sĩ Saxophone người nước ngoài như Nga. Từ đó sự giao thoa giữa những nền văn hóa khác nhau, phối hợp cùng âm nhạc khiến tôi càng thêm đam mê. Nó thôi thúc tôi hiểu được đã đến lúc”, ông Vinh kể.

Chất lãng tử

Năm 2020, ông bắt đầu lên Đà Lạt “kể” chuyện đời bằng Saxophone. Cảm giác lần đầu sống xa nhà, ông Vinh không khỏi bồi hồi. Gia đình ông biết chuyện cũng không ngăn cản mà âm thầm ủng hộ người nghệ sĩ U70.

“Vợ tôi nói đi đâu mặc kệ, nhớ đem… tiền về là được” – ông Vinh nói đùa, nhưng không quên kể mỗi ngày vợ ông đều gọi hỏi thăm, trò chuyện suốt 2 tiếng đồng hồ.

Nếu ai đến thăm chợ Đà Lạt vào 18h, chắc hẳn cũng đều nghe thấy tiếng kèn Saxophone Alto của ông Vinh. Người nghệ sĩ chia sẻ, ông thường ở đây đến 22h mới về, chỉ riêng thứ 7 và Chủ Nhật, ông Vinh sẽ ra Hồ Xuân Hương vào 8h sáng. Ông kể, ông chỉ chơi dòng kèn Alto vì dễ chơi, dễ mua. 

Dòng người đi qua, mỗi khi nghe tiếng kèn, nhất là khi ông thổi bài “Đà Lạt hoàng hôn” đều dừng lại thưởng thức.

“Đó, cái đó mới là khoảnh khắc mà nghệ sĩ nào cũng mơ ước. Không phải ai chơi nhạc cũng có sân khấu để chơi. Tôi không chọn thổi ở khán phòng xa hoa, vì nó không tạo điều kiện cho các bản nhạc phù hợp với không gian, thời gian. Vô phòng trà thì chỉ thổi đi thổi lại nhạc Trịnh Công Sơn, Ngô Thụy Miên,… riết cũng chán, khán giả họ cũng không mấy nhiệt tình như ở ngoài. Ví dụ chơi ở ngoài đường vào cuối đông, tôi sẽ chơi bài Đêm Đông, hay cá nhân một chút là bài Tôi Muốn, Ngước Mặt Nhìn Trời,…  

Nhiều người họ dường như nghe được câu chuyện của mình, hay chợt nhớ tới kỷ niệm nào đó ở Đà Lạt, liền nhắm mắt tận hưởng, rồi bắt tay, cảm ơn tôi ríu rít”, ông Vinh bộc bạch.

Theo người đàn ông U70 này, không phải ai cũng có can đảm trở thành một nghệ sĩ “đầu đường, xó chợ” như ông, phải thật sự đam mê, có cho mình sẵn cái chất lãng tử trong tâm.

“Làm một nghệ sĩ đường phố cũng đâu có dễ, tôi cũng phải bỏ ra 10 năm khổ luyện, mấy chục triệu để mua kèn. Tôi rất vui vì được nhiều người công nhận, ủng hộ tiền để làm kinh phí sống qua ngày. Nhưng nếu nói thổi kèn thế này là một nghề, để kiếm sống thì chắc không. Đâu phải ai cũng chọn đứng giữa trời đông lạnh buốt để thỏa cái tính lãng tử trong mình, đâu ai chọn rời gia đình để bức tranh thanh âm trở nên hoàn hảo”, người nghệ sĩ tâm sự.

Nói về sức thổi và khả năng cảm nhạc so với thời còn trẻ, ông Vinh đáp gọn: “Bài nhạc thổi 1 lần, nó sẽ khác với 100 lần. Âm nhạc cũng giống như thơ. Ví như vậy, có thể nói rằng nếu ngày trước tôi đọc thơ thì giờ đây tôi ngâm thơ, cảm thơ, chứ không đơn thuần là đọc nữa. Nó nằm sẵn trong tôi rồi”.