Rộn ràng lễ rước y trang trong lễ hội Katê

Chiều 20/10, Lễ hội Katê năm 2025 của đồng bào Chăm theo đạo Bàlamôn tỉnh Khánh Hòa đã khai mạc tại sân vận động thôn Hữu Đức (xã Phước Hữu).

Hàng nghìn đồng bào Chăm, người dân và du khách đã cùng hòa mình trong không khí lễ hội rộn ràng, mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc.

Trong ngày khai mạc lễ hội, cộng đồng người Chăm làng Hữu Đức đã thực hiện nghi lễ đón nhận y trang từ cộng đồng dân tộc Raglai ở xã Phước Hà.

Nghi lễ đón nhận y trang là minh chứng sống động cho mối tình cảm bền chặt, độc đáo đã được trao truyền qua nhiều thế hệ của hai cộng đồng người Chăm và Raglai.

Theo quan niệm của đồng bào Chăm, cộng đồng người Chăm là chị cả, người Raglai là em gái út. Người con gái út có quyền thừa kế tài sản của cha mẹ để lại, đồng thời có nghĩa vụ chăm sóc, thờ phụng cha mẹ khi về già.

Chính vì thế, từ xa xưa, người Raglai được giao đảm trách việc bảo quản y trang của vua chúa và các đồ cúng lễ trên đền tháp để thờ phụng ông bà, tổ tiên, thần linh.

Tại lễ rước, sau hồi chiêng, trống ngân vang, đoàn rước y trang khởi hành, dẫn đầu là các vị chức sắc Chăm Bàlamôn, tiếp đến là đội khiêng kiệu cùng cờ lọng bay phấp phới, nối theo là hàng trăm người dân và du khách.

Ở một điểm dừng trong làng, người Raglai trao y trang cho người Chăm trong nghi lễ trang nghiêm. Sau phần nghi thức, đoàn rước tiến về sân vận động Hữu Đức để tiến hành lễ khai hội.

Tại lễ hội, đại diện Ban Tổ chức đọc thư chúc mừng của các cấp chính quyền và tuyên bố khai mạc Lễ hội Katê 2025. Các chức sắc Chăm nhận hoa chúc mừng trước khi đoàn rước đưa y trang về đền thờ thôn Hữu Đức. Y trang sẽ được bảo quản cẩn thận trước khi rước lên làm lễ tại đền Pô Inư Nưgar vào sáng sớm hôm sau.

Ngay sau đó, chương trình biểu diễn nghệ thuật đặc sắc diễn ra với sự tham gia của đông đảo nghệ nhân và thanh niên Chăm. Trong trang phục truyền thống, các chàng trai, cô gái Chăm biểu diễn ca hát và múa quạt mềm mại, cùng với điệu múa đội nước uyển chuyển. Tiếng trống Paranưng và kèn Saranai hòa quyện, tạo không khí vui tươi, đậm bản sắc văn hóa dân tộc.

Katê là lễ hội lớn nhất trong năm của đồng bào Chăm theo đạo Bàlamôn để tưởng nhớ các vị thần, vị vua có nhiều công lao đóng góp. Lễ hội được tổ chức định kỳ hằng năm vào ngày cuối của tháng 6 và ngày đầu của tháng 7 Chăm lịch. Năm 2025, lễ hội Katê diễn ra vào ngày 20 và 21/10.

Lễ chính được tổ chức vào sáng 21/10 tại ba di tích đền, tháp Chăm gồm: Tháp Pô Klong Garai, Tháp Pô Rômê và Đền Pô Inư Nưgar. Trong ngày lễ chính, đồng bào Chăm tiến hành các nghi thức truyền thống bao gồm: Lễ rước y trang lên tháp, lễ mở cửa tháp, lễ tắm tượng thần, lễ mặc y phục và đại lễ cầu an.

Lễ hội Katê của người Chăm đã được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia vào năm 2017.