Vừa qua, Đoàn chuyên gia mạng lưới Công viên địa chất toàn cầu UNESCO do ông Guy Martini, cố vấn cao cấp, Chủ tịch Hội đồng Công viên địa chất toàn cầu UNESCO làm trưởng đoàn, đã kiểm tra trước kỳ tái thẩm định Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Non nước Cao Bằng.

Đoàn đã khảo sát tuyến phía Đông các huyện Quảng Hoà, Trùng Khánh và "trải nghiệm văn hoá bản địa ở xứ sở thần tiên” gồm các điểm di sản: Bazan cầu gối đèo Mã Phục, di sản Mắt Thần Núi, làng nghề làm hương Phia Thắp, làng nghề giấy bản Dìa Trên, làng rèn Phúc Sen, mỏ nước thần, miếu Bách Linh, điểm di sản thác Bản Giốc, động Ngườm Ngao, làng đá Khuổi Ky...

Trước đó, Đoàn đã tiến hành kiểm tra tại điểm hóa thạch Cúc đá Lũng Luông, xã Lũng Nặm; thung lũng treo Sóc Giang, Đền thờ Nùng Trí Cao, Khu di tích Quốc gia đặc biệt Pác Bó và làng nghề dệt thổ cẩm Luống Nọi.

Tại các điểm di sản, đoàn chuyên gia kiểm tra, đánh giá công tác quản lý, bảo vệ, khai thác hệ thống cơ sở vật chất của Công viên địa chất Non nước Cao Bằng; đề xuất, định hướng những công việc cần làm để chuẩn bị cho kỳ tái thẩm định Công viên địa chất Non nước Cao Bằng trong năm 2022.

Đoàn cũng đã cập nhật tiến độ triển khai các hoạt động theo khuyến nghị của UNESCO đối với công tác xây dựng và phát triển Công viên địa chất Non nước Cao Bằng; tư vấn triển khai các nhiệm vụ liên quan đến công tác xây dựng và phát triển Công viên địa chất Toàn cầu UNESCO Non nước Cao Bằng năm 2022. 

Qua hai ngày khảo sát, ông Guy Mratini cho rằng, nhờ sự nỗ lực, sáng tạo của chính quyền các cấp nên 84% các công việc trong việc xây dựng và bảo vệ Công viên địa chất Toàn cầu UNESCO Non nước Cao Bằng đã sẵn sàng cho kỳ tái thẩm định của các chuyên gia.

Sau hai năm, Ban Quản lý Công viên địa chất Toàn cầu UNESCO Non nước Cao Bằng đã xây dựng được các điểm check in với các bảng pano có đầy đủ thông tin giúp du khách hiểu rõ quá trình hình thành các điểm trong Công viên; xây dựng được các trung tâm thông tin đơn giản, hiệu quả, thể hiện giá trị cần truyền tải; xây dựng được các điểm để du khách có thể trải nghiệm các hoạt động của người dân trong vùng Công viên địa chất Toàn cầu UNESCO Non nước Cao Bằng…

Ông Guy Mratini cũng lưu ý một số nội dung tỉnh Cao Bằng cần thực hiện đối với các điểm trong các tuyến Công viên địa chất Toàn cầu UNESCO Non nước Cao Bằng.

Theo ông, điểm Mắt thần núi ở xã Cao Chương, huyện Trùng Khánh cần tìm được bãi đỗ xe mới để du khách dừng xe bên ngoài, xây hàng rào để bảo vệ di sản; cần tạo sinh kế cho người dân sinh sống gần khu vực điểm Mắt thần núi và mời các đối tác tham gia như việc thu phí vệ sinh, tạo các dịch vụ để người dân có điều kiện nâng cao thu nhập…

Điểm làng làm hương Phia Thắp cần gìn giữ kiến trúc làng nghề truyền thống đặc sắc. Ông Guy Mratini đánh giá, sau hai năm, chính quyền địa phương đã xây dựng ba ngôi nhà, trong đó có một nhà văn hóa bằng gạch, lợp mái tôn, đã phá vỡ cảnh quan của làng nghề truyền thống.

Tại điểm tham quan Cọn nước sông Quây Sơn ở huyện Trùng Khánh, ông Guy Mratini khuyến cáo tỉnh cần có dịch vụ đảm bảo an toàn cho du khách khi trải nghiệm đi bè qua sông như cắm biển cảnh báo, trang bị áo phao...

Theo ông Phạm Quang Vinh, Tổng Thư ký Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam, Vụ trưởng Vụ Ngoại giao Văn hóa và UNESCO (Bộ Ngoại giao), để phát huy giá trị của Công viên địa chất Toàn cầu UNESCO Non nước Cao Bằng, cần duy trì các lễ hội văn hóa đặc sắc và xây dựng các sản phẩm có thương hiệu.

Để làm được điều này, tỉnh cần có chiến lược phát triển du lịch trên cơ sở gắn bó chặt chẽ giữa du lịch công viên địa chất với du lịch văn hóa; tiếp tục giáo dục cho cộng đồng, thu hút các nguồn lực từ doanh nghiệp để bảo vệ, xây dựng phát triển Công viên, nâng cao năng lực của Ban Quản lý, tiếp tục quảng bá hình ảnh Cao Bằng đến với du khách trong nước và quốc tế…

Làm việc với Đoàn chuyên gia, ông Lê Hải Hòa, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Cao Bằng đề nghị các sở, ngành, địa phương tiếp thu các ý kiến để có giải pháp khắc phục những hạn chế nhằm xây dựng được thương hiệu Công viên, tạo thêm sinh kế, giúp người dân được hưởng lợi từ danh hiệu Công viên địa chất Toàn cầu UNESCO Non nước Cao Bằng.

Ông Hòa giao Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với các đơn vị liên quan tham mưu xây dựng các chế tài xử lý các công trình phá vỡ cảnh quan, làng nghề truyền thống; đẩy mạnh việc xây dựng hình ảnh thương hiệu cho các sản phẩm làng nghề truyền thống độc đáo; xây dựng các sản phẩm du lịch có sự khác biệt, mang lại hiệu quả kinh tế, đặc biệt là xây dựng các cơ sở lưu trú chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu của du khách.

Lãnh đạo tỉnh Cao Bằng khẳng định đã sẵn sàng cho việc tái thẩm định Công viên địa chất Toàn cầu UNESCO Non nước Cao Bằng vào cuối tháng 7/2022; chuẩn bị đầy đủ hồ sơ để đăng cai Hội nghị Công viên địa chất châu Á - Thái Bình Dương năm 2024.

Một số hình ảnh ấn tượng về Công viên địa chất Toàn cầu UNESCO Non nước Cao Bằng:

Công viên Địa chất Non nước Cao Bằng nằm ở miền đất địa đầu phía bắc Việt Nam, cách Hà Nội khoảng 300 km. Công viên nằm trải dài trên diện tích hơn 3.000 km2, bao gồm 6 huyện Hà Quảng, Trà Lĩnh, Quảng Uyên, Trùng Khánh, Hạ Lang, Phục Hòa và một phần diện tích các huyện Hòa An, Nguyên Bình và Thạch An.

Đây là một miền đất hiếm có, những dấu tích lịch sử trên 500 triệu năm của Trái Đất vẫn còn lưu giữ ở đây. Các hóa thạch, trầm tích biển, đá núi lửa, khoáng sản... đặc biệt là các cảnh quan đá vôi, là những minh chứng cho sự thay đổi của Trái Đất.

Công viên địa chất Toàn cầu UNESCO Non nước Cao Bằng có hơn 215 điểm di tích văn hóa và nhiều giá trị văn hóa vật thể, phi vật thể được đồng bào các dân tộc còn lưu giữ.

Thế Vũ