Siết chặt quy định cấp phép khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường
(CLO) Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 193/2025/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Địa chất và khoáng sản, trong đó nêu rõ điều kiện, trình tự, thủ tục cấp giấy phép khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường (khoáng sản nhóm IV).
Nghị định gồm 11 chương, 155 điều, quy định toàn diện các nội dung về điều tra cơ bản địa chất; điều tra địa chất về khoáng sản; khu vực khoáng sản; hoạt động khai thác, thu hồi, chế biến khoáng sản; đóng cửa mỏ; quản lý khoáng sản chiến lược, quan trọng; quản lý cát, sỏi lòng sông, hồ và biển; thông tin, dữ liệu địa chất – khoáng sản; tài chính và đấu giá quyền khai thác khoáng sản; kiểm tra chuyên ngành…
Đối tượng áp dụng là cơ quan, tổ chức, cộng đồng dân cư, hộ gia đình và cá nhân thực hiện các hoạt động điều tra địa chất, khai thác, thu hồi khoáng sản hoặc các hoạt động có liên quan đến lĩnh vực địa chất và khoáng sản trên lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Thời hạn và điều kiện cấp phép khai thác khoáng sản nhóm IV
Về thời hạn, giấy phép khai thác khoáng sản nhóm IV cấp cho tổ chức, cá nhân theo khoản 1 Điều 72 Luật Địa chất và khoáng sản có thời hạn tối đa 10 năm, bao gồm cả thời gian xây dựng cơ bản và khai thác theo dự án đầu tư. Giấy phép này có thể được gia hạn nhiều lần nhưng tổng thời gian gia hạn không quá 5 năm.
Đối với các tổ chức được quy định tại khoản 2 Điều 72, thời hạn giấy phép được xác định căn cứ theo thời hạn thi công của các dự án, công trình sử dụng khoáng sản nhóm IV và được quy định trong giấy phép, với tổng thời gian cấp và gia hạn không vượt quá thời hạn thi công (kể cả phần gia hạn hoặc điều chỉnh) của công trình.
Để được cấp giấy phép, tổ chức, cá nhân phải đáp ứng các điều kiện như: có quyết định hoặc chấp thuận chủ trương đầu tư nếu thuộc đối tượng theo quy định của Luật Đầu tư; đã được phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường hoặc giấy phép môi trường nếu thuộc diện phải thực hiện theo Luật Bảo vệ môi trường; khu vực đề nghị cấp phép đã có kết quả khảo sát hoặc thăm dò được cơ quan có thẩm quyền xác nhận hoặc phê duyệt; đồng thời phải tuân thủ nguyên tắc khai thác khoáng sản tại khoản 2 Điều 73 của Luật Địa chất và khoáng sản.
Các tổ chức thuộc khoản 2 Điều 72 cũng phải đáp ứng điều kiện về khu vực có kết quả khảo sát, thăm dò và phù hợp nguyên tắc khai thác mới được xem xét cấp phép.
Thủ tục cấp giấy phép được rút ngắn, rõ trách nhiệm
Nghị định quy định trình tự, thủ tục cấp phép khai thác khoáng sản nhóm IV theo hướng chặt chẽ nhưng tiết giảm thời gian, phân rõ trách nhiệm từng khâu.
Trong vòng 15 ngày kể từ ngày tiếp nhận hồ sơ, cơ quan thẩm định phải rà soát, kiểm tra thực địa và lấy ý kiến các cơ quan liên quan nếu cần. Việc lấy ý kiến phải được phản hồi trong 5 ngày làm việc; nếu không phản hồi đúng hạn được coi là đồng ý và phải chịu trách nhiệm về nội dung liên quan.
Sau khi hoàn tất kiểm tra và tổng hợp ý kiến, trong vòng 3 ngày làm việc, cơ quan thẩm định phải hoàn tất việc thẩm định các yếu tố kỹ thuật và tài chính, trình Chủ tịch UBND cấp tỉnh xem xét quyết định cấp phép.
Chủ tịch UBND cấp tỉnh có tối đa 3 ngày làm việc để quyết định cấp hoặc không cấp giấy phép. Nếu từ chối cấp phép phải có văn bản trả lời và nêu rõ lý do.
Trong 2 ngày làm việc kể từ khi có quyết định cấp phép, cơ quan tiếp nhận hồ sơ có trách nhiệm thông báo kết quả và hướng dẫn tổ chức, cá nhân thực hiện nghĩa vụ tài chính. Sau khi hoàn tất nghĩa vụ tài chính, giấy phép sẽ được bàn giao chính thức trong thời hạn 2 ngày làm việc tiếp theo.
Việc ban hành Nghị định số 193/2025/NĐ-CP được kỳ vọng sẽ tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực địa chất và khoáng sản, tạo hành lang pháp lý rõ ràng, minh bạch, góp phần khai thác, sử dụng tài nguyên khoáng sản bền vững, bảo vệ môi trường và phục vụ phát triển kinh tế - xã hội.