Mở cửa là bùng dịch

Tỷ lệ lây nhiễm Covid-19 đã tăng cao trở lại ở Singapore gần đây. Để rồi từ một hình mẫu đáng noi theo, quốc đảo này đang lại trở thành bài học cho các quốc gia khác về việc cần thận trọng khi “xoay trục” trong đại dịch Covid-19, tức từ kiểm soát chặt chẽ sang mở cửa sống chung với loại virus Corona đầy khó lường này.

Đối với một bộ phận người dân Singapore, sự thay đổi trong cách đối phó với dịch bệnh đang trở thành nguồn gốc của sự căng thẳng, chia rẽ và lo sợ, qua đó đặt ra những bài toán hóc búa cho các nhà hoạch định chính sách.

Bộ Y tế Singapore cho biết đã có 15 người thiệt mạng vì Covid-19 vào thứ Năm (14/10) vừa rồi  - con số hàng ngày cao nhất cho đến nay. Trong số đó có 2 người còn rất trẻ, 23 tuổi và 34 tuổi, dù rằng cả hai đều có bệnh nền.

Trước tháng 9, chỉ khoảng 70.000 trong số 5,45 triệu dân của Singapore từng mắc Covid-19, tương đương 1,2% dân số. Tuy nhiên, số ca nhiễm mới gần đây có ngày đã lên tới 3.000 người - một con số đáng báo động.

Sự chia rẽ trong dân chúng

Singapore đang có những động thái đầu tiên trong việc mở cửa lại với du lịch quốc tế. Điều này được các doanh nghiệp và những người chán cuộc sống gò bó hoan nghênh. Song cũng có rất nhiều ý kiến phản đối, bởi họ lo ngại mọi thứ đang diễn ra quá nhanh. Mới đây, thủ tướng nước này còn phải kêu gọi trên truyền hình về một sự đồng lòng trong dân chúng.

Jeremy Lim, phó giáo sư tại Trường Y tế cộng đồng Saw Swee Hock, chia sẻ: “Tôi thực sự thông cảm với chính phủ. Họ phải chịu đựng rất nhiều sức ép. Chúng tôi đang cố đi trước, song lại không có sách hướng dẫn nào cả”.

Tâm lý người dân Singapore đã bị chia rẽ sau khi chính phủ nước này chuyển từ chính sách kiểm soát nghiêm ngặt vốn khá thành công và rõ ràng sang hướng mở cửa trở lại.

Rozanah Mohd Shah, một nội trợ 47 tuổi, nói: “Chúng ta không nên mở cửa hoàn toàn, không phải chỉ vì chúng ta thấy được 3.000 ca nhiễm như bây giờ”. Cô lo cho người cha lớn tuổi của mình, người đã được tiêm phòng đầy đủ nhưng dễ bị tổn thương bởi từng bị đột quỵ.

Ngược lại, đối với cộng đồng người nước ngoài lớn của hòn đảo, việc hạn chế di chuyển lại là một nỗi thất vọng. Giống như phần lớn châu Á, Singapore đóng cửa biên giới của mình đối với hầu hết khách du lịch. Việc kiểm dịch nghiêm ngặt chỉ mới được nới lỏng gần đây đối với một số nhóm người.

Việc giới hạn di chuyển trong thành phố đang gây ra sự tranh cãi, đặc biệt là khi Singapore là một trong những quốc gia có tỷ lệ tiêm chủng cao nhất thế giới. Chủ quán cà phê Glen Ho cho biết: “Lời hứa là khi 80% dân số được tiêm chủng đầy đủ, đất nước sẽ mở cửa trở lại, vậy tại sao chúng tôi vẫn phải đóng cửa?”.

Vào tháng 8, chính phủ Singapore đã nới lỏng các hạn chế, nói quốc đảo này đã sẵn sàng mở cửa trở lại theo một cách “thận trọng và có điều chỉnh”. Tuy nhiên, sau đó vài tuần, việc kiểm soát nghiêm ngặt lại được thực hiện trở lại.

Bệnh viện hỗn loạn

Các bệnh viện công của Singapore đã và đang trải qua thực tế phải sống chung vĩnh viễn với virus Corona. Nỗi sợ hãi khiến người dân tràn vào bệnh viện, ngay cả khi các triệu chứng của họ còn nhẹ. Nhiều nhân viên y tế đang được bổ túc thêm về quy trình thở máy.

Do chiến lược mở cửa của chính phủ sẽ dẫn đến sự gia tăng các ca bệnh, một số y tá nói rằng kế hoạch mở rộng ngành y tế lẽ ra phải diễn ra nhanh hơn và sớm hơn. Các quan chức còn cho biết sự gia tăng các ca nhiễm mới tồi tệ và sớm hơn nhiều so với dự đoán.

Một y tá tại một bệnh viện tư nhân chia sẻ rằng ca làm của cô đôi khi kéo dài 14 giờ và các đồng nghiệp phải nghỉ việc do căng thẳng. Cô ước gì chính phủ quyết đoán hơn, vì những thay đổi thường xuyên trong chính sách chống dịch khiến người dân hoang mang hơn.

Thực ra, Singapore đang cố gắng làm điều mà chưa quốc gia nào làm thành công cho đến nay: Vượt qua đại dịch Covid-19 mà không có thiệt hại đáng kể về nhân mạng và mở cửa trở lại an toàn với phần còn lại của thế giới.

Mỹ và châu Âu hiện đang dỡ bỏ các quy định bắt buộc về khẩu trang và mở lại các biên giới. Một số nước láng giềng của Singapore cũng đang mở cửa cho một số chuyến du lịch miễn kiểm dịch. Tuy nhiên, điều này cũng đồng nghĩa số ca nhiễm đã gia tăng trở lại.

Australia mới đây cũng đã dỡ bỏ lệnh phong tỏa kéo dài 107 ngày ở một số bang. Họ có khả năng cũng phải đối mặt với một cuộc đấu tranh giữa mong muốn tự do và cảm giác an toàn của người dân. Sự phản ứng có thể rất dữ dội cũng là điều đang ngăn cản Trung Quốc “xoay trục” sang chiến lược sống chung với Covid-19.

Và vắc xin đã làm được việc

Cũng rất may cho Singapore, vắc xin đã làm được việc của chúng. Mặc dù chứng kiến số ca nhiễm tăng đột biến gần đây, nhưng tỷ lệ ca bệnh nghiêm trọng vẫn ở mức thấp. Có dưới 150 người chết vì Covid-19 kể từ tháng 8, nhiều người trong đó là những người già, chưa được tiêm phòng hoặc có nhiều vấn đề khác về sức khỏe.

Trong bài phát biểu trên truyền hình vào hôm thứ Bảy (16/10), Thủ tướng Lý Hiển Long kêu gọi người dân không nên “sợ hãi” và hãy tiếp tục các hoạt động hàng ngày của họ “bình thường nhất có thể, đồng thời thực hiện các biện pháp phòng ngừa cần thiết”.

Sau đó, một cuộc khảo sát của Milieu Insight cho thấy sự ủng hộ đối với chiến lược coi Covid-19 là căn bệnh đặc hữu đã tăng lên 29%. Số lượng người được hỏi cho biết cảm giác căng thẳng và thất vọng cũng giảm đáng kể so với đầu tháng này.

Ooi Eng Eong, chuyên gia y tế cộng đồng tại Trường Y Duke-NUS cho biết: “Covid-19 sẽ trở thành căn bệnh đặc hữu trên toàn thế giới đã được kết luận từ lâu. Sống chung với mầm bệnh không phải sự lựa chọn của chúng ta, mà là sự lựa chọn của virus quyết định cho chúng ta”.

Singapore sẽ phải tiếp tục chiến đấu để ngăn chặn sự lây lan của virus Corona. Tuy nhiên, việc lựa chọn mở cửa có lộ trình và chấp nhận sống chung với Covid là sự lựa chọn đúng đắn. Như chuyên gia y tế Eng Eong chia sẻ, việc tiếp tục chứng kiến các ca nhiễm mới như một sự tất yếu. Chia rẽ và sợ hãi tồn tại cũng sẽ là một thực tế khó tránh khỏi, mà nhiệm vụ của chính phủ là giữ cho người dân tin vào sự lựa chọn của mình...