(CLO) Cả tháng qua, khu vực bãi bồi Khai Long thuộc xã Đất Mũi, huyện Ngọc Hiển, tỉnh Cà Mau vô cùng “hỗn loạn” khi mỗi ngày có hàng trăm, thậm chí hàng ngàn người kéo tới “cướp nghêu” trong khu vực nuôi của HTX nuôi nghêu Đất Mũi. Sự việc càng trở nên nhức nhối khi chính quyền địa phương vội vàng cho rằng “HTX tự bao chiếm đất để nuôi nghêu”, khiến các xã viên càng thêm xót xa khi đang phải đứng nhìn tài sản bị người dân khắp nơi dùng cào, vợt lấy đi.

Chủ tịch UBND huyện Ngọc Hiển phát ngôn "thiếu cẩn trọng"?

Trao đổi với chúng tôi, ông Lê Phú Sánh GĐ HTX nuôi nghêu Đất Mũi cho biết: Chuyện “cướp nghêu” kéo dài hơn một tháng qua, lúc đầu chỉ vài chục người, sau tăng lên vài trăm người, có khi cả ngàn người. HTX đã nhiều lần cầu cứu các cấp chính quyền, nhưng tình trạng vẫn diễn ra, không có biện pháp ngăn chặn kịp thời. Rồi tới ngày 11/10, bảo vệ HTX và người dân đã xô xát, khiến 03 bảo vệ và 1 người dân đi “cướp nghêu” bị thương.

Khi sự cố xảy ra, Chủ tịch UBND huyện Ngọc Hiển Lý Hoàng Tiến có xuống bãi nghêu. Trả lời với báo chí, ông Lý Hoàng Tiến không đồng tình khi gọi người khai thác nghêu là “cướp nghêu”, bởi “đất này chính quyền chưa giao cho ai cả” và hiện CA huyện đang điều tra việc lấy đất nhà nước để cho thuê thu tiền bất chính, nếu đủ cơ sở sẽ truy cứu trước pháp luật (?)

Về vấn đề này, ông Lê Phú Sánh khẳng định: “Diện tích HTX cho các xã viên thuê vẫn thuộc quyền quản lý của đơn vị. Trước đây chúng tôi được UBND tỉnh Cà Mau giao hơn 400 ha có hiệu lực từ 2009 đến hết 2019. Sau đó chúng tôi sáp nhập 16 HTX thành HTX nuôi nghêu Đất Mũi. Từ khi sáp nhập và đi vào hoạt động đến nay, chúng tôi chưa nhận được quyết định thu hồi nào từ các ngành chức năng. Nên địa phương nói HTX bao chiếm đất để nuôi nghêu là không đúng với bản chất sự việc, làm ảnh hưởng đến uy tín của HTX và các xã viên!”

Để chứng minh, ông Sánh đã đưa ra các Quyết định của UBND tỉnh Cà Màu về việc cho các HTX thuê mặt nước, Quyết định 1504 (22/10/2012) về “Phê duyệt Đề án Bảo vệ, phát tiển và khai thác hợp lý nguồn lợi nghêu giống tự nhiên ven biển Mũi Cà Mau” và Quyết định 1703 (30/11/2012) về “Thành lập Ban chỉ đạo thực hiện Đề án bảo vệ, phát triển và khai thác hợp lý nguồn lợi nghêu giống tự nhiên ven biển Mũi Cà Mau và Tổ Thường trực giúp việc Ban chỉ đạo”.

Nội dung các Quyết định 1504 và 1703 nêu rõ việc phê duyệt Đề án nhằm: “Ổn định an ninh trật tự khu vực ven biển; Tổ chức lại mô hình quản lý, sản xuất, khai thác và kinh doanh nghêu giống phù hợp với tình hình thực tế, mang lại hiệu quả kinh tế và sử dụng có hiệu quả nguồn tài nguyên thiên nhiên theo hướng bên vững; Tổ chức hoạt động khai thác, ương giống, nuôi nghêu thương phẩm phục vụ thị trường trong và ngoài tỉnh”… Đáng chú ý, Quyết định 1504 cũng liệt kê một số nội dung chủ yếu của Đề án: Thành lập mới 01 HTX trên cơ sở hợp nhất 16 HTX nuôi nghêu hiện có và Ban quản lý vùng nuôi, quy mô diện tích khoản 3.000 ha, từ Kinh Năm Ô Rô đến Rạch Mũi; HTX thực hiện các chức năng quản lý, bảo vệ và phát triển nguồn lợi nghêu giống tự nhiên trên toàn khu vực; tổ chức khai thác, ương giống, nuôi thương phẩm và các hoạt động kinh doanh giống và nghêu thương phẩm theo quy định của pháp luật…

Diện tích nuôi nghêu được UBND tỉnh Cà Mau cho thuê tới 2019, Đề án cũng đã được duyệt, Ban chỉ đạo, Tổ giúp việc… cũng được UBND tỉnh thành lập một cách công khai, minh bạch. Như vậy, nhận định “HTX bao chiếm của” ông Chủ tịch UBND huyện Ngọc Hiển có cẩu thả, làm ảnh hưởng nghiêm trọng tới uy tín, danh dự của HTX nuôi nghêu Đất Mũi và bà con xã viên?

Dân khổ 1, xã viên đau 10

Và đặc biệt, từ phát ngôn có dấu hiệu "thiếu cẩn trọng" của ông Lý Hoàng Tiến về việc “HTX bao chiếm” và “các hộ dân khai thác nghêu trên bãi nghêu của HTX chủ yếu đều là người nghèo”, xã viên cho rằng tình trạng “cướp nghêu” sau đó diễn ra rầm rộ, manh động hơn nhiều. Cụ thể, ngày 14/10 sau đó, không phải hàng trăm, mà hàng ngàn người xông vào khu vực nuôi nghêu của HTX để “cướp nghêu” trước sự bất lực của bảo vệ, xã viên và chính quyền. Đau lòng hơn, là việc mua bán nghêu giống, nghêu thương phẩm “cướp” được diễn ra công khai, thách thức khi thương lái mang cả ô tô tới thu gom (?)

Về vấn đề “người nghèo”, ông Lê Thanh Liêm, Chủ tịch HĐQT HTX nuôi nghêu Đất Mũi cho biết: “Điều bất hợp lý ở đây khi ông Tiến cho rằng các hộ dân “cướp nghêu” là người nghèo, trong khi toàn xã Đất Mũi chỉ có khoảng 320 hộ nghèo, nhưng số người đến “cướp nghêu” đỉnh điểm có khi lên đến 2.000 người…” Như vậy, tất cả người “cướp nghêu” chỉ là người nghèo hay có cả “cướp có tổ chức” trong đó?

Trình bày với chúng tôi, người nuôi nghêu là bà N.N.S cho biết đã đầu tư cả tỉ đồng để mua nghêu giống từ Vũng Tàu, Tiền Giang về nuôi trên diện tích hơn 5 ha được thuê. Nghêu đang trong giai đoạn chuẩn bị thu hoạch thì đùng một cái người dân vào “cướp”, gia đình bà chỉ biết đứng nhìn và kêu cứu nhưng chẳng ai giúp được. “Mất hết rồi các chú ơi. Cả năm qua gia đình tôi khổ nhọc giữ từng con nghêu, nhưng chắc giờ chẳng còn gì…”, bà N.N.S nghẹn ngào.

Cùng cảnh khổ, ông N.T.V xót xa: “Nghêu là do bà con xã viên chúng tôi bỏ tiền đầu tư để nuôi, mà người ta vào cào, xúc như của chính họ nuôi vậy. Đó là nghêu chúng tôi mua con giống ở Bến Tre, Cần Giờ về thả. Mấy tháng trước, do nguồn nước bị ô nhiễm nên nghêu nuôi chết hàng loạt đã khốn đốn, giờ thêm trận này nữa chắc tụi tôi phá sản”.

Đau lòng nhất là những lời tâm sự của các bà con xã viên, họ nói: “Sự việc chưa được kiểm tra, xử lý, ông Chủ tịch huyện phát biểu vậy là xúc phạm danh dự và uy tín xã viên. Khi bà con làm hợp đồng về việc nuôi nghêu thương phẩm với HTX có sự chứng kiến của xã Đất Mũi, sao nói chúng tôi bao chiếm trái phép? Chỉ vì câu nói đó mà cuộc sống của bà con xã viên chúng tôi bị xáo trộn hoàn toàn, có người không dám ra đường, có người thì con phải bỏ học vì sức ép của dư luận...”

Nhiều ý kiến cho rằng việc “mất kiểm soát” tình hình an ninh trật tự đã phần nào thể hiện sự “lúng túng” của chính quyền địa phương; Việc không tổ chức, cân đối được lợi ích giữa HTX, xã viên và người dân cũng thể hiện sự yếu kém trong quản lý kinh tế của huyện Ngọc Hiển (trong khi các địa phương ở tỉnh Bến Tre đã quản lý rất hiệu quả các bãi nghêu - PV). Đặc biệt, những phát ngôn có phần vội vàng, cẩu thả của người đứng đầu chính quyền huyện đã như "phớt lờ" các quyết định của UBND tỉnh nêu trên, bị cho là “đổ thêm dầu vào lửa”, dễ khiến tình hình “cướp nghêu” thêm nghiêm trọng, phức tạp.

Người dân đang tự hỏi: Bao giờ UBND tỉnh Cà Mau, các Sở, Ban, Ngành liên quan vào cuộc và kết luận rõ để bảo vệ tài sản, danh dự và lợi ích của HTX, các xã viên và người dân địa phương, nhất là để trật tự trị an tại huyện Ngọc Hiển không diễn biến khó lường?

Báo NB&CL sẽ tiếp tục thông tin vụ việc.

Diệp Minh – Kiên Giang

Chuyện “cướp” hải sản đã và đang gây “nhức nhối” ở Cà Mau nhiều năm qua. Ở huyện Ngọc Hiển, đã từng có hàng ngàn người đổ xô đi "cướp nghêu" của các HTX từ năm 2011. Hay đầu tháng 7 vừa qua, khu vực nuôi sò huyết giống của người dân ở xã Lâm Hải, huyện Năm Căn cũng bị hàng chục người kéo vào tấn công lực lượng bảo vệ để khai thác, CA huyện phải vào cuộc, sau đó đã khởi tố vụ án trộm cắp tài sản…