Sửa 11 luật quốc phòng – an ninh: Làm rõ mô hình mới thay thế Ban Chỉ huy Quân sự cấp huyện

Các luật được sửa đổi gồm: Luật Quốc phòng; Luật Sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam; Luật Quân nhân chuyên nghiệp, công nhân và viên chức quốc phòng; Luật Nghĩa vụ quân sự; Luật Biên phòng Việt Nam; Luật Phòng không nhân dân; Luật Lực lượng dự bị động viên; Luật Phòng thủ dân sự; Luật Quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự; Luật Dân quân tự vệ; Luật Giáo dục quốc phòng và an ninh.

Tại phiên thảo luận, đại biểu Thạch Phước Bình (Đoàn Trà Vinh) cho ý kiến về đề xuất trong dự thảo luật liên quan việc thành lập Ban chỉ huy phòng thủ khu vực trực thuộc Bộ Chỉ huy Quân sự cấp tỉnh, thay thế Ban Chỉ huy Quân sự cấp huyện như trước đây. Đại biểu cho rằng việc thay đổi mô hình tổ chức là cần thiết trong bối cảnh cải cách tổ chức chính quyền địa phương, song cấu trúc mới này chưa có cơ sở pháp lý cụ thể, dễ dẫn tới khó khăn trong việc thực thi quyền hạn như huấn luyện, kiểm tra hay điều động lực lượng.

Ông cũng lưu ý, Ban chỉ huy phòng thủ khu vực có thể phải quản lý phạm vi rộng tương đương 3–5 huyện cũ, gây áp lực trong điều phối lực lượng dân quân tự vệ và dự bị động viên, nhất là ở những khu vực miền núi, hải đảo hoặc biên giới, nơi có yêu cầu đặc thù về cơ động và tổ chức huấn luyện.

Phát biểu giải trình trước Quốc hội, Đại tướng Phan Văn Giang, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, nhấn mạnh rằng việc tổ chức lại mô hình không làm phát sinh đơn vị hành chính mới. Ban chỉ huy phòng thủ khu vực là đơn vị quân đội trực thuộc Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh, được nghiên cứu, bố trí phù hợp với điều kiện thực tế của từng địa phương và sẽ đi vào hoạt động khi luật chính thức có hiệu lực.

Về quản lý sĩ quan dự bị sau khi không còn Ban Chỉ huy Quân sự cấp huyện, Bộ trưởng cho biết cấp tỉnh sẽ là đơn vị ra quyết định động viên sĩ quan dự bị, căn cứ theo tình hình lực lượng tại các xã. Ông cũng đề nghị không giao thẩm quyền quản lý sĩ quan dự bị về cấp xã, nhằm đảm bảo tính tập trung, chủ động trong điều phối.

Liên quan đề xuất tổ chức lực lượng phòng không cấp xã, Đại tướng Phan Văn Giang khẳng định chủ trương này là cần thiết và khả thi. Ông nêu rõ, Việt Nam hiện đã làm chủ công nghệ và vũ khí phù hợp để trang bị cho lực lượng phòng không ở cấp cơ sở. Kinh nghiệm từ các cuộc xung đột hiện đại trên thế giới cho thấy lực lượng phòng không tại chỗ đóng vai trò rất quan trọng trong việc bảo vệ mục tiêu dân sự và quân sự.

Giải trình thêm về phân cấp quản lý, Bộ trưởng nhấn mạnh nguyên tắc quy định trong luật chỉ bao quát những vấn đề lớn, còn các chi tiết cụ thể sẽ được hướng dẫn bằng văn bản dưới luật. Hiện Bộ Quốc phòng đã chủ trì soạn thảo 5 nghị định để sửa đổi 38 nghị định hiện hành, 17 thông tư để sửa 73 thông tư và 2 quyết định của Thủ tướng Chính phủ để triển khai thi hành Luật sửa đổi 11 luật ngay sau khi được Quốc hội thông qua.