Chiều 18/4, UBTV QH cho ý kiến về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương. Trình bày tóm tắt Tờ trình dự án dự án Luật, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Lê Vĩnh Tân cho biết, qua gần 3 năm triển khai thực hiện, bên cạnh các kết quả đã đạt được, một số quy định hiện hành của 2 Luật cần được sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với chủ trương, định hướng của Đảng và đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Do đó, mục đích, quan điểm xây dựng luật nhằm thể chế hóa các chủ trương của Đảng, trọng tâm là Nghị quyết số 18-NQ/TW của Hội nghị Trung ương 6 Khóa XII, thực hiện Nghị quyết số 56/2017/QH14 của Quốc hội về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy hành chính nhà nước tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, bảo đảm sự phù hợp với các quy định của Hiến pháp năm 2013.

Hoàn thiện các quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng và cơ cấu tổ chức của chính quyền địa phương, khắc phục các hạn chế, bất cập, tạo cơ sở pháp lý cho việc đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy hành chính nhà nước tinh gọn hợp lý, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, bảo đảm sự thống nhất, thông suốt.

Luật sửa đổi, bổ sung dự kiến sửa đổi, bổ sung 04 điều của Luật Tổ chức Chính phủ và 23 điều của Luật Tổ chức chính quyền địa phương. Cụ thể, đối với Luật Tổ chức Chính phủ, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung các quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của Chính phủ; Thủ tướng Chính phủ; Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ với tư cách là người đứng đầu bộ, cơ quan ngang bộ.

Đối với Luật Tổ chức chính quyền địa phương, dự thảo Luật Sửa đổi, bổ sung các quy định về phân định thẩm quyền, phân quyền, ủy quyền đối với chính quyền địa phương; sửa đổi, bổ sung một số quy định về cơ cấu tổ chức Hội đồng nhân dân các cấp như quy định giảm số lượng đại biểu HĐND các cấp ở từng loại hình đơn vị hành chính, giảm số lượng Phó Chủ tịch HĐND cấp tỉnh, cấp huyện; sửa đổi, bổ sung một số quy định liên quan đến cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh, cấp huyện và cơ cấu tổ chức của UBND cấp xã; sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện một số quy định về hoạt động của chính quyền địa phương.  

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Lê Vĩnh Tân cho hay, trong quá trình xây dựng dự án Luật sửa đổi, bổ sung còn có ý kiến khác về phương án giảm số lượng Phó Chủ tịch HĐND cấp tỉnh, cấp huyện, do đó Chính phủ trình xin ý kiến Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại phiên họp lần này.

Đại diện cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật Nguyễn Khắc Định cho biết, Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015 quy định HĐND cấp tỉnh, cấp huyện có hai Phó chủ tịch nhằm tăng cường hiệu lực, hiệu quả hoạt động của cơ quan này. 

Quy định trên không làm tăng thêm biên chế ở địa phương, vì thực chất Phó chủ tịch HĐND được nâng từ chức danh "ủy viên Thường trực" trong Luật trước đó. Đây là những vấn đề đã được sự đồng ý của Bộ Chính trị trước khi đưa vào Luật. Vì vậy ông Định đề nghị Chính phủ đánh giá tác động thật kỹ với đề xuất mới. 

"Việc đánh giá tác động cần làm rõ nếu giảm số Phó chủ tịch HĐND cấp tỉnh, cấp huyện thì trên toàn quốc sẽ giảm được bao nhiêu người và sẽ sắp xếp, bố trí vào vị trí công việc nào cho phù hợp", ông Định nói và cho biết, do chưa có đánh giá tác động kỹ nên ý kiến trong Ủy ban Pháp luật còn khác nhau. 

Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Hà Ngọc Chiến băn khoăn về tình trạng bộ máy chính quyền địa phương "lúc nhập, lúc tách, lúc tăng, lúc giảm"

"Tôi không đồng ý giảm phó chủ tịch HĐND, phải để nguyên 2 người như luật hiện hành. Sắp tới theo Nghị quyết Trung ương, nhất quán thực hiện bí thư đồng thời là chủ tịch HĐND, nếu bí thư kiêm nhiệm mà chỉ có một ông phó chuyên trách thì rất nhiều việc, làm sao xuể. Tôi từng là bí thư đồng thời là chủ tịch HĐND cấp tỉnh rồi, rất bận rộn nên gần như phải giao công việc HĐND cho cấp phó.

Trưởng ban Dân nguyện Nguyễn Thanh Hải cũng không đồng tình việc giảm số lượng phó chủ tịch HĐND. Bà cho biết, thời gian qua khi dự giao ban HĐND đã được nghe lãnh đạo các tỉnh bày tỏ băn khoăn về việc này.

Theo đó, một Phó chủ tịch HĐND kể, có những ngày họp cơ quan này phải thông qua hàng chục dự án quyết định khung giá đất, chủ trương đầu tư, dự toán thu chi, nghĩa là mọi thứ về tiền bạc, ngân sách nhưng bộ máy giúp việc rất ít. Người này tâm sự "rất run khi ký" vì theo dự thảo sửa đổi Luật cán bộ, công chức, viên chức, sau 5-10 năm, nếu chủ trương đầu tư bị phát hiện chưa đủ cơ sở người ký sẽ phải chịu trách nhiệm; trong khi đó để chậm lại, nghiên cứu thật kỹ mới thông qua quyết định thì sẽ ảnh hưởng đến chủ trương thu hút đầu tư của tỉnh.

Ngoài ra, theo Trưởng ban Dân nguyện, hoạt động giám sát, chất vấn của Quốc hội hiện đã lan toả xuống HĐND các cấp. Một số HĐND cấp tỉnh đã tổ chức giải trình, truyền hình trực tiếp như Hà Nội, Hải Phòng, Đà Nẵng.

"Muốn làm được như vậy phải có nhân sự. Muốn thu hút được người tài thì chính sách cũng phải ổn định, vì nếu điều về rồi tới đây cắt đi, chuyển vị trị khác sẽ rất khó. Trưởng ban Dân nguyện chia sẻ.

Giải trình thêm, Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân cho hay, đề xuất giảm một phó chủ tịch HĐND cấp tỉnh, cấp huyện là thực hiện theo Nghị quyết số 18 về đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy. Do đây là lần trình đầu tiên nên Bộ sẽ tiếp tục nghiên cứu, tiếp thu ý kiến đại biểu và sẽ có báo cáo đánh giá chi tiết về tác động của đề xuất.

Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương dự kiến trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 7 Quốc hội khóa XIV.

PV