Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 8, chiều 25/10, tại Nhà Quốc hội, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định, Quốc hội thảo luận về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Công chứng (sửa đổi).

Một trong những nội dung được nhiều đại biểu quan tâm là mô hình tổ chức văn phòng công chứng. Theo đó, hiện đang có hai phương án.

Phương án 1: Đề nghị bên cạnh các văn phòng công chứng được tổ chức theo mô hình công ty hợp danh như Luật hiện hành, tại các địa bàn cấp huyện có mật độ dân số thấp, cơ sở hạ tầng và dịch vụ chưa phát triển và khó khăn trong việc thành lập văn phòng công chứng theo loại hình công ty hợp danh theo quy định của Chính phủ, văn phòng công chứng còn được tổ chức và hoạt động theo loại hình doanh nghiệp tư nhân.

Phương án 2: Một số ý kiến tán thành với phương án như Chính phủ trình, đề nghị kế thừa Luật Công chứng hiện hành quy định văn phòng công chứng được tổ chức và hoạt động theo mô hình công ty hợp danh.

Nêu quan điểm về nội dung này, đại biểu Phan Thị Mỹ Dung (Đoàn ĐBQH tỉnh Long An) tán thành phương án 1. Đồng thời, đề nghị việc đặt tên của văn phòng công chứng do các công chứng viên của Văn phòng công chứng được tổ chức và hoạt động theo loại hình công ty hợp danh thống nhất lựa chọn và Trưởng văn phòng công chứng được thành lập theo loại hình doanh nghiệp tư nhân lựa chọn.

Theo đại biểu, quy định văn phòng công chứng phải có từ 2 công chứng viên hợp danh trở lên đã dẫn đến những bất cập, hạn chế mà báo cáo thẩm tra và nhiều ý kiến đại biểu Quốc hội đã phân tích.

Bên cạnh đó, việc quy định tên gọi của văn phòng công chứng theo quy định hiện hành phải bao gồm cụm từ “văn phòng công chứng” kèm theo họ tên của Trưởng Văn phòng hoặc họ tên của một công chứng viên hợp danh khác của văn phòng công chứng cũng tạo ra nhiều bất cập, gây khó khăn cho công tác quản lý Nhà nước trên lĩnh vực này. “Ví dụ như văn phòng công chứng lấy tên của công chứng viên, khi công chứng viên đó không còn hành nghề tại văn phòng công chứng thì văn phòng công chứng phải thay đổi tên gọi, tạo nên sự xáo trộn, thiếu ổn định trong hoạt động của văn phòng công chứng”, đại biểu Phan Thị Mỹ Dung nêu dẫn chứng.

Tuy nhiên, với quy định khi đặt tên văn phòng công chứng không được trùng hoặc gây nhầm lẫn với tên của tổ chức hành nghề công chứng khác đang hoạt động trong phạm vi toàn quốc; chỉ được đảm bảo khả thi khi đã có cơ sở dữ liệu về tổ chức hành nghề công chứng trên cả nước để tra cứu thực hiện khi xét duyệt hồ sơ đăng ký thành lập văn phòng công chứng tại một tỉnh, thành phố, trong đó có tiêu chí đặt tên văn phòng công chứng; hiện nay cả nước có 1317 văn phòng công chứng và có văn phòng đang đặt tên là tên của công chứng viên mà cơ sở dữ liệu về công chứng là chưa có, do đó đại biểu đề nghị cần bổ sung vấn đề này trong quy định chuyển tiếp…

Cùng quan điểm trên, đại biểu Nguyễn Minh Tâm (Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Bình) cho rằng, việc quy định theo phương án 1 sẽ mở rộng sự lựa chọn cho công chứng viên khi thành lập tổ chức hành nghề công chứng, tạo thuận lợi cho việc phát triển Văn phòng công chứng ở những địa bàn vùng sâu vùng xa.

Tuy nhiên, để thuận tiện, thống nhất trong áp dụng, đại biểu Nguyễn Minh Tâm đề nghị “xem xét để quy định rõ về tiêu chí, nguyên tắc địa bàn có điều kiện kinh tế – xã hội khó khăn, dịch vụ chưa phát triển”.

Liên quan tới quy định về địa điểm công chứng, đại biểu Nguyễn Trường Giang (Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông) cho rằng, việc có quy trình, thủ tục chặt chẽ hay không không liên quan đến việc phải công chứng tại trụ sở của tổ chức hành nghề công chứng.

“Tại sao không thể công chứng hợp đồng tại địa điểm có tài sản là bất động sản được giao dịch (nhất là trong trường hợp cần xác minh) hay tại trụ sở hoặc chi nhánh của ngân hàng trong trường hợp công chứng hợp đồng thế chấp bất động sản, hợp đồng mua bán bất động sản cần thanh toán qua ngân hàng. Việc tra cứu thông tin trên cơ sở dữ liệu công chứng cũng không nhất thiết phải diễn ra tại trụ sở tổ chức hành nghề công chứng. Hơn nữa cho dù công chứng ở đâu thì dự thảo Luật cũng đã yêu cầu “Việc ký văn bản công chứng trước sự chứng kiến của công chứng viên phải được chụp hình và lưu trữ trong hồ sơ công chứng”…”, đại biểu Quốc hội Nguyễn Trường Giang lập luận.

Từ quan điểm nêu trên, đại biểu Nguyễn Trường Giang đề nghị bỏ quy định cấm công chứng ngoài trụ sở. Việc cho phép công chứng ngoài trụ sở cũng là biện pháp, giải pháp cung cấp dịch vụ công đến với người dân một cách thuận lợi nhất.

“Với việc cho phép công chứng ngoài trụ sở cùng với bỏ quy định công chứng giao dịch bất động sản theo địa hạt cấp tỉnh cũng là giải pháp để cung cấp dịch vụ công chứng đến người dân tại địa bàn chưa có tổ chức hành nghề công chứng, giúp những người dân ở những địa bàn này khi có nhu cầu có thể dễ dàng tiếp cận dịch vụ công chứng”, đại biểu Quốc hội Nguyễn Trường Giang cho biết.

Tại phiên thảo luận, các đại biểu Quốc hội cũng góp ý, đề xuất phương án chỉnh lý, hoàn thiện nhiều điều, khoản cụ thể nhằm bảo đảm tính thống nhất, chặt chẽ, khoa học, khả thi của dự thảo Luật; đề cao trách nhiệm quản lý nhà nước để vừa quản lý có hiệu quả vừa đáp ứng tốt nhất trách nhiệm của nhà nước, văn phòng công chứng trong việc cung cấp dịch vụ công chứng cho người dân và doanh nghiệp, đảm bảo tiện nhất, an toàn trong các giao dịch pháp lý…