Thành phố Hoa Lư - điểm tựa vững chắc cho sự phát triển bền vững trong tương lai

Ngày 1/1/2025, thành phố Hoa Lư trực thuộc tỉnh Ninh Bình chính thức đi vào hoạt động theo Nghị quyết số 1318/NQ-UBTVQH 15 ngày 10/12/2024 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Thành phố Hoa Lư được thành lập trên cơ sở hợp nhất huyện Hoa Lư và thành phố Ninh Bình.

Đây không chỉ đơn thuần là sự sắp xếp đơn vị hành chính, đáp ứng yêu cầu phát triển trong giai đoạn mới, mà là sự kết tinh của quá khứ hào hùng với khát vọng và quyết tâm để xây dựng thành phố Hoa Lư, tạo tiền đề đưa Ninh Bình trở thành thành phố trực thuộc Trung ương vào năm 2035 với đặc trưng Đô thị di sản thiên niên kỷ, là một trong những Trung tâm du lịch cấp quốc gia, mang tầm quốc tế.

Hoa Lư - Bản sắc đô thị di sản thiên niên kỷ

Trải qua hơn nghìn năm, Cố đô Hoa Lư là nơi lắng đọng những ký ức vàng son một thuở của dân tộc, mang dấu ấn kinh đô đầu tiên của nhà nước phong kiến tập quyền Việt Nam (thế kỷ X). Nơi hội tụ khí thiêng trời đất, với thế tựa sơn, cận giang, hướng bể, chứa đựng di sản đồ sộ mang đậm bản sắc Việt, trong đó có di sản vị thế đô thị cố đô.

Nơi đây được Đinh Bộ Lĩnh chọn làm kinh đô của nước Đại Cồ Việt sau khi đánh dẹp và thu phục 12 sứ quân, xưng hoàng đế, lập nên nhà nước quân chủ trung ương tập quyền đầu tiên trong lịch sử dân tộc, tái lập quốc gia dân tộc với chủ quyền đầy đủ, thống nhất giang sơn, nâng tầm vị thế đất nước sau nghìn năm Bắc thuộc, tạo nền tảng cho định đô Thăng Long - Hà Nội, mở ra nền văn minh Đại Việt.

Là đô thị di sản thiên niên kỷ sở hữu danh hiệu UNESCO, thành phố Hoa Lư trở thành một hình mẫu tiêu biểu phát triển xanh, hài hòa, bền vững, dựa trên tài nguyên di sản, nguồn lực văn hóa, giá trị cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, giải quyết tốt mối quan hệ giữa bảo tồn di sản và phát triển kinh tế xanh. Mới đây, các chuyên gia của UNESCO đã lượng giá Quần thể danh thắng Tràng An là 213 tỷ USD.

Mỗi năm, thành phố Hoa Lư đón khoảng 1,5 triệu lượt khách quốc tế, trong tổng số 9 triệu du khách; các tiêu chí phát triển đô thị được quy định một cách ngặt nghèo theo đặc trưng đô thị di sản thiên niên kỷ. Bản sắc địa phương, thương hiệu đô thị di sản thiên niên kỷ của Hoa Lư có ảnh hưởng lớn trong mạng lưới đô thị di sản toàn cầu sở hữu danh hiệu UNESCO, góp phần gia tăng sức mạnh mềm của đất nước trong hội nhập quốc tế.

Với vị thế là trung tâm của Cố đô Hoa Lư và sở hữu Di sản Văn hóa và Thiên nhiên thế giới-Quần thể Danh thắng Tràng An, thành phố Hoa Lư sau khi được thành lập hội tụ đầy đủ các yếu tố để trở thành một đô thị di sản riêng có, độc đáo, tạo tiền đề để thành phố thực hiện sứ mệnh của một đô thị động lực trung tâm.

Ở vị trí trung tâm kết nối vùng và quốc gia với "ngã 5" các giao lộ chiến lược

Thành phố Hoa Lư nằm ở giao điểm ngã 5 trên các giao lộ chiến lược quốc gia phía Nam đồng bằng sông Hồng, bảo đảm giao thương các vùng miền đất nước, từ Hoa Lư kết nối với đô thị lớn, các vùng miền, nhất là các tỉnh phía Bắc.

Đô thị di sản này nằm trên đường cao tốc Bắc - Nam, đường sắt cao tốc Bắc - Nam, nối các tỉnh miền Nam, miền Trung với Thủ đô Hà Nội, nằm trên hành lang Đông - Tây kết nối vùng Tây Bắc với duyên hải Vịnh Bắc Bộ.

Cách Thủ đô Hà Nội khoảng 100km, Hoa Lư có điều kiện xây dựng, phát triển thành đô thị đối ngẫu trong xu thế đô thị hóa diễn ra nhanh chóng, nhằm bổ sung, bù đắp trên các lĩnh vực hậu cần sinh thái, nghỉ dưỡng, du lịch, công nghiệp văn hóa, công nghiệp giải trí gắn với xây dựng đô thị di sản, đô thị sinh thái, đô thị cảnh quan văn hóa.

Hiện nay, thành phố Hoa Lư cũng đang triển khai một số dự án quan trọng, bao gồm: cải tạo cảnh quan, chỉnh trang đô thị hai bên sông Vân (đoạn từ cầu Lim đến cầu Vân Giang) và mở rộng, nâng cấp đường kết nối từ Trần Nhân Tông đến cao tốc Bắc - Nam.

Ngoài ra, còn có các dự án khu đô thị mới tại Ninh Khang, Ninh Tiến và phía Bắc xã Ninh Nhất, cũng như dự án nhà ở xã hội tại phường Ninh Khánh. Thành phố cũng chú trọng phát triển không gian xanh với việc xã hội hóa trồng cây xanh, cải tạo các công trình công cộng.

Có thể nói, đây là vị trí đắc địa hiếm có, thuận lợi cho giao thương, tổ chức lãnh thổ, quản trị liên kết vùng, thu hút đầu tư, thực hiện đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, đô thị hóa, kết nối liên vùng.

Song song đó là các thiết chế văn hóa biểu tượng của đô thị di sản thiên niên kỷ, thành phố toàn cầu như Quảng trường Đinh Tiên Hoàng, Nhà hát Phạm Thị Trân, Công viên văn hóa Tràng An, Trung tâm tổ chức sự kiện, tượng đài các danh nhân, cầu sông Vân… cùng với đó là tiếp tục quy hoạch, đầu tư và đang tiến hành xây dựng Bảo tàng Tổng hợp, Cung triển lãm, Hội chợ, Trung tâm nghệ thuật đương đại, Tháp thiên niên kỷ, Công viên thắp sáng Dục Thúy Sơn… Đây là những công trình đề đời xứng tầm đô thị di sản Cố đô.

Tỉnh Ninh Bình đang chuẩn bị kế hoạch đầu tư cho phục dựng, tái hiện Hoàng thành Hoa Lư, nhất là các công trình thuộc quân thành như Cung điện, Lâu đài, Phủ đệ, Trường thành… tạo nên điểm nhấn của đô thị di sản thiên niên kỷ.

Hạ tầng dịch vụ đáp ứng yêu cầu phát triển một trung tâm chuyên ngành về du lịch, công nghiệp văn hóa, giải trí, đổi mới sáng tạo của vùng, đất nước và hội nhập quốc tế như Trường Đại học Hoa Lư, Trường Chính trị tỉnh, Bệnh viện đa khoa tỉnh, Trung tâm Thể thao, các Khách sạn 5 sao tiêu chuẩn quốc tế… và đang quy hoạch, thu hút đầu tư xây dựng Phim trường, Học viện bóng đá quốc tế, Trung tâm đổi mới sáng tạo quốc tế.

Thành phố Hoa Lư đang vững bước tiến vào kỷ nguyên mới bằng tâm thế của đô thị di sản thiên niên kỷ, thành phố toàn cầu, trung tâm chuyên ngành về du lịch, công nghiệp văn hóa, công nghiệp giải trí, đổi mới sáng tạo của vùng, quốc gia và vươn tầm quốc tế. Khí thiêng của sông núi, nền tảng giá trị lịch sử - văn hóa Cố đô Hoa Lư được phát huy bằng tinh thần kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc sẽ tạo thế và lực cho thành phố Hoa Lư phát triển mạnh mẽ, bứt phá.

Với truyền thống vẻ vang và lòng tự hào về Cố đô Hoa Lư, cùng tinh thần đoàn kết, năng động, sáng tạo của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Ninh Bình, tin tưởng rằng thành phố Hoa Lư sẽ phát triển trở thành hình mẫu của một Đô thị di sản thiên niên kỷ giàu bản sắc, điểm đến hấp dẫn đối với du khách toàn cầu.