Xã hội

Thắp lửa văn hóa đọc cho thế hệ trẻ trong kỷ nguyên số

Văn Hiền • 29/08/2025 20:54

(CLO) Trong kỷ nguyên số, làm thế nào để học sinh – sinh viên giữ được thói quen đọc sách?

Câu hỏi ấy trở thành tâm điểm của tọa đàm “Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam trong sự nghiệp phát triển văn hóa đọc”, diễn ra ngày 29/8 tại Trung tâm Hội chợ Triển lãm Quốc gia (Hà Nội), trong khuôn khổ Triển lãm thành tựu đất nước 80 năm hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc.

Các diễn giả đã thẳng thắn chỉ ra thách thức lớn nhất hiện nay: làm sao khơi dậy thói quen đọc sách trong bối cảnh học sinh dễ bị cuốn vào mạng xã hội và các hình thức giải trí số.

Điểm nhấn của tọa đàm là những trăn trở và giải pháp để khơi dậy tình yêu sách cho học sinh trong thời đại công nghệ số. Các chuyên gia cho rằng, khi mạng xã hội và các hình thức giải trí trực tuyến chiếm phần lớn thời gian của giới trẻ, thì việc đọc sách càng cần sự chung tay từ gia đình, nhà trường và các nhà xuất bản.

Cô Nguyễn Thị Thu Hà, Hiệu trưởng Trường THCS Trưng Vương (Hà Nội), chia sẻ: “Muốn học sinh ham đọc sách, bố mẹ phải làm gương, nuôi dưỡng thói quen đọc trong gia đình. Nếu người lớn không đọc, sẽ rất khó để trẻ em yêu sách".

Tại trường Trưng Vương, nhiều hoạt động đã được tổ chức để gắn kết học sinh với sách, từ các cuộc thi giới thiệu sách yêu thích, vẽ minh họa nhân vật, cho đến việc xây dựng những góc đọc thân thiện trong sân trường.

Đặc biệt, với chương trình giáo dục phổ thông mới, những đề kiểm tra sử dụng ngữ liệu ngoài sách giáo khoa cũng đã góp phần thúc đẩy học sinh mở rộng việc đọc.

Nhiều giải pháp được đề xuất như gắn kết nhà trường – gia đình – nhà xuất bản trong việc xây dựng môi trường đọc lành mạnh, nuôi dưỡng tình yêu sách ngay từ nhỏ.

Nhà thơ Trần Đăng Khoa, Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam, nhấn mạnh vai trò của đội ngũ thầy cô và nhân viên thư viện, những người định hướng cho học sinh trong việc lựa chọn sách.

Ông cho rằng cần tăng cường bồi dưỡng nghiệp vụ để họ trở thành “người dẫn đường” giúp học sinh tìm được niềm vui trong từng trang sách.

Ở góc độ học thuật, PGS.TS Nguyễn Đăng Điệp, Chủ tịch Hội đồng Lý luận văn học (Hội Nhà văn Việt Nam) khẳng định: “Đọc sách không chỉ để lấy tri thức, mà còn để nuôi dưỡng tâm hồn, hình thành nhân cách".

Do vậy, thư viện trường học phải đa dạng thể loại sách để khơi gợi trí tò mò và sự lựa chọn tự do cho học sinh.

*Tại Triển lãm, gian trưng bày của NXB Giáo dục Việt Nam tại không gian Sáng tạo để kiến thiết đã thu hút đông đảo khách tham quan.*

Không chỉ dừng ở tọa đàm, tại không gian triển lãm, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đã giới thiệu nhiều sản phẩm nổi bật như bộ sách giáo khoa theo Chương trình GDPT 2018 (Kết nối tri thức với cuộc sống, Chân trời sáng tạo), sách tham khảo, sách thiếu nhi, tài liệu nghiệp vụ sư phạm và đồ dùng dạy học.

Đây không chỉ là kết quả của quá trình biên soạn sách giáo khoa cho toàn ngành, mà còn thể hiện vai trò của NXB Giáo dục trong việc nuôi dưỡng văn hóa đọc và góp phần xây dựng một nền giáo dục nhân văn, hiện đại.

Với hành trình nhiều thập kỷ biên soạn và cung cấp sách giáo khoa, đồng thời phát triển các ấn phẩm văn học, khoa học, văn hóa phục vụ độc giả cả nước, NXB Giáo dục Việt Nam tiếp tục khẳng định vai trò quan trọng trong việc lan tỏa tri thức.

Từ câu chuyện tại tọa đàm có thể thấy, văn hóa đọc không còn là khẩu hiệu, mà là yêu cầu cấp thiết để thế hệ học sinh - sinh viên hôm nay vừa giỏi tri thức, vừa giàu cảm xúc.