Thị trường trái phiếu doanh nghiệp khởi sắc trong tháng 4, huy động hơn 38.000 tỷ đồng

Theo thống kê từ Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX), trong tháng 4, tổng lượng trái phiếu doanh nghiệp được phát hành đạt hơn 38.000 tỷ đồng, tăng mạnh so với cùng kỳ năm ngoái và chiếm gần 90% tổng lượng phát hành lũy kế từ đầu năm đến cuối tháng 4 (42.400 tỷ đồng). Mức tăng trưởng ấn tượng hơn 23% này chủ yếu đến từ sự trở lại của các doanh nghiệp tài chính và lĩnh vực hạ tầng – bất động sản.

Khối ngân hàng tiếp tục giữ vai trò dẫn dắt thị trường khi chiếm đến 64% tổng lượng trái phiếu phát hành trong tháng, tương đương khoảng 24.300 tỷ đồng. Đáng chú ý, lãi suất phát hành trung bình của nhóm này đã tăng lên khoảng 5,3%/năm – cao hơn đáng kể so với mức 3,9%/năm cùng kỳ năm 2024. Hầu hết các lô phát hành có kỳ hạn ngắn từ 2–3 năm, thể hiện nhu cầu vốn trung hạn của các tổ chức tín dụng trong bối cảnh thị trường cho vay vẫn còn thận trọng.

Ngoài ngân hàng, khối tài chính phi ngân hàng – đặc biệt là các công ty chứng khoán và tổ chức tín dụng tiêu dùng – cũng cho thấy tín hiệu hồi phục sau thời gian dài gián đoạn. Một số tổ chức đã trở lại thị trường với mức lãi suất phát hành dao động từ 7,5%–10,5%/năm, tùy vào kỳ hạn và mức độ rủi ro tín nhiệm. Riêng một số doanh nghiệp trong lĩnh vực cơ sở hạ tầng công cộng đã thành công phát hành các lô trái phiếu dài hạn lên tới 20 năm, với lãi suất ổn định trong khoảng 5,75%/năm nhờ sự bảo lãnh thanh toán từ các tổ chức tín dụng quốc tế.

Bên cạnh những dấu hiệu tích cực về quy mô phát hành, thị trường vẫn chưa thoát khỏi những điểm nghẽn về chất lượng tín dụng. Trong tháng 4, cơ quan giám sát thị trường tiếp tục ghi nhận hàng loạt trường hợp tổ chức phát hành vi phạm nghĩa vụ nợ, bao gồm chậm thanh toán, phát sinh nghĩa vụ tài chính mới nhưng chưa được nhà đầu tư chấp thuận, hoặc thay đổi cơ cấu vốn mà không có sự đồng thuận từ bên sở hữu trái phiếu.

Đáng lo ngại hơn, một số trường hợp đã được gia hạn theo quy định của Nghị định 08/2023/NĐ-CP nhưng vẫn tiếp tục chậm thanh toán khi đáo hạn mới. Điều này đặt ra nghi vấn về năng lực thanh khoản thực tế của nhiều đơn vị phát hành, đặc biệt là trong các lĩnh vực vốn đã có hệ số rủi ro cao như năng lượng, bất động sản và dịch vụ tài chính.

Giới chuyên gia nhận định, sự trở lại mạnh mẽ của hoạt động phát hành là tín hiệu tích cực, cho thấy niềm tin dần hồi phục sau giai đoạn thắt chặt. Tuy nhiên, để thị trường phát triển bền vững, cần phải song hành với việc tăng cường công khai thông tin, chuẩn hóa hồ sơ phát hành và giám sát chặt chẽ việc thực hiện nghĩa vụ nợ của doanh nghiệp. Trong bối cảnh lãi suất đang dần thiết lập mặt bằng mới, nhà đầu tư cần đánh giá kỹ càng về chất lượng tài sản đảm bảo và khả năng chi trả của tổ chức phát hành, thay vì chỉ nhìn vào mức lãi suất hấp dẫn trên bề mặt.