Thống nhất tích hợp 3 chương trình mục tiêu quốc gia, giữ nguyên chính sách đến năm 2035

Chiều 15/10, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình và các Phó Thủ tướng Chính phủ: Trần Hồng Hà, Mai Văn Chính đồng chủ trì cuộc họp với lãnh đạo các bộ, ngành hữu quan về việc nghiên cứu, xem xét hợp nhất 3 Chương trình mục tiêu quốc gia: Xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững, phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Triển khai độc lập 3 Chương trình gặp "khó"

Tại cuộc họp, theo ý kiến của một số đại biểu, việc triển khai độc lập 3 Chương trình trong thời gian qua gặp một số khó khăn vướng mắc trong quá trình thực hiện như: Nguồn lực bị phân tán, chậm giải ngân vốn đầu tư công, địa phương (cấp xã) nhận nhiều nguồn vốn đầu tư cho hạ tầng gây khó khăn trong khâu lập kế hoạch, báo cáo và huy động vốn đối ứng, gây chồng chéo trong quản lý và giám sát, khó đánh giá hiệu quả của Chương trình, làm giảm hiệu quả đầu tư, không tận dụng được tính bổ trợ giữa các Chương trình.

Tại cuộc họp, một số ý kiến cho rằng việc tích hợp, hợp nhất 3 Chương trình là phù hợp, đảm bảo tính đồng bộ trong quản lý, lồng ghép được nguồn lực, nâng cao hiệu quả đầu tư, thống nhất về tiêu chí, cơ chế đầu tư, quy trình hướng dẫn giám sát, đồng thời hạn chế chồng chéo, nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực đầu tư công.

Theo Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, việc tổng kết, điều chỉnh các chương trình mục tiêu quốc gia cần được thực hiện theo hướng rà soát, tích hợp các nội dung liên quan, nhất là trong các lĩnh vực giáo dục, y tế, văn hóa và giảm nghèo bền vững, trong đó, khu vực nông thôn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số phải được ưu tiên cao hơn.

Phó Thủ tướng đề xuất hai cách triển khai. Thứ nhất, xác định một số mục tiêu chung cho cả ba chương trình, trong đó chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững mang tính toàn quốc, còn vùng đồng bào dân tộc được ưu tiên trọng điểm hơn.

Thứ hai là xác định rõ mục tiêu, nhiệm vụ và phân cấp cụ thể cho địa phương là giải pháp căn bản để khắc phục tình trạng chồng chéo, phân tán, nâng cao hiệu quả đầu tư công và bảo đảm các chương trình mục tiêu quốc gia đạt kết quả thực chất, bền vững. Trung ương tập trung ban hành chính sách, kiểm tra, giám sát và đánh giá kết quả.

Phó Thủ tướng Mai Văn Chính bày tỏ thống nhất chủ trương tích hợp các chương trình thành một chương trình mới, gồm chương trình xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo và chương trình phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Chương trình này sẽ có một mục tiêu chung, nhưng gồm hai hợp phần: Một hợp phần về nông thôn mới và giảm nghèo, một hợp phần về dân tộc thiểu số.

Trong đó, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi là khu vực có nhiều hạn chế về kết cấu hạ tầng, kinh tế - xã hội, văn hóa; một số ngôn ngữ, phong tục, văn hóa vật thể của đồng bào đang dần mai một, do đó, cần có chính sách đặc thù, hợp phần riêng cho vùng dân tộc thiểu số; đồng thời rà soát, lược bỏ các nội dung trùng lặp với chương trình nông thôn mới và giảm nghèo, giữ lại những yếu tố đặc thù, nhất là về văn hóa.

Tích hợp phải nhanh nhưng phải bảo đảm chất lượng

Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình nhấn mạnh, cuộc họp thống nhất với đề xuất cần tích hợp 3 chương trình thành 1 chương trình, dù biết rằng còn có những khó khăn. Tuy có khó khăn khi tích hợp nhưng những thuận lợi là rất lớn, rất nhiều; những khó khăn cũng đã được nhận diện, nhận định rõ để có các biện pháp khắc phục.

"Công tác chuẩn bị, đề xuất hợp nhất, tích hợp phải có sự chuẩn bị hết sức bài bản, công phu, nhanh nhưng phải bảo đảm chất lượng để trình cấp trên xem xét, quyết định", Phó Thủ tướng Thường trực nêu rõ và cho biết, trong quá trình nghiên cứu đề xuất hợp nhất phải có sự rà soát kỹ lưỡng các nội dung trong cả 3 chương trình nói riêng và các chương trình mục tiêu khác đang được xây dựng; đặt trong bối cảnh địa giới hành chính, địa vị pháp lý của các cấp chính quyền có thay đổi so với trước đây; có sự phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền mạnh mẽ;…

Về nguyên tắc tích hợp, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình yêu cầu giữ nguyên tất cả mục tiêu, đối tượng, chính sách đã được Quốc hội phê duyệt đối với cả 3 chương trình, thời gian kéo dài tới 2035; chỉ khắc phục những vấn đề chồng chéo giữa 3 chương trình, nội dung nào chồng chéo thì bỏ ra, còn lại giữ nguyên và Chương trình mới không phải xây dựng lại, không phải phê duyệt lại từ đầu mà có 2 hợp phần. Cơ quan chỉ đạo của 3 chương trình là Chính phủ, các bộ tham gia; Bộ Tài chính làm đầu mối chung...