Trong bài phát biểu đầu tiên trước Đại hội đồng Liên Hợp Quốc, Thủ tướng Bennett cho biết Iran đang tìm cách thống trị Trung Đông dưới một "chiếc ô hạt nhân" và kêu gọi một nỗ lực quốc tế phối hợp hơn để ngăn chặn các hoạt động hạt nhân của Iran.

Tuy nhiên, ông cũng ám chỉ khả năng Israel tự mình hành động chống lại Iran, điều mà nước này đã nhiều lần đe dọa.

"Chương trình hạt nhân của Iran đã đạt được bước ngoặt và sự khoan dung của chúng tôi cũng vậy. Lời nói không thể ngăn các máy ly tâm quay", ông Bennett nói. "Israel sẽ không cho phép Iran có được vũ khí hạt nhân".

Đại sứ Liên Hợp Quốc tại Iran, đã phủ nhận việc tìm kiếm một quả bom hạt nhân, bác bỏ bài phát biểu của Thủ tướng Bennett là "đầy dối trá."

Ông Bennett, một chính trị gia cực hữu phản đối chế độ nhà nước của người Palestine, cũng đã thu hút sự phản ứng giận dữ của người Palestine sau khi ông không đề cập đến cuộc xung đột Israel-Palestine kéo dài hàng thập kỷ.

Bennett, người đã kết thúc 12 năm cầm quyền thủ tướng của Benjamin Netanyahu vào tháng 6, muốn Tổng thống Mỹ Joe Biden có lập trường cứng rắn chống lại Iran, kẻ thù trong khu vực của Israel. Thủ tướng Israel phản đối những nỗ lực của Mỹ nhằm hồi sinh thỏa thuận hạt nhân Iran năm 2015 mà người tiền nhiệm của ông Biden, Donald Trump, đã từ bỏ vào năm 2018.

Các cuộc đàm phán gián tiếp giữa Mỹ và Iran tại Vienna đã bị đình trệ khi Washington chờ đợi động thái tiếp theo của Tổng thống mới theo đường lối cứng rắn của Iran, Ebrahim Raisi.

Ông Bennett đã tạo ra một giọng điệu ít gây chiến hơn tại Liên Hợp Quốc so với người tiền nhiệm Netanyahu, người thường dựa vào các công cụ để buộc tội Iran, một cách tiếp cận mà các nhà phê bình coi là trò nguy hiểm chính trị.

Nhưng ông Bennett cũng cứng rắn như Netanyahu khi cam kết làm bất cứ điều gì cần thiết để ngăn chặn Iran, quốc gia mà Israel coi là mối đe dọa hiện hữu, chế tạo vũ khí hạt nhân.

"Chương trình vũ khí hạt nhân của Iran đang ở thời điểm quan trọng. Tất cả các ranh giới đỏ đã được vượt qua", ông Bennett nói và kêu gọi hành động quốc tế.

“Nếu chúng ta chịu khó, nếu chúng ta nghiêm túc về việc ngăn chặn nó, nếu chúng ta sử dụng sự tháo vát của mình, chúng ta có thể thắng thế”, Bennett tuyên bố.

Tổng thống Biden từng nói với Thủ tướng Bennett trong các cuộc đàm phán tại Nhà Trắng vào tháng 8 rằng ông đang đặt "ngoại giao lên hàng đầu" với Iran nhưng nếu các cuộc đàm phán thất bại, ông sẽ sẵn sàng chuyển sang các lựa chọn chưa xác định khác.

Cơ quan giám sát nguyên tử của Liên hợp quốc IAEA cho biết trong một báo cáo tháng 8 rằng Iran đã tăng tốc làm giàu uranium lên gần cấp độ vũ khí.

Phớt lờ xung đột Israel - Palestine

Thủ tướng Israel Bennett đã không đề cập trực tiếp đến người Palestine trong phát biểu của mình tại Liên hợp quốc, ngoại trừ cáo buộc Iran hậu thuẫn cho các nhóm chiến binh chống Israel như Hamas và Hồi giáo Jihad.

Ông Bennett, người đứng đầu một liên minh đa dạng về ý thức hệ, trước đây là lãnh đạo của phong trào định cư chính ở Bờ Tây bị chiếm đóng.

"Việc cố tình bỏ qua đề cập đến Palestine phản ánh nỗi sợ hãi của ông ấy về điều đó, và một lần nữa chứng minh cho cộng đồng quốc tế rằng ông ấy không phải và sẽ không là đối tác của người Palestine trong tiến trình hòa bình và đàm phán", Ngoại trưởng Palestine Riyad al-Maliki nói với Reuters.

Tổng thống Biden đã tuyên bố trong bài phát biểu tại Liên Hợp Quốc vào tuần trước rằng ông sẽ tiếp tục ủng hộ giải pháp hai nhà nước, sau khi người tiền nhiệm Donald Trump tách mình khỏi chính sách lâu đời đó của Mỹ, nhưng cho biết Israel và Palestine còn lâu mới đạt được điều đó.

Các trợ lý của ông Biden lưu ý rằng áp lực của Mỹ về việc nối lại các cuộc đàm phán hòa bình đã im lặng từ lâu có thể gây bất ổn cho liên minh mong manh của Israel.

Phát biểu trước Đại hội đồng hôm thứ Sáu (24/9), Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas cáo buộc Israel phá hủy giải pháp hai nhà nước với những hành động mà ông cho rằng có thể khiến người Palestine đòi hỏi các quyền bình đẳng trong một quốc gia hai quốc gia bao gồm Israel, Bờ Tây và Gaza.

Thay vì thỏa thuận với Palestine, ông Bennett đang tập trung vào các thỏa thuận bình thường hóa mang tính bước ngoặt của Israel với Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, Bahrain và Maroc, mà chính quyền Trump đứng ra làm trung gian vào năm ngoái. “Sẽ còn nhiều hơn thế nữa”, ông Bennett nói.

Các quan chức Palestine cho biết họ cảm thấy bị phản bội bởi những người anh em Ả Rập của mình, vì đã đạt được các thỏa thuận với Israel mà không đòi hỏi sự tiến bộ trước tiên đối với việc thành lập một nhà nước Palestine.

Phan Nguyên (Theo Reuters)