Thủ tướng Phạm Minh Chính: Quyết tâm gỡ 'Thẻ vàng' của IUU trong năm 2025

5 mục tiêu toàn diện, xuyên suốt

Chiều 23/9, phát biểu kết luận Phiên họp lần thứ 14 của Ban Chỉ đạo Quốc gia về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh, phải xác định phát triển ngành thủy sản nói chung và chống khai thác bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định là việc cấp bách, quan trọng, thường xuyên, có ý nghĩa lâu dài, bền vững. Đây là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị, toàn xã hội, mọi người dân có liên quan, trước hết là cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, đặc biệt là người đứng đầu.

Thủ tướng nêu rõ 5 mục tiêu toàn diện, xuyên suốt thời gian tới: (1) Thiết lập lại trật tự quản lý đội tàu đúng luật, chặt chẽ, nghiêm minh; (2) phát triển ngành thủy sản, nghề cá đánh bắt xa bờ bền vững, an toàn, lâu dài, đúng pháp luật quốc tế, gắn với sản xuất, kinh doanh và sinh kế của người dân; (3) chuyển đổi trạng thái ngành thủy sản từ chủ yếu đánh bắt xa bờ sang chủ yếu nuôi trồng, chế biến thủy sản gần bờ để tạo việc làm, sinh kế và nâng cao an toàn cho ngư dân, góp phần bảo vệ nguồn lợi thủy sản, bảo vệ môi trường và chủ quyền biển đảo, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân vùng biển; (4) bảo vệ hình ảnh, uy tín, danh dự của đất nước, con người, dân tộc Việt Nam; (5) quyết tâm gỡ "Thẻ vàng" của IUU trong năm 2025.

Xử lý dứt điểm các đường dây môi giới đưa tàu cá và ngư dân đi khai thác bất hợp pháp ở nước ngoài

Về các nhiệm vụ, giải pháp thời gian tới, Thủ tướng yêu cầu hoàn thiện thể chế, những quy định chưa sửa đổi được ngay thì Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề xuất Chính phủ ban hành ngay Nghị quyết để điều chỉnh, hoàn thành ngay trong tháng 9.

Thành lập Tổ công tác do Thứ trưởng Bộ Công an làm Tổ trưởng với sự tham gia của lãnh đạo các cơ quan để xử lý dứt điểm các vụ việc vi phạm hình sự đã phát hiện, cố gắng hoàn thành trước 15/10.

Bộ Công an lập danh sách, thực hiện điều tra các ngư dân vi phạm vùng biển nước ngoài đã được trả về nước để xác định, xử lý dứt điểm các đường dây môi giới đưa tàu cá và ngư dân đi khai thác bất hợp pháp ở nước ngoài. Chỉ đạo hoàn thành xử lý hình sự đối với các hành vi vi phạm theo quy định tại Nghị quyết số 04/2024/NQ-HĐTP của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao.

Số hóa toàn bộ công tác quản lý tàu cá, kết nối dữ liệu với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư; giao Tập đoàn Công nghiệp – Viễn thông Quân đội triển khai, hoàn thành chậm nhất trước 15/10.

Thủ tướng nêu rõ, với quản lý tàu cá, nhất là giải quyết vấn đề các tàu không đủ điều kiện hoạt động, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố phải chỉ đạo khắc phục, hoàn thành trước 15/10.

Thủ tướng lưu ý các cơ quan, địa phương phải quan tâm chăm lo đời sống (cả gạo, thực phẩm) cho người dân trong thời gian chuyển trạng thái; tạo việc làm, sinh kế, hỗ trợ người dân chuyển đổi nghề (ngân hàng có gói tín dụng phù hợp).

Đối với Bộ Nông nghiệp và Môi trường chuẩn bị tốt báo cáo tiến độ đáp ứng các yêu cầu của EC; tổ chức đoàn công tác sang làm việc với EC để làm rõ và thống nhất các nội dung cần triển khai, với tinh thần "trí tuệ Việt Nam, sức mạnh Việt Nam, uy tín và danh dự Việt Nam" và giữ đúng nguyên tắc, tuân thủ luật pháp quốc tế, các quy định, cam kết của Việt Nam.

Tiếp tục chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành kiểm tra, đôn đốc các địa phương kịp thời chấn chỉnh, xử lý dứt điểm, triệt để các vi phạm khai thác IUU, nhất là tại các địa phương trọng điểm, như: Quảng Ninh, Thanh Hóa, Nghệ An, Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Đắk Lắk, Lâm Đồng, TPHCM, Vĩnh Long, Cà Mau, An Giang...

Bộ Quốc phòng tăng cường nguồn lực thực hiện kiểm soát tàu cá xuất, nhập bến, tuần tra, kiểm tra, xử lý dứt điểm tàu cá không đủ điều kiện tham gia hoạt động khai thác trên các bãi ngang, cửa sông, cửa biển, các đảo...; thực hiện các đợt cao điểm tuần tra, kiểm soát; chỉ đạo lực lượng chức năng khẩn trương hoàn thành việc xử lý các tàu cá vi phạm hành vi khai thác IUU nghiêm trọng: Mất kết nối VMS, vượt ranh giới, khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài.

Thủ tướng yêu cầu Chủ tịch tỉnh, thành phố, xã, phường, đặc khu khẩn trương tập trung lãnh đạo, chỉ đạo và bố trí nguồn lực (nhân lực, kinh phí, trang thiết bị, phương tiện) triển khai đồng bộ các biện pháp chống khai thác IUU để ngăn chặn, không để phát sinh tàu cá vi phạm khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài; xử phạt triệt để các tàu cá vi phạm các hành vi khai thác IUU nghiêm trọng;

Thực hiện nghiêm quy định kiểm tra, kiểm soát tàu cá ra vào cảng, xuất nhập bến qua trạm biên phòng, thu nộp nhật ký khai thác, giám sát sản lượng bốc dỡ qua cảng, truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác tại các cảng cá;

Lập danh sách các tàu cá không đủ điều kiện hoạt động, giao cụ thể trách nhiệm cho chính quyền cơ sở, lực lượng chức năng thực hiện các biện pháp kiểm soát, đảm bảo tàu cá không đủ điều kiện không được tham gia hoạt động.

Với các hiệp hội, doanh nghiệp, Thủ tướng đề nghị tiếp tục nghiêm túc thực hiện quy định về chống khai thác IUU; nghiêm cấm hành vi thu mua, chế biến, xuất khẩu các sản phẩm thủy sản có nguồn gốc từ khai thác bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định.

Chủ động phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng trong điều tra, xác minh, xử lý nghiêm, triệt để các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp thủy sản làm ăn phi pháp, hợp thức hóa hồ sơ, tiếp tay, dung túng cho hành vi IUU. Tiếp tục vận động, biểu dương hội viên, ngư dân gương mẫu, thực hiện tốt các quy định về phòng, chống khai thác IUU...