Thúc đẩy quyết toán cổ phần hóa, nộp tiền thu về ngân sách nhà nước

Chỉ thị nêu rõ, trong những năm qua, việc cơ cấu lại, sắp xếp, đổi mới, cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước, thoái vốn đã đạt được nhiều kết quả quan trọng. Cơ chế, chính sách về đổi mới tổ chức, quản lý, sắp xếp, cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước đã được ban hành đầy đủ và tiếp tục được nghiên cứu, hoàn thiện theo hướng chặt chẽ hơn, công khai, minh bạch, bảo đảm tối đa hóa lợi ích của Nhà nước, tháo gỡ vướng mắc, thúc đẩy tiến độ thực hiện và hạn chế thất thoát vốn, tài sản nhà nước.

Tính đến ngày 31/12/2024, đã có 118 doanh nghiệp được cấp có thẩm quyền phê duyệt Đề án cơ cấu lại doanh nghiệp theo Quyết định số 360/QĐ-TTg ngày 17/3/2022 của Thủ tướng Chính phủ. Trong giai đoạn 2021–2024, Nhà nước đã thực hiện thoái vốn tại 15 doanh nghiệp với giá trị 405,2 tỷ đồng, thu về 656,9 tỷ đồng. Riêng số thu thực tế từ bán vốn nhà nước trong giai đoạn 2021–2023 là 14.617 tỷ đồng. Dự kiến trong giai đoạn 2024–2025, số thu từ bán vốn nhà nước có thể đạt khoảng 47.958,36 tỷ đồng.

Tuy vậy, công tác cơ cấu lại, sắp xếp, cổ phần hóa và thoái vốn vẫn còn tồn tại, hạn chế. Một số bộ, ngành, địa phương chưa phê duyệt phương án cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước hoặc chưa hoàn thành kế hoạch cổ phần hóa, thoái vốn theo đúng tiến độ. Nhiều doanh nghiệp chưa được cơ quan đại diện chủ sở hữu phê duyệt quyết toán cổ phần hóa theo quy định.

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn nhà nước (SCIC) khẩn trương chỉ đạo các doanh nghiệp thuộc phạm vi quản lý tập trung hoàn thành quyết toán cổ phần hóa đối với các trường hợp chưa quyết toán phần vốn nhà nước tại thời điểm chính thức chuyển sang công ty cổ phần. Các đơn vị cần làm rõ tình hình triển khai quyết toán vốn nhà nước, tình hình thu nộp và xác định các khoản phải thu, đã nộp từ cổ phần hóa, bao gồm tiền bán cổ phần lần đầu, phát hành cổ phần tăng thêm, khoản chênh lệch giữa vốn nhà nước tại thời điểm chuyển đổi và giá trị thực tế vốn nhà nước tại thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp.

Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương kịp thời hướng dẫn doanh nghiệp xử lý dứt điểm các vướng mắc trong quá trình quyết toán cổ phần hóa theo quy định. Các vấn đề vượt thẩm quyền cần được báo cáo cấp có thẩm quyền, đồng thời gửi Bộ Tài chính để tổng hợp, tham mưu Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ xem xét, chỉ đạo. Việc quyết toán cổ phần hóa phải hoàn thành trong năm 2025. Trường hợp không hoàn thành, các đơn vị phải báo cáo rõ lý do, đề xuất phương án xử lý và thời hạn thực hiện, gửi Bộ Tài chính tổng hợp, báo cáo Thủ tướng.

Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn nhà nước có trách nhiệm phối hợp với các cơ quan liên quan rà soát các doanh nghiệp đã bàn giao quyền đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước về SCIC, giải quyết dứt điểm các tồn tại, hạn chế trong công tác quyết toán cổ phần hóa, thực hiện đầy đủ trách nhiệm theo quy định tại Khoản 4 Điều 9 Thông tư số 57/2022/TT-BTC.

UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương phải khẩn trương chỉ đạo cơ quan chuyên môn có ý kiến cụ thể về phương án sử dụng đất của doanh nghiệp cổ phần hóa theo thẩm quyền. Cơ quan có trách nhiệm xác định diện tích đất doanh nghiệp tiếp tục sử dụng và giá đất cụ thể đối với diện tích được giao, đảm bảo đúng quy định pháp luật đất đai và phục vụ quyết toán cổ phần hóa.

Đối với các doanh nghiệp cổ phần hóa, Thủ tướng yêu cầu người đại diện phần vốn nhà nước chủ động báo cáo các cơ quan có thẩm quyền và SCIC về các vướng mắc phát sinh trong hoạt động liên quan đến quyết toán cổ phần hóa. Trường hợp vượt thẩm quyền xử lý, các cơ quan báo cáo Bộ Tài chính, nêu rõ nội dung thuộc thẩm quyền của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ để tổng hợp, đề xuất phương án xử lý.

Các doanh nghiệp cổ phần hóa cũng cần đề nghị các cơ quan quản lý phê duyệt giá trị phần vốn nhà nước tại thời điểm chính thức chuyển thành công ty cổ phần, quyết toán tiền thu từ cổ phần hóa, kinh phí hỗ trợ người lao động dôi dư, chi phí cổ phần hóa. Đồng thời, xác định rõ số tiền phải nộp bổ sung đối với khoản chênh lệch giữa giá trị vốn nhà nước tại thời điểm chuyển đổi và thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp (nếu có) theo quy định.

Bộ Tài chính có trách nhiệm thường xuyên rà soát cơ chế, chính sách, hệ thống văn bản pháp luật để kịp thời sửa đổi, bổ sung nếu cần thiết; đồng thời tổng hợp các khó khăn, vướng mắc từ các bộ, ngành, địa phương và SCIC, tham mưu, đề xuất phương án xử lý lên Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.