Thuế thuốc lá - Chìa khóa cho sức khỏe cộng đồng và phát triển bền vững

Sự kiện thu hút hơn 100 phóng viên, biên tập viên từ các cơ quan báo chí trên cả nước tham dự, thể hiện mối quan tâm lớn của truyền thông đối với vấn đề sức khỏe cộng đồng và chính sách thuế thuốc lá.

Phát biểu khai mạc, ông Đặng Khắc Lợi – Phó Cục trưởng Cục Báo chí nhấn mạnh: “Mỗi năm, thuốc lá cướp đi sinh mạng của hơn 8 triệu người trên toàn cầu, trong đó có 1,3 triệu người không hút thuốc nhưng hít phải khói thuốc thụ động. Tại Việt Nam, hơn 15 triệu người hút thuốc, dẫn tới hơn 100.000 ca tử vong mỗi năm và thiệt hại kinh tế ước tính lên đến 108.000 tỷ đồng – tương đương khoảng 1,1% GDP quốc gia".

Theo số liệu từ Bộ Y tế, mặc dù tỷ lệ hút thuốc ở nam giới trưởng thành tại Việt Nam đã giảm từ 47,4% năm 2010 xuống còn 41,1% vào năm 2021, nhưng Việt Nam vẫn nằm trong nhóm 15 quốc gia có tỷ lệ hút thuốc cao nhất thế giới và đứng thứ 3 tại khu vực ASEAN. Một trong những nguyên nhân then chốt khiến việc giảm tiêu dùng thuốc lá diễn ra chậm chính là mức giá thuốc lá quá rẻ – hệ quả trực tiếp của chính sách thuế thuốc lá hiện hành còn thấp.

Cụ thể, theo báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), năm 2022, tỷ trọng thuế trên giá bán lẻ thuốc lá tại Việt Nam mới chỉ đạt 36%, thấp hơn nhiều so với mức trung bình 59% của các nước có thu nhập trung bình. Mức thuế này cũng thuộc nhóm thấp nhất trong ASEAN, trong khi thu nhập của người dân ngày càng tăng khiến thuốc lá ngày càng dễ tiếp cận, ngay cả với trẻ em.

Tại hội thảo, các diễn giả đến từ Bộ Y tế, WHO và các chuyên gia kinh tế đã cùng thảo luận về những nội dung cốt lõi như: Cải cách thuế tiêu thụ đặc biệt đối với thuốc lá để bảo vệ sức khỏe cộng đồng; vai trò của thuế thuốc lá trong phát triển bền vững và tăng trưởng kinh tế; cũng như quan điểm của Bộ Y tế tại dự thảo Luật thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi).

Bà Nguyễn Thị An – Giám đốc Tổ chức HealthBridge Canada tại Việt Nam cho biết: “Việc nâng thuế thuốc lá không chỉ giúp giảm tỷ lệ người hút, bảo vệ sức khỏe cộng đồng mà còn là một biện pháp tài khóa hiệu quả, mang lại nguồn thu lớn cho ngân sách Nhà nước".

Về phía báo chí, ông Đặng Khắc Lợi cũng ghi nhận những đóng góp tích cực của truyền thông trong thời gian qua. Từ đầu năm 2025 đến hết tháng 5, đã có hơn 11.300 tin, bài từ các cơ quan báo chí phản ánh về tác hại của thuốc lá và chính sách thuế thuốc lá, trong đó riêng chủ đề “Thuế thuốc lá và phát triển bền vững” đã có 709 tin, bài. Nhiều hình thức truyền thông phong phú được triển khai như infographic, tọa đàm, phỏng vấn chuyên gia, phát thanh – truyền hình…, góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng, đặc biệt là thanh thiếu niên.

Hội thảo là dịp để các phóng viên, biên tập viên cập nhật những số liệu, quan điểm chuyên môn và trao đổi sâu hơn với các chuyên gia trong và ngoài nước.

Đồng thời, đây cũng là hoạt động cụ thể hóa nỗ lực truyền thông chính sách của Cục Báo chí, nhằm huy động sức mạnh truyền thông trong cuộc chiến phòng, chống tác hại của thuốc lá – một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và gánh nặng bệnh tật tại Việt Nam hiện nay.

“Thuế thuốc lá không chỉ là một chính sách tài khóa, mà còn là công cụ y tế công cộng mạnh mẽ. Đã đến lúc cần những bước tiến mạnh mẽ hơn để bảo vệ sức khỏe nhân dân và hướng tới phát triển bền vững", ông Đặng Khắc Lợi nhấn mạnh trong phần kết luận.