Thượng đỉnh Trump-Putin và ý nghĩa lịch sử của Alaska

“Tôi nghĩ rằng điều thiếu sót trong nhiều cuộc thảo luận chính trị trên thế giới hiện nay là lịch sử, và có một lịch sử đằng sau nhiều sự kiện không chỉ trong mối quan hệ Nga-Mỹ, mà còn trong cuộc chiến này”, hãng tin ABC dẫn lời Giáo sư lịch sử Lee Farrow tại Đại học Auburn.

Theo Văn phòng Sử gia thuộc Bộ Ngoại giao Mỹ, trước khi trở thành tiểu bang thứ 49 của Mỹ, Alaska từng thuộc kiểm soát của Nga sau khi Sa hoàng Peter Đại đế cử nhà thám hiểm Vitus Bering đến bờ biển Alaska năm 1725. Vùng đất này giàu tài nguyên thiên nhiên và ít dân cư, khiến Nga rất quan tâm.

Giáo sư Farrow cho biết, trong thế kỷ 19, khi Mỹ mở rộng về phía tây và Nga gặp khó khăn tài chính, quân sự do tham gia Chiến tranh Crimea (1853-1856), Sa hoàng Alexander II quyết định "bán thuộc địa xa xôi này".

Ngày 28/5/1867, Mỹ ký hiệp ước mua Alaska với giá 7,2 triệu USD, và chính thức tiếp nhận lãnh thổ vào ngày 18/10/1867.

Giáo sư Andrei Znamenski (Đại học Memphis) tiết lộ, Nga từng đề nghị bán Alaska cho Mỹ từ năm 1859 để ngăn Anh – đối thủ của Nga ở Thái Bình Dương – chiếm vùng đất.

Sau khi hiệp ước được ký, nhiều người trong Quốc hội Mỹ chỉ trích vụ mua bán là "Sai lầm của Seward" (theo tên Ngoại trưởng William Seward), nhưng quan điểm thay đổi khi vàng, bạc và các tài nguyên khác được phát hiện ở Alaska.

"Đó là một thương vụ cực kỳ tốt cho Mỹ", Giáo sư Farrow nhận xét. Alaska chính thức trở thành tiểu bang của Mỹ vào ngày 3/1/1959.

Giáo sư Znamenski nói: "Người Mỹ đã cực kỳ may mắn khi mua 'cái tủ lạnh' này. Không ai ngờ nó trở thành khoản đầu tư vĩ đại nhất về lãnh thổ".

Dù kết quả hội nghị thượng đỉnh Trump-Putin thế nào, Giáo sư Farrow nhấn mạnh việc các nhà lãnh đạo cần nhớ bối cảnh lịch sử trong xung đột và quan hệ quốc tế: "Quan hệ Nga-Mỹ đầy thăng trầm. Nếu muốn hòa giải chiến tranh Nga-Ukraine, chúng ta phải nhìn lại quá khứ và tập trung vào mặt tích cực".