Ở Việt Nam, xe máy là phương tiện đi lại cơ động và thuận tiện nhất đối với hệ thống giao thông đô thị, nông thôn. Bên cạnh đó, xuất phát từ thói quen sử dụng xe máy để đi lại trong khoảng cách ngắn và thường xuyên, mỗi gia đình Việt Nam bình quân sở hữu hơn 1 chiếc xe máy trong nhà, với giá cả hợp lý hơn so với chiếc ô tô phần lớn nằm ngoài khả năng tài chính của đại bộ phận dân cư.

Chính vì vậy, thị trường xe máy Việt Nam là một thị trường sôi động, giàu tiềm năng nhưng sức cạnh tranh cũng vô cùng gay gắt giữa các hãng xe như Honda, Yamaha, Suzuki, Piaggio, SYM…

Trong số các “ông lớn” vừa điểm tên, nổi bật hơn cả chắc chắn là thương hiệu Honda của người Nhật, chủ sở hữu những mẫu xe máy đậm tính lịch sử, lăn bánh đồng hành với thế hệ người dân Việt Nam từ giữa thập niên 90 như chiếc xe Super Dream, Cub, Future, Wave… và sau này là các biểu tượng mới như SH, hay Vision.

Thậm chí, ở khu vực miền Nam, đại đa số người dân đều gọi chung sản phẩm xe máy là Honda – thay vì bằng tên gọi của từng nhãn xe như ở ngoài Bắc. Điều đó thể hiện tầm “phủ sóng” của hãng xe đất nước “mặt trời mọc” này trong lòng người tiêu dùng phía Nam.

Đại bản doanh của Honda tại Việt Nam là Công ty Honda Việt Nam – pháp nhân liên doanh gồm 3 đối tác là Công ty Honda Motor (Nhật Bản – sở hữu 42% cổ phần), Công ty Asian Honda Motor (Thái Lan, sở hữu 28%) và Tổng công ty Máy động lực và máy nông nghiệp Việt Nam (VEAM, sở hữu 30% còn lại).

Tính đến nay, Honda đã xây dựng 3 nhà máy sản xuất, lắp ráp xe máy và phụ tùng xe máy ở Việt Nam với tổng công suất sản xuất lên đến hàng triệu xe/năm, đưa Honda Việt Nam trở thành một trong những nhà máy sản xuất xe máy lớn nhất tại khu vực và trên toàn thế giới.

Điểm qua hoạt động kinh doanh của Honda Việt Nam, có thể phần nào hình dung hãng xe máy Nhật Bản vẫn đang tiếp tục “làm mưa làm gió” tại dải đất hình chữ S sau 27 năm “đổ bộ”.

Năm 2022, Honda Việt Nam cho biết mảng kinh doanh xe máy và ấn tượng hơn là mảng ô tô cũng đều tăng trưởng mạnh so với năm trước, bất chấp vấn đề khan hàng do thiếu linh kiện xảy ra.

Về xe máy, nhà sản xuất Nhật Bản đã bán được tổng cộng hơn 2,4 triệu chiếc xe tại Việt Nam, tăng 21% so với năm trước; đồng thời chiếm lĩnh thị phần trên 80%, tương đương cứ 5 chiếc xe mới lăn bánh trong nước có 4 chiếc thuộc về Honda.

Trong đó, dòng sản phẩm bán chạy nhất tiếp tục là Vision, đạt doanh số gần 540.000 chiếc, chiếm tỷ trọng 22,4% tổng sản lượng bán ra; theo sau là dòng xe Wave Alpha với hơn 491.00 chiếc được tiêu thụ, chiếm 20,4%.

Đối với mảng ô tô, Honda Việt Nam đã bán được tổng cộng 30.600 chiếc trong năm 2022, tăng trưởng 41% so với năm 2021. Trong đó, dòng xe Honda City đứng đầu với 14.700 chiếc lăn bánh và CR-V đứng thứ 2 với 9.600 chiếc, đồng loạt chiếm vị trí top 3 của các phân khúc ô tô tại Việt Nam.

Năm 2022, Honda cũng liên tiếp giới thiệu thế hệ mới của các mẫu xe Civic, HR-V dành cho thị trường trong nước, cùng với đó là mẫu xe thể thao Civic Type R lần đầu ra mắt khách hàng tại Việt Nam.

Hiện, Honda Việt Nam chưa công bố số liệu tài chính năm 2022. Tuy nhiên, doanh thu những năm gần đây của Honda đều tăng khá mạnh và dao động trong khoảng 100.000 tỷ đồng.

Cụ thể, giai đoạn 2016 – 2021, Honda mang về lần lượt 76.970 tỷ đồng, 85.725 tỷ đồng, 106.732 tỷ đồng, 108.678 tỷ đồng và 92.460 tỷ đồng doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ tại thị trường Việt Nam.

Trong đó, các năm 2019 – 2020, bất chấp tác động của dịch bệnh Covid-19, sức mua các sản phẩm Honda vẫn rất ấn tượng, giúp doanh nghiệp lập đỉnh doanh thu trên 100.000 tỷ đồng, tương ứng hơn 4,2 tỷ USD.

Khấu trừ các chi phí và thuế, lợi nhuận ròng của Honda đạt 13.325 tỷ đồng (2017), 14.981 tỷ đồng (2018), 19.413 tỷ đồng (2019), 20.257 tỷ đồng (2020) và 15.165 tỷ đồng (2021). Nên biết, Honda Việt Nam có vốn điều lệ 1.190 tỷ đồng (khoảng 63 triệu USD), và trong quá trình hoạt động ở Việt Nam, doanh nghiệp đã đã đầu tư hơn 290 triệu USD cho nhà máy thứ 1; tiếp đó đầu tư 65 triệu USD cho nhà máy thứ 2 và 120 triệu USD xây dựng nhà máy thứ 3 cùng khoảng 60 triệu USD cho nhà máy ô tô.

Không khó để nhận thấy, những mức lợi nhuận lớn mà Honda Việt Nam thu được trong các năm gần đây đã bỏ rất xa số tiền mà doanh nghiệp này đầu tư tại Việt Nam. 

Sự “giàu sang” mà Honda Việt Nam có được thể hiện rõ nét qua số tiền mặt mà doanh nghiệp sở hữu. Tại ngày 31/12/2021, Honda Việt Nam nắm trong tay 23.378 tỷ đồng tiền “tươi”, tương đương 1 tỷ USD, cao gần gấp đôi vốn điều lệ. Lượng tiền nhàn rỗi này chiếm đến 60% tổng tài sản của doanh nghiệp.

Khó có “ông lớn” nào mạnh như Honda Việt Nam. Tạm tính theo mức lãi suất tiền gửi bình quân khoảng 7%/năm trong giai đoạn gần đây, hãng xe máy lớn nhất Việt Nam có thể kiếm thêm hàng nghìn tỷ đồng lợi nhuận nếu “cất” tiền đó vào két sắt của ngân hàng.

Đối ứng bên nguồn vốn, tổng nợ phải trả của Honda Việt Nam ở mức 22.678 tỷ đồng ở cùng thời điểm so sánh. Trong đó, chủ yếu đều là nợ thương mại phát sinh trong quá trình sản xuất, phân phối sản phẩm – có đặc biệt là ít mất lãi, hoặc không mất lãi.

Bên cạnh đó, dù làm trong lĩnh vực sản xuất, đặc thù là thâm dụng vốn, song Honda Việt Nam là doanh nghiệp FDI hiếm hoi “sạch bách” nợ vay, thể hiện sự sung túc cùng với tiềm lực tài chính đáng nể của họ. Cùng từ đó, chúng ta cảm nhận mức độ “cá kiếm” của Honda trên thị trường Việt Nam.