Tinh gọn bộ máy: Khi ý Đảng hợp với lòng dân

Chiều 7/5, Quốc hội tiến hành thảo luận tại tổ về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013; dự án Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi); dự án Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi).

Giai đoạn 2 của việc sắp xếp lại bộ máy chính quyền là giai đoạn khó khăn nhất

Phát biểu tại phiên thảo luận tổ, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, liên tục từ tháng 11, tháng 12/2024 và 4 tháng đầu năm nay, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Quốc hội, Chính phủ họp liên tục về việc tinh gọn, sắp xếp bộ máy.

"Đây là thời điểm bắt đầu giai đoạn 2 của việc sắp xếp lại bộ máy chính quyền, cũng là giai đoạn khó khăn nhất. Do đó, để kết thúc hoạt động của bộ máy cấp huyện, sáp nhập tỉnh, xã thì phải sửa Hiến pháp, đây là yêu cầu cấp thiết", ông Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh.

Theo Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, hiện nhân dân, cử tri cả nước ai cũng mong chờ tinh gọn bộ máy hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả.

"Chúng ta nói nhiều về việc bộ máy còn cồng kềnh, biên chế phình ra. Khóa nào cũng có Nghị quyết trong đó nhấn mạnh về việc tinh gọn bộ máy, giảm đến mức tối đa. Song lần này mới thực hiện quyết liệt theo tinh thần Nghị quyết 18. Đây là chủ trương mang ý Đảng nhưng hợp lòng dân", Chủ tịch Quốc hội nêu rõ và cho biết, lần này sẽ sửa 8/120 Điều của Hiến pháp, liên quan đến việc sắp xếp bộ máy và không mở rộng sang các nội dung khác.

Bên cạnh đó, với việc tinh gọn bộ máy giai đoạn 2, cần phải tiếp tục sửa Luật Tổ chức chính quyền địa phương trên tinh thần phân cấp mạnh cho địa phương, để "địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm".

Chủ tịch Quốc hội cũng nêu một vấn đề hiện nhiều địa phương còn lúng túng, đó là việc sắp xếp nơi làm việc của đơn vị mới cũng như xử lý trụ sở của đơn vị cũ. Nếu không có giải pháp giải quyết sẽ trở thành lãng phí.

"Các trụ sở cũ ưu tiên sửa chữa, chuyển đổi công năng phục vụ vấn đề giáo dục, chăm sóc sức khỏe, khu vui chơi, giải trí cho người dân", Chủ tịch Quốc hội nêu rõ và cho biết thời gian qua, Bộ Chính trị, Ban Bí thư hết sức quyết liệt trong vấn đề lãng phí.

Ngồi duyệt dự án trong phòng máy lạnh thì không thực tế

Cũng tại thảo luận, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cũng cho biết kỳ họp này sẽ thông qua 34 luật, trên 10 nghị quyết và bàn 6 luật mới. "Việc gì phân cấp được cho địa phương thì phải phân cấp mạnh mẽ để địa phương không phải trình lên Trung ương xin ý kiến, địa phương được chủ động. Nếu không, giao tiền và dự án cho địa phương rồi địa phương lại phải báo lên Trung ương thì rất mất công", ông Mẫn nói.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cũng cho biết thêm, hiện giờ, Quốc hội không quản lý dự án, không quản lý danh mục tiền, thay vào đó có báo cáo hàng năm thông qua việc thu, chi nói chung. Quốc hội giao hết lại cho Chính phủ, địa phương điều hành một cách thống nhất.

"Nếu trình lên Quốc hội duyệt dự án thì Quốc hội không thể sát sao vì không đi khảo sát. Mà nếu ngồi duyệt dự án trong phòng máy lạnh thì không thực tế", ông Trần Thanh Mẫn nêu rõ và cho rằng, khi phân về địa phương, dưới sự lãnh đạo của Tỉnh ủy, chỉ đạo điều hành của UBND, giám sát của HĐND thì việc thực hiện công trình dự án sẽ nhanh.

Cũng theo Chủ tịch Quốc hội, với tinh thần nêu trên, với luật, Quốc hội chỉ quy định khung, còn cụ thể thì Chính phủ ban hành Nghị định, các bộ ban hành Thông tư.

"Trừ các Luật Hình sự, Luật Dân sự, Luật Tố tụng liên quan tới quyền con người, Quốc hội phải bàn chi li, chi tiết từng khoản, điều, chương. Còn các vấn đề liên quan tới kinh tế - xã hội thay đổi liên tục, Quốc hội cần giao quyền cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH). Từ đó, UBTVQH xem xét giao quyền cho Thủ tướng để quyết nhanh", ông Trần Thanh Mẫn nêu rõ.