Về tới vùng biển thuộc địa bàn xã Hoằng Thanh, huyện Hoằng Hoá, tỉnh Thanh Hoá trong buổi chiều tháng 11, Phóng viên Nhà báo & Công luận ghi nhận được khung cảnh nhộn nhịp bởi tiếng mua, bán ruốc biển từ các thuyền vừa cập bến. Người mua, người bán, người đẩy thuyền, người gỡ lưới,... khiến bờ biển vào những ngày đầu đông trở nên tất bật.

Ruốc (hay còn gọi là moi, tép biển) là tên gọi của một loại động vật giáp xác mười chân. Sống ở vùng nước ven bờ biển. Hình dạng như con tôm nhỏ, chỉ khoảng 4mm – 10mm được coi là một đặc sản của miền biển. Ruốc biển có giá trị dinh dưỡng rất cao.

Theo những ngư dân nơi đây chia sẻ, mùa ruốc bắt đầu từ tháng 11 Âm lịch năm trước đến hết tháng 3 Âm lịch năm sau. Thời điểm ra Tết là thu hoạch ruốc được mùa nhất. Những ngày tháng 11, khi ruốc biển vào mùa thường xuất hiện dày đặc tại khu vực ven biển, cách bờ biển vài km.

Mùa ruốc biển là một trong những thời điểm rất được ngư dân địa phương yêu thích bởi không cần đi xa bờ nhưng lại thu được lợi ích kinh tế cao. 

Chia sẻ về kinh nghiệm đi bắt ruốc, ông Chiến - ngư dân cho biết, bắt ruốc cũng không khó, quan trọng là đôi mắt phải chú ý quan sát, chỉ cần thấy được một đàn nhỏ là sẽ biết ngay cả luồng ruốc, tới lúc đó chỉ việc dùng lưới hoặc vợt để vợt lên thuyền thôi.

Để có thể bắt được ruốc, người dân phải dùng các dụng cụ đặc thù được làm bằng hai thanh gỗ dài, buộc lưới nhỏ tạo thành hình tam giác. Khi gặp luồng ruốc, người dân sẽ hạ vợt xuống để xúc, đưa lên khoang thuyền, cũng có một số thuyền khác lại sử dụng lưới có mắt nhỏ để đánh bắt.

Theo quan sát của Phóng viên, ngư dân đánh bắt ruốc không kể thời gian, cứ đầy khoang thuyền là có thể vào bờ để bán, sau đó lại tiếp tục ra khơi. Tuy nhiên, thông thường ngư dân tại đây thường đi vào 2 đợt, đợt 1 từ sáng sớm đến trưa và đợt 2 là từ chiều đến tối muộn.

Đa phần ngư dân tại đây đều đánh bắt bằng thuyền nhỏ, nên mỗi ngày trung bình bắt được khoảng 3 đến 4 tạ ruốc, những ngày trúng được luồng thì có thể bắt được 5 đến 6 tạ ruốc. Ruốc được thương lái tới mua ngay tại bờ biển với giá khoảng 10.000 - 20.000 đồng/1kg, còn nếu ngư dân chở vào các xã ở phía trong thì bán sẽ được giá hơn, khoảng 20.000 - 30.000 đồng/1kg, giá cao hay thấp còn tùy vào độ tươi và chất lượng con ruốc. 

Ước tính, trừ đi chi phí nhiên liệu, mỗi ngày ngư dân tại đây thu về vài triệu đồng. Nếu thời tiết được thuận lợi, ngư dân có thể đánh bắt cả ngày lẫn đêm không nghỉ, trong một tháng có thể thu lời vài chục triệu đồng.

Ruốc biển sau khi được đánh bắt thường được phơi khô, sau đó chế biến thành nhiều món khác nhau, nhưng đặc trưng tại đây thì có thể kể đến như làm mắm, ruốc khô rang nước mắm, nấu canh…

Trao đổi với Phóng viên Nhà báo & Công luận, một thương lái thu mua ruốc biển cho biết, mấy ngày gần đây ngày nào chị cũng thu mua được vài tạ ruốc. Chị chủ yếu thu mua ruốc mắm để bỏ sỉ lại cho các cơ sở làm mắm ruốc. Cũng tranh thủ ruốc mùa này tươi nên chị cũng đã mua thêm một ít để làm thức ăn cho gia đình.

Cả một góc biển ồn ào người mua, người bán từ tờ mờ sáng đến chiều thì vãn. Đa số là chị em phụ nữ, người ra phụ chồng bán ruốc cho các tiểu thương, người mua ruốc về bán lại cho các cơ sở. Đàn ông thì đẩy thuyền, chở từng thùng ruốc đầy ắp từ tàu mang về bờ.

Thu lợi là thế nhưng thu hoạch nghề ruốc mùa này cũng rất vất vả. Khi thời tiết trở lạnh, cái rét cộng thêm ngâm mình trong nước, ngư dân phải thực sự có sức khoẻ tốt mới "trụ" được để bám biển mưu sinh. Khoác trên mình bộ đồ nghề, đôi chân trần và bàn tay chai xạm, ngư dân nơi đây tiếp tục ra khơi bên cạnh nỗi lo cơm áo gạo tiền.

Mùa ruốc, mùa được mong chờ mỗi năm của các ngư dân ven biển. Dù có năm được, có năm mất mùa, nhưng ruốc cũng đã mang lại thu nhập cho nhiều hộ gia đình nơi đây, ruốc cũng là món ăn được mọi người mong chờ.

Hà Anh