Tội phạm sử dụng drone và mạng xã hội để bán thuốc lá lậu ở châu Âu
(CLO) Các nhóm buôn lậu thuốc lá ở châu Âu đang áp dụng công nghệ hiện đại như drone và mạng xã hội để phân phối thuốc lá lậu trực tiếp đến người tiêu dùng, theo báo cáo của KPMG công bố ngày 11/6.
Báo cáo thường niên do Philip Morris International (PMI) tài trợ cho biết, trong năm 2024, gần 40 tỷ điếu thuốc lá lậu đã được tiêu thụ tại 38 quốc gia châu Âu, tăng 10,8% so với năm 2023. Các công ty thuốc lá lớn cho rằng hoạt động này làm giảm doanh thu của họ, trong khi chính phủ các nước mất hàng tỷ euro tiền thuế.
Báo cáo chỉ ra rằng các nhóm tội phạm đã thay đổi chiến thuật, chuyển sang vận chuyển các lô hàng nhỏ hơn nhưng thường xuyên hơn thông qua các hãng hàng không giá rẻ, đường sắt và drone. Chúng cũng sử dụng mạng xã hội để bán trực tiếp, bỏ qua các cửa hàng vật lý, khiến việc truy vết trở nên khó khăn hơn.
KPMG ghi nhận từ năm 2020, các nhóm tội phạm bắt đầu chuyển cơ sở sản xuất thuốc lá lậu vào trong châu Âu, gần các thị trường tiêu thụ lớn như Pháp và Hà Lan, nhằm giảm nguy cơ bị phát hiện. Năm 2024, chúng tiếp tục giảm lượng hàng tồn kho, dẫn đến quy mô các vụ tịch thu nhỏ hơn, giúp giảm thiểu thiệt hại khi bị cơ quan chức năng đột kích.
Các công ty thuốc lá cho rằng thuế cao, đặc biệt ở Pháp và Hà Lan, là nguyên nhân thúc đẩy tiêu thụ thuốc lá lậu. Tuy nhiên, các nhà vận động sức khỏe cộng đồng và Ngân hàng Thế giới phản bác rằng quan điểm này bị phóng đại. Họ nhấn mạnh thuế cao giúp giảm tiêu thụ thuốc lá, đồng thời tạo nguồn thu cho chính phủ để hỗ trợ các chương trình y tế công cộng.
Báo cáo KPMG kêu gọi tăng cường hợp tác giữa cơ quan thực thi pháp luật, chính phủ và ngành công nghiệp để đối phó với thị trường đen. Dù vậy, việc các nhóm tội phạm liên tục đổi mới chiến thuật, từ sản xuất trong EU đến sử dụng công nghệ, đặt ra thách thức lớn trong việc kiểm soát buôn lậu thuốc lá.
Châu Âu đang đẩy mạnh các biện pháp như Nghị định thư FCTC của WHO và Chỉ thị Sản phẩm Thuốc lá EU để truy vết và giảm buôn lậu. Tuy nhiên, việc sử dụng công nghệ như drone và mạng xã hội đòi hỏi các chiến lược mới, bao gồm giám sát kỹ thuật số và hợp tác quốc tế.
Các sáng kiến như cấm vape dùng một lần ở Anh từ tháng 6/2025 cũng cho thấy nỗ lực giảm tiêu thụ nicotine, nhưng cần cân bằng với các chính sách tránh đẩy người dùng sang thị trường đen.