Lo ngại dang dở kế hoạch trở lại bầu trời quốc tế

Biến chủng Omicron đã chính thức xuất hiện tại Việt Nam với ca nhiễm đầu tiên được ghi nhận vào ngày 28/12. Đó là trường hợp một hành khách từ Anh nhập cảnh vào nước ta qua đường hàng không.

Việc ca nhiễm biến chủng Omicron xuất hiện đúng vào những ngày cuối cùng của năm 2021 đã dấy lên những lo ngại về sự ảnh hưởng của dịch bệnh tới kế hoạch “mở cửa bầu trời” sẽ được triển khai từ 1/1/2022 của ngành hàng không.

Đơn cử như tại công văn số 310/KH-UBND, UBND TP.Hà Nội yêu cầu đối với chuyến bay xuất phát hoặc có hành khách đến từ các quốc gia đang có sự xuất hiện của biến thể Omicron thì bắt buộc cách ly tập trung đối với người nhập cảnh từ các quốc gia này bất kể tiền sử đã tiêm vắc xin hoặc đã mắc COVID-19 trước đó.

Tuy nhiên Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) khẳng định, một trong những yếu tố quan trọng đối với việc nối lại các chuyến bay thương mại thường lệ quốc tế là phải dỡ bỏ quy định cách ly tập trung đối với hành khách nhập cảnh.

Vì vậy quy định bắt buộc cách ly tập trung như trên sẽ là rào cản kỹ thuật làm cho việc thực hiện các chuyến bay thường lệ quốc tế không khả thi.

Ngoài ra tại công văn số 9713/SYT-NVY, Sở Y tế TP. Hồ Chí Minh đề nghị Cảng vụ hàng không yêu cầu các hãng hàng không cung cấp danh sách người nhập cảnh theo từng chuyến bay cho CDC ít nhất 24 giờ trước khi nhập cảnh, có đủ thông tin địa chỉ nơi lưu trú, cư trú tại Việt Nam.

Trong khi đó, theo hướng dẫn của Bộ Y tế hiện nay hành khách nhập cảnh đã phải thực hiện khai báo điện tử tại các ứng dụng PC-COVID và IGOVN, bao gồm cả thông tin cư lưu trú sau nhập cảnh.

Các hãng hàng không cũng đã được yêu cầu và hướng dẫn kiểm tra đầy đủ các loại giấy tờ khi hành khách làm thủ tục theo yêu của Bộ Y tế.  Bộ GTVT đánh giá quy định này là chưa phù hợp với hướng dẫn của Bộ Y tế tại văn bản số 10688/BYT-MT.

Để đảm bảo việc nối lại các chuyến bay thương mại quốc tế thường lệ chở khách, Bộ GTVT đã có văn bản số 14001/BGTVT-HTQT báo cáo Thủ tướng Chính phủ và đề nghị UBND các tỉnh thành triển khai thống nhất Hướng dẫn số 10688/BYT-MT của Bộ Y tế, không có quy định hoặc các hướng dẫn khác với nội dung của Hướng dẫn Bộ Y tế.

Khắc phục những khó khăn ngày 1/1/2022, chuyến bay quốc tế thường lệ đầu tiên chính thức được nối lại kể từ khi xảy ra đại dịch COVID-19. Chuyến bay mang số hiệu VN852 hành trình từ Phnom Penh (Campuchia) đến TP.Hồ Chí Minh đã hạ cánh an toàn tại sân bay Tân Sơn Nhất lúc 18h45’.

Thông tin từ hãng hàng không Vietjet cho biết, từ ngày 1/1/2022, hãng này cũng khai thác trở lại các đường bay quốc tế đến Nhật Bản, Đài Loan (Trung Quốc), Singapore.

Đường bay kết nối Hà Nội với Tokyo (Narita, Nhật Bản) được khai thác từ ngày 1/1/2022 với tần suất 1 chuyến khứ hồi vào thứ Năm hàng tuần.

Với đường bay Hà Nội - Đài Bắc (Đài Loan) khai thác 1 chuyến khứ hồi vào ngày thứ Bảy hàng tuần, đường bay TP.Hồ Chí Minh - Đài Bắc (Đài Loan) sẽ khai thác 1 chuyến khứ hồi vào ngày thứ Tư hàng tuần.

Từ ngày 9/1/2022, hãng hàng không cũng sẽ khai thác trở lại đường bay TP.Hồ Chí Minh - Singapore với 1 chuyến khứ hồi mỗi tuần vào ngày Chủ nhật. Các đường bay kết nối Hà Nội, TP.Hồ Chí Minh với Seoul (Incheon, Hàn Quốc), Bangkok (Thái Lan) cũng sẽ khai thác ngay khi được chấp thuận của nhà chức trách các nước.

Những hy vọng về một năm phục hồi của ngành hàng không

Nhiều chuyên khẳng định, mối đe dọa mang tên Omicron đã khiến các quốc gia trên thế giới thay đổi chiến lược phòng chống dịch COVID-19 theo hướng siết chặt biện pháp đảm bảo an toàn, tránh dịch bệnh lây lan rộng gây quá tải các cơ sở y tế.

Việc nhiều quốc gia siết chặt những biện pháp phòng chống dịch là rất cần thiết bởi sự nguy hiểm, tốc độ lây lan nhanh của biến chủng Omicron được minh chứng tại một số quốc gia và các chuyên gia y tế hàng đầu trên thế giới đã đưa ra nhiều cảnh  báo.

Tuy nhiên điều này không có nghĩa là kế hoạch “trở lại bầu trời quốc tế” của ngành hàng không Việt Nam sẽ bị tạm dừng.

Trao đổi với PV, một chuyên gia trong lĩnh vực hàng không phân tích, kế hoạch khôi phục lại các đường bay quốc tế đến những quốc gia, khu vực có hệ số an toàn cao đã được chúng ta xây dựng trong một thời gian dài với nhiều kịch bản cụ thể, công phu. Điều này đảm bảo cho sự khả thi của kế hoạch trong trường hợp dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, sự xuất hiện của biến chủng mới.

Đã hội nhập quốc tế thì phải theo thông lệ, luật chơi quốc tế, khi các nước đã mở cửa nhưng Việt Nam đóng cửa, một mình một kiểu không giống ai sẽ bị loại khỏi sân chơi. Sớm mở cửa, khôi phục lại các đường bay không chỉ là thu hút du lịch mà quan trọng là tạo đà tăng trưởng cho 2022.

Mới đây Cục Hàng không Việt Nam đã có văn bản báo cáo Bộ GTVT về việc mở lại đường bay quốc tế thường lệ chở khách. Đáng chú ý Cục này đề nghị tăng tần suất khai thác đường bay quốc tế tại 3 nước, vùng lãnh thổ là Hàn Quốc, Nhật Bản, Đài Loan và nối lại tới các quốc gia châu Âu, Úc.

Theo Cục Hàng không trong khuôn khổ kế hoạch giai đoạn 2 đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ và hiện rất đông kiều bào ta ở châu Âu và Úc rất mong muốn có chuyến bay thẳng để về Việt Nam ăn Tết. Thống kê nhu cầu về nước của người Việt Nam ở nước ngoài còn rất lớn, ước tính hơn 140.000 người.

Theo TS.Lương Hoài Nam, đây là thời điểm cận kề Tết Nguyên đán nhu cầu về nước của người Việt Nam ở nước ngoài là rất lớn. Khi hành khách về đến sân bay sẽ thực hiện test COVID-19 và theo dõi sức khỏe theo hướng dẫn của Bộ Y tế để đảm bảo phòng chống dịch bệnh.

Trong thời gian vừa qua khi đường bay quốc tế tạm đóng cửa, không ít người Việt Nam muốn hồi hương đã buộc phải bỏ ra những chí phí rất lớn để về nước thông qua các chuyến bay giải cứu hoặc chuyến bay combo của hãng hàng không Việt Nam. Nhưng khi các chuyến bay quốc tế chở khách thường lệ được nối lại sẽ góp phần giảm giá vé và hành khách có nhiều lựa chọn hơn.

Còn Tổng thư ký Hiệp hội doanh nghiệp hàng không (VABA) Bùi Doãn Nề cho rằng, những tín hiệu tích cực của ngành hàng không trong năm 2022 được thể hiện bằng việc đường bay quốc tế được khôi phục ngay từ những ngày đầu, tháng đầu của năm mới.

Thực tế nếu chúng ta đóng cửa một thời gian dài nữa, nhiều doanh nghiệp có thể sẽ biến mất trên thị trường. Còn nếu mở cửa quá chậm, năng lực cạnh tranh sẽ rất yếu so với các doanh nghiệp nước ngoài và khả năng phục hồi lại của thị trường cũng sẽ chậm hơn so với các doanh nghiệp lớn. Việc mở lại đường bay quốc tế hiện nay là rất cần thiết sau thời gian dài đóng cửa, ông Bùi Doãn Nề khẳng định.

Để đảm bảo mục tiêu kép vừa phát triển kinh tế vừa đảm bảo phòng dịch, việc lựa chọn những thị trường từ các quốc gia kiểm soát dịch bệnh tốt, tỉ lệ tiêm phòng cao như đề xuất của Bộ GTVT là hoàn toàn hợp lý.