Trung Quốc cảnh báo các hãng xe điện ngừng phá giá để cứu nền kinh tế

Chính phủ Trung Quốc đang kêu gọi ngành công nghiệp xe điện nước này chấm dứt việc cắt giảm giá và kiểm soát sản lượng sản xuất, trước lo ngại rằng tình trạng giảm phát kéo dài có thể gây tổn hại đến tăng trưởng kinh tế.

Trong những tháng gần đây, các quan chức Trung Quốc đã nhiều lần nhấn mạnh sự cần thiết phải đối phó với hiện tượng "nội cuốn" trong các ngành công nghiệp đang đối mặt với dư thừa công suất, đặc biệt là lĩnh vực xe điện.

Thuật ngữ "nội cuốn" ở đây ám chỉ tình trạng các doanh nghiệp bỏ ra ngày càng nhiều công sức và vốn đầu tư nhưng lợi nhuận thu về lại giảm dần.

Chủ tịch Tập Cận Bình đã trực tiếp đề cập đến vấn đề này. Trong một bài phát biểu thẳng thắn hiếm hoi vào đầu tháng này, ông đã chỉ trích các chính quyền địa phương vì đầu tư mù quáng vào các lĩnh vực như trí tuệ nhân tạo, năng lực tính toán và xe năng lượng mới - những ngành được Bắc Kinh xem là ưu tiên chiến lược nhưng đang có nguy cơ phát triển quá mức.

Ngày 23 tháng 7, ông Tập Cận Bình tiếp tục nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phá vỡ chu kỳ "nội cuốn" đang kìm hãm một số lĩnh vực của nền kinh tế Trung Quốc, vốn là nền kinh tế lớn thứ hai thế giới sau Mỹ.

Một số hãng xe lớn của Trung Quốc, bao gồm BYD, đã bị triệu tập đến các cuộc họp với cơ quan quản lý trong tháng trước để nhận cảnh báo về tình trạng dư thừa công suất.

Hutong Research, một công ty tư vấn độc lập có trụ sở tại Bắc Kinh và Thượng Hải, trong một báo cáo gần đây nhận định rằng các cơ quan chính phủ trên khắp Trung Quốc đã nhanh chóng hành động theo chỉ đạo của Chủ tịch Tập Cận Bình, cam kết thực hiện các biện pháp cắt giảm nguồn cung.

Những diễn biến này không chỉ cho thấy sự quan tâm đặc biệt của giới lãnh đạo đối với vấn đề dư thừa công suất, mà còn phản ánh quy mô của thách thức này trên toàn bộ nền kinh tế Trung Quốc.

Trong bối cảnh nền kinh tế Trung Quốc cạnh tranh khốc liệt, người tiêu dùng ngày càng thận trọng với chi tiêu và kỳ vọng giá cả ở mức thấp nhất có thể. Điều này buộc các công ty ở nhiều ngành công nghiệp phải giảm giá xuống gần hoặc thậm chí dưới mức giá thành để tranh giành thị phần.

Ngành xe điện cũng không nằm ngoài xu hướng này, và nhiều lãnh đạo doanh nghiệp đã lên tiếng phàn nàn về tình trạng này, dù chính họ cũng bị cuốn vào cuộc chiến giá cả.

BYD đã liên tục giảm giá mẫu xe giá rẻ Seagull của mình, gần đây nhất đưa ra mức giá 55.800 nhân dân tệ (khoảng 5.862 bảng Anh), thấp hơn gần 20% so với giá bán lẻ chính thức. Vào tháng 3, hãng này tiếp tục giảm giá toàn bộ dòng Seagull thêm 3.000 nhân dân tệ.

Great Wall Motors, một trong những đối thủ của BYD, cũng đã ra mắt phiên bản mới của mẫu xe Ora 3 vào tháng 6 với mức giá thấp hơn khoảng 20% so với giá bán lẻ vào tháng 9 năm ngoái.

Vào tháng 1, ông He Xiaopeng, Giám đốc điều hành của XPeng Motors, được cho là đã cảnh báo nhân viên rằng thị trường sẽ chứng kiến sự cạnh tranh khốc liệt hơn vào năm 2025, và một số hãng xe có thể không trụ vững trong cuộc chiến giá cả sắp tới.

Tháng trước, Trung Quốc đã công bố dự thảo sửa đổi luật về giá cả - lần cập nhật đầu tiên kể từ năm 1998 nhằm trực tiếp giải quyết các cuộc chiến giá.

Dự thảo này sẽ tăng cường các quy định về quyền hạn của chính phủ trong việc đặt giới hạn giá, xác định "hành vi định giá không công bằng" và ngăn chặn cạnh tranh kiểu "nội cuốn", bao gồm việc sử dụng vị thế thống lĩnh thị trường để thao túng giá cả và bán hàng số lượng lớn.

Tuy nhiên, một số nhà phân tích cho rằng các biện pháp này có thể chưa đủ để giải quyết triệt để vấn đề. Bà Antonia Hmaidi, chuyên gia phân tích cấp cao tại Merics, nhận định rằng bà không tin chính phủ Trung Quốc sẽ áp dụng các biện pháp đủ mạnh để kiềm chế tình trạng này, ít nhất là cho đến nay, chưa có ai thực sự bị trừng phạt vì đầu tư quá mức vào các lĩnh vực ưu tiên chiến lược.

Bà Hmaidi cũng chỉ ra rằng rất ít hãng xe điện ở Trung Quốc thực sự đạt lợi nhuận, và nhiều hãng khác có mối liên hệ chặt chẽ với chính quyền địa phương, những bên không muốn chứng kiến các doanh nghiệp này sụp đổ.

Bà Hmaidi cho biết thêm rằng một số thay đổi trong hành động của chính phủ đang được thực hiện, nhưng những biện pháp tương tự trước đây từng không mang lại kết quả.

Cuối cùng, chính phủ cần cung cấp các giải pháp thay thế cho nhiều chính quyền địa phương. Bà cũng lưu ý rằng một cách để xử lý tình trạng dư thừa sản phẩm ở Trung Quốc có thể là đẩy mạnh xuất khẩu, điều này sẽ làm gia tăng căng thẳng với các công ty và cơ quan quản lý nước ngoài.

Bà Hmaidi dự đoán rằng trong ngắn hạn, Trung Quốc sẽ đối mặt với nhiều căng thẳng hơn với hầu hết các đối tác thương mại của mình.

Làn sóng xe điện Trung Quốc tràn vào Liên minh Châu Âu (EU) đã khiến các quan chức EU lo ngại rằng các nhà sản xuất ô tô nội địa sẽ không thể cạnh tranh.

Năm ngoái, EU đã áp thuế lên đến 45% đối với xe điện chạy pin do Trung Quốc sản xuất, khiến Bắc Kinh phẫn nộ. Một hội nghị thượng đỉnh gần đây giữa EU và Trung Quốc không đạt được tiến triển nào về vấn đề này, vốn là một điểm nghẽn lớn trong quan hệ thương mại giữa hai bên.

Dù vậy, các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đã thích nghi bằng cách thúc đẩy dòng xe hybrid cắm sạc. Vào tháng 6, các công ty Trung Quốc đã chiếm 10% thị phần xe điện tại Châu Âu, khôi phục hoàn toàn thị phần trước khi bị áp thuế.

Tuần trước, Bộ Chính trị Trung Quốc đã nhóm họp để thảo luận về triển vọng kinh tế cho năm tới. Dù không đề cập cụ thể đến chiến dịch chống "nội cuốn", họ nhấn mạnh sự cần thiết phải "điều chỉnh cạnh tranh vô trật tự" trong nền kinh tế.