Trung Quốc lên tiếng về cuộc chiến Israel - Iran
(CLO) Trung Quốc phản đối các hành động quân sự của Israel nhằm vào Iran, đồng thời đẩy mạnh nỗ lực ngoại giao nhằm hạ nhiệt căng thẳng trong bối cảnh xung đột giữa hai quốc gia này có dấu hiệu lan rộng.
Phát biểu bên lề Hội nghị thượng đỉnh với các quốc gia Trung Á tại Astana (Kazakhstan) hôm 17/6, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình lần đầu bình luận công khai về tình hình: "Trung Quốc vô cùng lo ngại trước các hành động quân sự của Israel chống lại Iran... Tất cả các bên nên nỗ lực hạ nhiệt xung đột càng sớm càng tốt và ngăn chặn tình hình trở nên tồi tệ hơn".
Ông khẳng định Trung Quốc phản đối mọi hành vi xâm phạm chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của quốc gia khác, đồng thời nhấn mạnh Bắc Kinh sẵn sàng đóng vai trò xây dựng trong việc khôi phục hòa bình và ổn định khu vực.
Cùng ngày, Bộ Ngoại giao Trung Quốc thông báo nước này đã bắt đầu sơ tán công dân khỏi cả Israel và Iran. Đại sứ quán Trung Quốc tại hai nước phát đi cảnh báo trên nền tảng WeChat, đề nghị công dân "rời đi càng sớm càng tốt".
Trong khi không phận cả hai nước đều đang bị đóng cửa, Trung Quốc khuyến nghị người dân đi qua các cửa khẩu biên giới đường bộ tới Jordan (từ Israel), hoặc Thổ Nhĩ Kỳ, Armenia và Turkmenistan (từ Iran). Thông báo nhấn mạnh: "Xung đột tiếp tục leo thang, cơ sở dân sự bị hư hại, thương vong dân thường gia tăng – tình hình an ninh trở nên nghiêm trọng hơn".
Trước đó vào ngày 14/6, trong cuộc điện đàm với người đồng cấp Iran Seyed Abbas Araghchi, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị khẳng định Trung Quốc lên án rõ ràng việc Israel có hành vi vi phạm chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ Iran. Các cuộc tấn công vào cơ sở hạt nhân Iran là hành vi cực kỳ nguy hiểm, tạo tiền lệ thảm khốc.
Ông nhấn mạnh Trung Quốc ủng hộ quyền của Iran trong việc bảo vệ chủ quyền quốc gia, đồng thời cảnh báo cộng đồng quốc tế phải "lên tiếng càng sớm càng tốt" để ngăn chặn leo thang.
Trong cuộc trao đổi, Ngoại trưởng Iran cáo buộc Israel thực hiện "cuộc tấn công trắng trợn", gây thương vong cho cả binh lính lẫn dân thường, đồng thời bày tỏ hy vọng rằng cộng đồng quốc tế sẽ lên tiếng kêu gọi Israel chấm dứt các hoạt động quân sự của mình.
Tehran hiện cũng đang yêu cầu Qatar, Ả Rập Xê Út và Oman gây sức ép lên Mỹ – đặc biệt là Tổng thống Donald Trump – nhằm buộc Israel đồng ý một thỏa thuận ngừng bắn, đổi lại sự linh hoạt của Iran trong đàm phán hạt nhân.
Về phía mình, Trung Quốc kêu gọi các quốc gia có ảnh hưởng với Israel "gánh vác trách nhiệm", "thực hiện các biện pháp ngay lập tức" để chấm dứt xung đột. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Guo Jiakun nhấn mạnh rằng Bắc Kinh đang tích cực liên hệ với tất cả các bên liên quan để hạ nhiệt căng thẳng.