Theo dõi báo trên:
Trung Quốc mất châu Âu khi chính sách ngoại giao cứng rắn phản tác dụng. Ảnh: Nikkei
Sự việc này đã gây ra làn sóng chấn động khắp Trung Quốc, vì nó diễn ra chỉ hơn một tháng và thay đổi trước sự kiện được cho là quan trọng nhất trong thời đại của Chủ tịch Tập Cận Bình, kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng Cộng sản Trung Quốc vào ngày 1/7.
Một số người lo lắng rằng không khí lễ hội của kỷ niệm 100 năm sẽ bị giảm bớt bởi thực tế ngoại giao khắc nghiệt. Không chỉ mối quan hệ của Trung Quốc với Mỹ trở nên tồi tệ mà giờ đây, quan hệ của EU đang bị mắc kẹt.
Trung Quốc và EU đã hoàn thành việc ký kết Hiệp định Toàn diện về Đầu tư (CAI) vào cuối năm 2020, sau một năm căng thẳng nữa giữa Mỹ và Trung Quốc. Bắc Kinh đã ca ngợi thành tích 7 năm đạt được là một chiến thắng to lớn trên trường chính trị quốc tế. Các nhà phân tích giải thích rằng nó có ý nghĩa chiến lược lớn hơn là lợi ích kinh tế đơn thuần.
Vào thời điểm đó, quan hệ của EU với Hoa Kỳ dưới thời cựu Tổng thống Donald Trump vẫn còn rất khó khăn. Nỗ lực được tính toán kỹ lưỡng của Trung Quốc nhằm thúc đẩy một liên minh xuyên Đại Tây Dương dường như đã thành công.
Nhưng những đám mây đen hiện đang bao trùm tương lai của hiệp định đầu tư. Quyết định của Nghị viện châu Âu vào ngày 20/5 về việc tạm hoãn CAI đã khiến thỏa thuận khó có thể có hiệu lực sớm.
Trung Quốc đã cố gắng hết sức để cứu vãn thỏa thuận có hiệu lực cho đến phút cuối cùng. Vào ngày 17/5, Thủ tướng Lý Khắc Cường đã có cuộc điện đàm với ông Mario Draghi và nói với người đồng cấp Italia rằng, "Cả hai bên nên làm việc chung để đảm bảo rằng thỏa thuận Trung Quốc-EU về đầu tư sẽ được ký kết và có hiệu lực sớm".
Italia là một trong những nước bạn châu Âu của Trung Quốc và là thành viên nhóm G7 duy nhất chính thức tham gia Sáng kiến Vành đai và Con đường.
Trung Quốc đã mong đợi các cuộc thảo luận của Nghị viện châu Âu về hiệp định đầu tư sẽ kết thúc trước hội nghị thượng đỉnh G20 ở Rome. Song, nỗ lực cuối cùng của ông Lý đã không được đền đáp. Căng thẳng giữa EU và Trung Quốc về các vấn đề nhân quyền đã đến mức không thể giải quyết dễ dàng.
Một chiếc đồng hồ khổng lồ tại sân bay quốc tế Đại Hưng © Reuters
Vào tháng 3, EU áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với các quan chức Trung Quốc khi bị cáo buộc Bắc Kinh phân biệt đối xử với người dân tộc thiểu số Duy Ngô Nhĩ theo đạo Hồi ở Tân Cương. Đây là các biện pháp trừng phạt đầu tiên của châu Âu đối với Trung Quốc kể từ năm 1989.
Nếu nhìn từ góc độ kinh tế, Trung Quốc đã vượt Mỹ trở thành đối tác thương mại lớn nhất của EU vào năm ngoái. Với việc hiệp định đầu tư loại bỏ các rào cản và giúp các công ty EU dễ dàng thâm nhập thị trường Trung Quốc hơn sẽ mang lại lợi ích cho cả hai bên.
"Đó là một thỏa thuận đôi bên cùng có lợi", người Trung Quốc liên tục nói. Nhưng EU không thể gác lại các vấn đề nhân quyền để tiếp tục duy trì hiệp định. Các nỗ lực ngoại giao của Trung Quốc đã phải hứng chịu thêm một đòn khi Lithuania, một trong ba nước Baltic, cho biết họ sẽ rời khỏi khuôn khổ hợp tác 17 + 1 giữa 17 nước Trung và Đông Âu với Trung Quốc.
17 + 1 là một khuôn khổ quan trọng để Trung Quốc phát huy ảnh hưởng của mình trong khu vực và song hành với Sáng kiến Vành đai và Con đường. Nhưng vào ngày 22/5, Bộ trưởng Ngoại giao Lithuania Gabrielius Landsbergis thông báo đất nước của ông đã ra ngoài khuôn khổ đó.
Để chứng minh rằng Trung Quốc thậm chí còn cam kết hơn với 17 + 1, chính ông Tập - chứ không phải ông Lý Khắc Cường như thường lệ - đã tham dự cuộc họp trực tuyến của các nhà lãnh đạo vào tháng Hai. Một số thành viên 17 + 1 là nằm trong liên minh châu Âu và mục tiêu của Bắc Kinh là hướng dẫn các chính sách của EU sao cho chúng có lợi cho Trung Quốc bằng cách dựa vào các nước bạn 17 + 1.
Có điều, Lithuania đã làm chệch hướng của những kế hoạch này. Một quốc gia nhỏ với chưa đầy 3 triệu dân, Lithuania đã đóng một vai trò quá lớn trong cuộc "ăn miếng trả miếng" giữa EU và Trung Quốc gần đây.
Vào tháng 3, Trung Quốc đã áp đặt các lệnh trừng phạt đối với 10 cá nhân châu Âu, trong đó có một thành viên quốc hội Lithuania, để trả đũa các lệnh trừng phạt trước đó của EU đối với Bắc Kinh. Tuy nhiên, các lệnh trừng phạt cấm nhập cảnh vào Trung Quốc đại lục, Hồng Kông và Macao đã phản tác dụng.
Việc Nghị viện châu Âu không phê chuẩn CAI sẽ không được đảo ngược trừ khi các lệnh trừng phạt của Trung Quốc, bao gồm cả những lệnh trừng phạt đối với nghị sĩ Lithuania, được dỡ bỏ.
Hồi tháng 3, Lithuania cũng cho biết sẽ mở văn phòng đại diện thương mại tại Đài Loan, nơi mà Trung Quốc coi là một phần lãnh thổ của mình. Vào ngày 20/5, Quốc hội Lithuania đã thông qua một nghị quyết công nhận việc Trung Quốc đối xử phân biệt với thiểu số Duy Ngô Nhĩ.
Trung Quốc đã đáp trả bằng những lời lẽ gay gắt, khi tờ Global Times viết trong một bài xã luận rằng Lithuania "không đủ tư cách" để tấn công Trung Quốc và đây không phải là cách một nước nhỏ nên hành động. "Không có vấn đề gì với việc Lithuania rút khỏi cơ chế này. Nhưng chúng tôi đề nghị nước này nên tránh xa các lợi ích cốt lõi của Trung Quốc", bài xã luận viết.
Việc Lithuania rút khỏi 17 + 1 dựa trên một tính toán rằng có thể sẽ hiệu quả hơn để đối phó với Trung Quốc với tư cách là một thành viên của 27 quốc gia EU hùng mạnh hơn là bị "chìm nghỉm" trong nhóm ủng hộ Trung Quốc. Lithuania cũng mở rộng tầm mắt trước sự năng động của chính trị quốc tế.
Việc Trung Quốc và Nga xích lại gần nhau hơn trong những năm gần đây đang gây lo lắng cho ba nước Baltic - Estonia, Latvia và Lithuania - những quốc gia thành viên của Liên bang Xô Viết cũ. Họ đã gia nhập EU và luôn tỏ rõ sự lo ngại trước sức mạnh của Nga, nước đã sáp nhập Crimea từ Ukraine vào năm 2014.
Có thể nói rằng Lithuania đã cảm nhận được nguy hiểm và bắt đầu cơ động để thoát khỏi ảnh hưởng của Trung Quốc theo bản năng. Động thái này của Lithuania có thể ảnh hưởng đến Estonia, Latvia và các thành viên 17 + 1 khác.
Những gì diễn ra trên chính trường Đức cũng sẽ ảnh hưởng đến tương lai của Hiệp định Toàn diện về Đầu tư. Thủ tướng Đức Angela Merkel, người coi trọng quan hệ với Trung Quốc, là người có công trong việc đảm bảo thỏa thuận cơ bản vào cuối năm ngoái. Đức đã giữ chức chủ tịch luân phiên sáu tháng của Hội đồng Liên minh châu Âu vào nửa cuối năm 2020.
Tuy nhiên, bà Merkel sẽ từ chức sau cuộc bầu cử vào Hạ viện, quốc hội liên bang của Đức, vào tháng 9. Nếu Đảng Xanh của Đức, vốn đã phản đối CAI ngay từ đầu, tham gia một chính phủ mới sau cuộc thăm dò, tình hình sẽ trở nên tồi tệ hơn đối với Trung Quốc.
Thủ tướng Đức Angela Merkel, người ủng hộ quan hệ với Trung Quốc, sẽ từ chức sau cuộc bầu cử quốc hội vào tháng 9/2021 - Ảnh: EPA / Jiji
Trong khi đó, Trung Quốc cũng đang đối mặt với tranh chấp vành đai và con đường với Australia. Vào ngày 6/5, họ thông báo sẽ đình chỉ vô thời hạn tất cả các hoạt động trong khuôn khổ Đối thoại Kinh tế Chiến lược Trung Quốc-Australia. Động thái này được cho là nhằm trả đũa việc Australia hủy bỏ hai thỏa thuận hợp tác Vành đai và Con đường hồi tháng 4 mà bang Victoria ký với Trung Quốc. Úc đã hủy bỏ các giao dịch vì lý do an ninh quốc gia.
Chất xúc tác cho sự thay đổi vị thế quốc tế của Trung Quốc là động thái của chính quyền Biden nhằm xây dựng lại các liên minh, điều này hoàn toàn trái ngược với thái độ coi thường các liên minh của chính quyền Trump. Có thể kể đến các cuộc ngoại giao con thoi của các quan chức dưới quyền Biden để hâm nóng các mối quan hệ Hoa Kỳ-EU, Hoa Kỳ- Vương Quốc Anh, Hoa Kỳ-Nhật Bản, Hoa Kỳ-Hàn Quốc hoặc giữa bốn quốc gia Hoa Kỳ, Nhật Bản, Úc và Ấn Độ. Hợp tác giữa các đồng minh và đối tác đã tiến triển đáng kể trong vài tháng kể từ khi ông Biden nhậm chức.
Trong khi đó, con đường dẫn đến đối thoại giữa các nhà lãnh đạo hàng đầu của Hoa Kỳ và Trung Quốc vẫn chưa có tầm nhìn. Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ Nancy Pelosi, một đảng viên Đảng Dân chủ, hiện đang kêu gọi "tẩy chay ngoại giao" đối với Thế vận hội Mùa đông Bắc Kinh, sẽ diễn ra vào tháng Hai năm sau. Ngược lại, Mỹ và Nga hôm thứ Ba (25/5) thông báo rằng Tổng thống Joe Biden và người đồng cấp Nga Vladimir Putin sẽ tổ chức cuộc gặp trực tiếp đầu tiên tại Geneva, Thụy Sĩ vào ngày 16/6.
Một sự phân cực mới dường như đang xuất hiện ngày càng rõ nét, một sự phân chia mà chúng ta chưa từng thấy trước đây.
Hoa Kỳ, Nhật Bản, Vương quốc Anh, các thành viên G7 khác, EU, Ấn Độ, Úc và các nước khác hiện đang vây quanh và theo dõi Trung Quốc từ xa. Trong khi mọi con mắt đổ dồn vào Trung Quốc, cuộc đối thoại trực tiếp có ý nghĩa với quốc gia Mỹ - Trung vẫn bị đình trệ trên một số mặt trận. Phản ứng duy nhất của Trung Quốc dường như là gia tăng ngoại giao cứng rắn.
Với tình hình hiện tại, các chuyên gia dự đoán sẽ không có sự thay đổi chính sách mạnh mẽ nào từ Trung Quốc cho đến ít nhất tới mùa thu năm sang năm, tức trước kỳ Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ 20. Nếu đúng như vậy, bế tắc hiện tại có thể trở thành trạng thái "bình thường mới" trong ngoại giao của các quốc gia phương Tây đối với Trung Quốc.
Thích
Tags:
(CLO) Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đồng ý giao UBND tỉnh Bắc Giang là cơ quan chủ quản thực hiện Dự án đầu tư xây dựng cầu Vân Hà, kết nối xã Vân Hà, thị xã Việt Yên, tỉnh Bắc Giang với phường Hòa Long, thành phố Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh.
(CLO) Ngày 4/4, Tổng thống Mỹ Donald Trump chia sẻ một video về cuộc không kích gần đây vào lực lượng Houthi với dòng chú thích: "Họ sẽ không bao giờ đánh chìm tàu của chúng ta nữa".
(CLO) Ngày 05/4/2025, Cơ quan CSĐT Công an Nghệ An đã khởi tố vụ án hình sự: “Vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ” làm 01 người tử vong.
(CLO) Ngày 5/4, truyền thông nhà nước Triều Tiên đưa tin nhà lãnh đạo Kim Jong Un đã trực tiếp thử nghiệm một khẩu súng bắn tỉa mới được phát triển, trong chuyến thị sát một đơn vị đặc nhiệm.
(CLO) Ngày 5/4/2025, tại Trung tâm Thông tin văn hóa Hồ Gươm (quận Hoàn Kiếm, Hà Nội), Ban quản lý hồ Hoàn Kiếm và phố cổ Hà Nội phối hợp cùng họa sỹ Bùi Văn Toản tổ chức triển lãm nghệ thuật tranh kính vỡ với chủ đề "Sáng trong ngọc kính". Triển lãm trưng bày 08 tác phẩm tranh nghệ thuật, giới thiệu chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đại tướng Võ Nguyên Giáp cùng các vị Tổng Bí thư của Đảng Cộng sản Việt Nam qua các thời kỳ từ năm 1945 đến nay.
(CLO) Liên minh châu Âu chuẩn bị áp mức phạt hơn 1 tỷ USD đối với nền tảng X của tỷ phú Elon Musk, do vi phạm nghiêm trọng các quy định về nội dung và thông tin sai lệch.
(CLO) Hôm 4/4, ba nhà máy hóa chất tại Nga đồng loạt gặp sự cố khẩn cấp, khiến ít nhất ba người bị thương và hai cơ sở phải ngừng hoạt động do mất điện.
(CLO) Hôm 4/4, SpaceX của Elon Musk, United Launch Alliance (ULA) và Blue Origin của Jeff Bezos đã giành được các hợp đồng phóng tên lửa từ Lực lượng Không gian Hoa Kỳ với tổng trị giá 13,5 tỷ USD.
(CLO) Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã đấu tranh làm rõ dấu hiệu vi phạm quy định về khai thác tài nguyên (cát) của Công ty Cổ phần khoáng sản Thiên An Phát và các đơn vị có liên quan, khởi tố 4 đối tượng.
(CLO) Giữa phố thị tấp nập, làng Định Công (quận Hoàng Mai, Hà Nội) vẫn giữ cho mình nét trầm mặc với nghề đậu bạc truyền thống – một trong bốn nghề tinh hoa từng làm nên tên tuổi đất Thăng Long xưa. Những người thợ nơi đây, qua bao thế hệ, vẫn miệt mài bên bàn nguội, hun đúc niềm đam mê và chung tay giữ lấy một phần hồn cốt của làng nghề Việt.
(CLO) Sáng ngày 5/4, tại thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh, Hội thảo quốc tế về “Hoàn thiện thể chế nhằm hiện thực hóa nguyên tắc “Lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ” trong lĩnh vực đầu tư” đã khai mạc.
(CLO) Ngày 5/4, theo Sở Tài chính Hải Dương, tỉnh này đã tạm dừng chi 113,3 tỷ đồng mua sắm tài sản, trang thiết bị làm việc, nhằm tiết kiệm, chống lãng phí trong quá trình sắp xếp tổ chức bộ máy, đơn vị hành chính,
(CLO) Bằng những kinh nghiệm nhiều năm "tác chiến", những cơ duyên được học hỏi từ các chuyên gia trên thế giới cùng thực tiễn đào tạo các phóng viên ảnh, nhà báo Nguyễn Tiến Anh Tuấn - Phó Ban Thư ký toà soạn, Trưởng khối nội dung Media - Báo Dân trí- đã đưa ra nhiều quan điểm, nhiều câu chuyện thực tế hữu ích xung quanh chủ đề này trong bài viết gửi báo Nhà báo và Công luận.
(CLO) Nga đặt mục tiêu giữ vững vị trí thứ hai thế giới về khai thác vàng, với sản lượng từng đạt 332 tấn năm 2021.
(CLO) Năm 2025, Bộ Xây dựng đã bố trí 69,187 tỉ đồng trong kế hoạch bảo trì hệ thống Quốc lộ năm 2025 cho tuyến Quốc lộ 3C để thực hiện việc duy tu, bảo dưỡng để bảo đảm an toàn giao thông trên tuyến.
(CLO) Sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố áp thuế nhập khẩu trên diện rộng, thị trường chứng khoán toàn cầu đã lao dốc trong hai ngày liên tiếp.
(CLO) Kỷ nguyên thương mại quốc tế ngày càng tự do và mở rộng, được xây dựng dựa trên luật lệ mà Mỹ góp phần tạo ra, đã kết thúc đột ngột.
(NB&CL) Xúc động, biết ơn - đó là cảm xúc của người dân Myanmar cũng như giới chức nước này trước những nỗ lực chung tay cùng hỗ trợ trong thảm họa của Việt Nam. Trước đó, chiều ngày 30/3 - chưa đầy 2 ngày sau thảm họa tại Myanmar, đội cứu hộ của Bộ Quốc phòng và Bộ Công an Việt Nam gồm 106 người cùng hàng cứu trợ đã hạ cánh xuống sân bay Yangon.
(CLO) Chính phủ của tân Thủ tướng Canada Mark Carney đã có động thái đáp trả mạnh mẽ đối với chính sách thuế quan của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Không chỉ gây ra khó khăn cho Mỹ, mà động thái còn cho thấy Canada sẽ không khuất phục trước sức ép của ông Trump.
(CLO) Tổng thống Mỹ Donald Trump đã “bật đèn xanh” cho chương trình tiêm kích F-47, chiếc máy bay mà ông mô tả rằng “đáng gờm nhất từng được chế tạo”. Vậy F-47 mạnh cỡ nào, nhất là khi so sánh với so với những máy bay tàng hình mà Nga và Trung Quốc đang phát triển?
(CLO) Ngày 24/3 vừa rồi, vòng đàm phán thứ hai giữa Nga và Mỹ đã diễn ra tại Riyadh (Ả Rập Xê Út), nơi chứng kiến vai trò ngoại giao con thoi của Mỹ nhằm tìm kiếm tiếng nói chung giữa Nga và Ukraine.
(CLO) “Ngừng bắn” có lẽ là từ khóa được truyền thông và giới chuyên gia nhắc đến nhiều nhất trong những ngày gần đây. Câu hỏi được đặt ra ở đây là các bên trong cuộc xung đột sẽ kiểm soát quá trình này như thế nào?
(CLO) Việc Trung Quốc ngày càng mở rộng ảnh hưởng và tăng cường đầu tư vào các mỏ tại châu Phi đang làm dấy lên lo ngại ở Mỹ về nguy cơ thất thế trong cuộc đua giành khoáng sản quan trọng ở châu lục này.
(CLO) Một cuộc chiến tranh hạt nhân do AI khởi xướng nghe có vẻ giống trong phim khoa học viễn tưởng. Nhưng nhiều nhà khoa học và chính trị gia hàng đầu thế giới cho rằng không phải vậy.
(CLO) Cộng đồng quốc tế đã kỳ vọng nhiều hơn vào cuộc điện đàm thứ hai giữa hai nhà lãnh đạo Mỹ và Nga so với cuộc điện đàm đầu tiên. Điều này được thúc đẩy bởi sự lạc quan trong mối quan hệ Mỹ-Nga và diễn biến các cuộc đàm phán giữa Mỹ và Ukraine tại Ả Rập Xê Út.
(CLO) Trung Quốc đang nỗ lực phát triển máy bay thân rộng để cạnh tranh với Airbus và Boeing, dù kế hoạch của Bắc Kinh có thể phụ thuộc vào sự hợp tác từ các nhà quản lý và nhà cung cấp phương Tây.
