Trung Quốc nhận lô dầu Nga vốn dành cho Ấn Độ giữa dòng chảy thương mại thay đổi

Trung Quốc đang tích cực đảm bảo nguồn cung dầu thô mới từ Nga, tận dụng khoảng trống mà Ấn Độ dần rút khỏi. Các nhà máy lọc dầu trên đất liền của Trung Quốc đã sắp xếp ít nhất 15 lô hàng dầu thô từ các cảng Nga, vốn thường cung cấp cho thị trường Ấn Độ.

Động thái này phản ánh sự thay đổi trong mô hình mua bán, khi các áp lực địa chính trị đang định hình lại dòng chảy năng lượng toàn cầu.

Dữ liệu từ công ty theo dõi vận tải và hàng hóa Kpler cho biết, đến tuần trước, các nhà máy lọc dầu quốc doanh và tư nhân quy mô lớn của Trung Quốc đã đặt mua 13 lô dầu thô từ miền Tây nước Nga để giao trong tháng 10, cùng hai lô khác dự kiến giao vào tháng 11.

Mỗi lô hàng chứa từ 700.000 đến 1 triệu thùng dầu, được vận chuyển từ các cảng ở Bắc Cực và Biển Đen của Nga. Những tuyến đường này, do khoảng cách địa lý, trước đây thường phục vụ nhu cầu của Ấn Độ hơn là Trung Quốc.

Sự chuyển hướng này diễn ra trong bối cảnh nhu cầu dầu Nga của Ấn Độ giảm sút. Các nhà phân tích cho rằng nhu cầu này đã suy yếu kể từ khi Hoa Kỳ áp đặt các mức thuế mới lên New Delhi do nước này tiếp tục giao dịch với Moskva.

Trước đây, Ấn Độ là một trong những khách hàng lớn nhất của Nga kể từ sau cuộc xung đột tại Ukraine năm 2022, khi nước này mua lượng lớn dầu mỏ mà các quốc gia phương Tây phần lớn từ chối. Tuy nhiên, vị thế của Ấn Độ hiện đang bị xem xét kỹ lưỡng hơn.

Ở thời kỳ đỉnh cao, Nga từng là nhà cung cấp dầu thô lớn nhất cho Ấn Độ, chiếm 36% thị phần. Chỉ riêng trong năm 2024, New Delhi đã nhập khẩu 53 tỷ USD dầu mỏ và các sản phẩm từ Nga.

Trong khi đó, Trung Quốc thậm chí còn vượt xa con số này, với 62,6 tỷ USD dầu Nga nhập vào nước này trong năm qua, chiếm 13,5% tổng lượng dầu nhập khẩu của Trung Quốc.

Các chuyên gia ngành năng lượng nhận định, việc chuyển hướng các lô dầu cho thấy Trung Quốc không ngần ngại tiếp tục hấp thụ nguồn năng lượng từ Nga bất chấp các lệnh trừng phạt. Trong khi đó, Ấn Độ tỏ ra thận trọng hơn.

Dù vậy, một số nhà máy lọc dầu Ấn Độ vẫn duy trì hoạt động trên thị trường Nga, và các quan chức tại New Delhi bác bỏ thông tin rằng nước này đang cắt giảm hoàn toàn việc mua dầu từ Nga. Tuy nhiên, khối lượng dầu nhập khẩu dường như đã chuyển dịch, ít nhất là tạm thời, sang các nhà máy lọc dầu Trung Quốc.

Tranh luận về quy mô nhập khẩu dầu hiện tại của Ấn Độ vẫn tiếp diễn. Những người ủng hộ chính phủ tại New Delhi cho rằng an ninh năng lượng đòi hỏi sự đa dạng hóa nguồn cung, và dầu thô Nga vẫn là một phần quan trọng nhờ giá ưu đãi so với nguồn cung từ Trung Đông.

Tuy vậy, các ý kiến trái chiều chỉ ra rằng lượng nhập khẩu giảm trong những tháng gần đây, cùng với chi phí tăng thêm để né tránh các lệnh trừng phạt, là bằng chứng cho thấy sự phụ thuộc của Ấn Độ vào Nga đang giảm dần.

Đối với Trung Quốc, việc tiếp nhận các lô dầu mới cho thấy sự sẵn sàng tận dụng cơ hội từ khoảng trống mà Ấn Độ để lại. Tổng cộng 15 lô hàng đã được đảm bảo tương đương hơn 10 triệu thùng dầu, đủ để đáp ứng một phần đáng kể nhu cầu của các nhà máy lọc dầu trong quý cuối năm.

Các nhà phân tích nhận định, động thái này thể hiện quyết tâm của Trung Quốc trong việc củng cố khả năng tự chủ năng lượng, đặc biệt trong bối cảnh thị trường toàn cầu còn nhiều biến động và các chiến lược sản xuất của OPEC+ tiếp tục ảnh hưởng đến giá cả.

Trong khi Ấn Độ đang cân nhắc lại chiến lược của mình, Trung Quốc không hề do dự, tiếp tục khẳng định vị thế là đối tác năng lượng đáng tin cậy nhất của Nga.