Trong thử nghiệm, AI chỉ huy ba vệ tinh nhỏ tiếp cận và bắt mục tiêu có giá trị cao, lặp lại bài tập hàng nghìn lần. Cuối cùng, vệ tinh được nhắm mục tiêu đã học được cách phát hiện ra mối đe dọa sắp đến và phóng những động cơ đẩy mạnh để trốn tránh sự truy đuổi.

Nhưng sau đó nó đã bị dụ vào một cái bẫy sau khi AI ra lệnh cho ba vệ tinh truy đuổi chuyển hướng khỏi quỹ đạo, giả vờ từ bỏ cuộc truy đuổi. Một trong những vệ tinh truy đuổi sau đó đột ngột thay đổi hướng đi và triển khai một thiết bị bắt giữ từ khoảng cách dưới 10 mét.

"Điều này thật ngoạn mục", nhà khoa học Dang Zhaohui, giáo sư du hành vũ trụ từ Đại học Bách khoa Tây Bắc ở Tây An cho biết trong một bài báo đăng trên Tạp chí hàng không vũ trụ Thượng Hải được xuất bản vào ngày 25/4.

Ông và các đồng nghiệp của mình cho biết, việc đuổi theo một mục tiêu lớn trên quỹ đạo không hề dễ dàng như mọi người vẫn nghĩ. Hầu hết các nghiên cứu trước đây đều coi việc truy đuổi như một bài toán tối ưu hóa toán học, giả định rằng mục tiêu là chậm, câm và mù.

Nhưng trong cuộc sống thực, các quốc gia hùng mạnh bảo vệ tài sản không gian có giá trị của họ bằng mạng giám sát và cảm biến cảnh báo sớm, trong khi AI cũng có thể được sử dụng để bảo vệ vệ tinh.

Ông Dang và các cộng sự từ Viện Kỹ thuật Hệ thống Hàng không Vũ trụ Thượng Hải cho biết sẽ không có chỗ cho con người trong cuộc chiến không gian kiểu mới, khi AI sẽ đảm nhiệm cả vai trò mục tiêu và thợ săn.

Các nhà nghiên cứu cho phép AI chơi trò truy đuổi và trốn tránh lặp đi lặp lại mà không cần sự can thiệp của con người. Vào cuối mỗi vòng, một "nhà phê bình" AI sẽ đánh giá kết quả, cũng như đưa ra phần thưởng và hình phạt.

Ông Dang cho biết, các vệ tinh săn tìm học nhanh hơn, “có thể là do chúng làm việc theo nhóm”, và đảm bảo vị trí thuận lợi sau khoảng 20.000 vòng. Nhưng vệ tinh được nhắm mục tiêu dần dần nhận ra các chiến thuật đơn giản được sử dụng bởi vệ tinh truy đuổi và trở nên tốt hơn trong việc tránh truy đuổi.

Dưới áp lực của những thất bại lặp đi lặp lại, AI đi săn đã đảo ngược trò chơi bằng cách phát triển các chiến thuật tinh vi hơn nhiều bao gồm hợp tác, lập kế hoạch trước và đánh lừa, làm tăng đáng kể cơ hội bắt thành công.

Sau hơn 220.000 lượt tập luyện, đã không còn sai lầm nào, theo đội của ông Dang cho hay. Tuy nhiên, một số nhà khoa học đã cảnh báo rằng AI đã biến không gian thành một nơi nguy hiểm hơn.

Bà Cai Cuihong, phó giáo sư quan hệ quốc tế tại Đại học Phúc Đán, và các đồng nghiệp của cô viết trong một bài báo đăng trên Tạp chí Nghiên cứu An ninh Quốc tế bằng tiếng Trung Quốc: “Việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong không gian sẽ phá vỡ sự ổn định chiến lược toàn cầu. AI có thể làm cho các biện pháp chống vệ tinh trở nên chính xác hơn, mang tính hủy diệt và khó theo dõi hơn, làm tăng khả năng một số quốc gia thực hiện một cuộc tấn công phủ đầu".

Năm ngoái, Trung Quốc đã phàn nàn với Liên Hợp Quốc rằng hai vệ tinh SpaceX Starlink đã đến gần trạm vũ trụ Thiên Cung của nước này một cách nguy hiểm, buộc nước này phải có hành động né tránh. Các nhà nghiên cứu quân sự sau đó cho biết, Trung Quốc cần phát triển khả năng phá hủy hoặc vô hiệu hóa các vệ tinh nếu chúng đe dọa đến an ninh của nước này.

Hoàng Nam (theo SCMP)