Việc thành lập doanh nghiệp là một phần trong mục tiêu theo đuổi từ lâu của Trung Quốc nhằm nâng cao vị thế của nước này trong thương mại quặng sắt toàn cầu. Trung Quốc sản xuất hơn một nửa lượng thép thô của thế giới và tiêu thụ phần lớn quặng sắt toàn cầu. Năm 2021, Trung Quốc mua gần 70% lượng quặng sắt xuất khẩu của thế giới, tiêu tốn khoảng 180 tỷ USD.

Tuy nhiên, mặc dù có quy mô khổng lồ, ngành công nghiệp thép của Trung Quốc vẫn chưa được tập trung thành một khối mà nằm rải rác trong số 500 nhà máy thép. Năm 2021, 10 nhà máy luyện thép hàng đầu của nước này chiếm 41,5% tổng sản lượng. Các nguồn tin cho biết Trung Quốc đã lên kế hoạch để xây dựng một doanh nghiệp quặng sắt mới từ giữa năm 2020.

Các nguồn tin thân cận với tờ Caixin cho biết công ty mới đã được chính phủ Trung Quốc thành lập trong năm nay. Không có công bố chính thức nào về tài sản, cơ cấu cổ phần hoặc hoạt động kinh doanh của công ty.

Những người có hiểu biết về vấn đề này cho biết công ty sẽ hoạt động như một nền tảng mua hàng tập trung cho một số nhà sản xuất và thương nhân thép thuộc sở hữu nhà nước để thống nhất các cuộc đàm phán với các nhà cung cấp và tạo sức mạnh đàm phán mạnh mẽ hơn trong các giao dịch. Nó cũng sẽ bao gồm cả các tài sản khai thác ở nước ngoài, chẳng hạn như dự án quặng sắt Simandou lớn ở Guinea.

Caixin được biết một số nhà sản xuất thép hàng đầu của Trung Quốc, bao gồm Tập đoàn thép Baowu Trung Quốc, Tập đoàn sắt thép An Sơn, Trung Quốc Minmetals và Tập đoàn Shougang, đã đồng ý mua khoáng sản thông qua công ty mới này.

Theo Hiệp hội Thép Thế giới, China Baowu là nhà sản xuất thép lớn nhất thế giới với sản lượng đứng đầu 120 triệu tấn thép thô vào năm 2021. Năng lực sản xuất của tập đoàn được thiết lập để mở rộng hơn nữa với việc mua lại các đối thủ nhỏ hơn. Anshan Iron and Steel là nhà sản xuất thép lớn thứ ba thế giới sau ArcelorMittal SA. Sản lượng năm 2021 là 55,65 triệu tấn.

Sự hình thành của công ty mới đã tiến triển trong tháng này khi Yao Lin, Chủ tịch Tập đoàn Nhôm Trung Quốc (Chinalco), từ chức sau ba năm giữ chức vụ người đứng đầu nhà sản xuất nhôm quốc doanh lớn nhất Trung Quốc. Theo các nguồn tin, ông Yao, 57 tuổi, được chỉ định giám sát việc chuẩn bị thành lập công ty mới vào nửa cuối năm 2021 và dự kiến sẽ đứng đầu công ty.

Trước khi gia nhập Chinalco vào năm 2019, Yao đã làm việc hơn ba thập kỷ tại Angang Steel, nhà sản xuất thép lớn thứ hai của Trung Quốc, nơi vị trí cuối cùng của ông là chủ tịch.

Guo Bin, phó chủ tịch điều hành của China Baowu, cũng đã tham gia nhiều tháng vào công tác chuẩn bị và sẽ tham gia lãnh đạo công ty mới. Ông đã lãnh đạo hoạt động kinh doanh khai thác, thu mua nguyên liệu và đầu tư ra nước ngoài của China Baowu.

Guo, 51 tuổi, gia nhập Baosteel Group năm 1994 và lên làm phó tổng giám đốc vào năm 2015. Năm 2016, Baosteel hợp nhất với đối thủ nhỏ hơn là Wuhan Iron and Steel để thành lập China Baowu, và Guo được bổ nhiệm làm phó chủ tịch điều hành.

Năm 2021, Trung Quốc nhập khẩu 1,12 tỷ tấn quặng sắt, 82,8% trong số đó từ Úc và Brazil. Thị trường quặng sắt toàn cầu đang tập trung cao độ với bốn công ty khai thác hàng đầu - Vale SA, Rio Tinto, BHP Billiton và Fortescue Metals Group - chiếm gần 70% xuất khẩu toàn cầu.

Trong nhiều năm, Trung Quốc đã tìm cách tăng cường ảnh hưởng của mình đối với việc định giá quặng sắt toàn cầu và giảm bớt sự phụ thuộc vào một số nhà cung cấp. Dự án Simandou - khu dự trữ quặng sắt chưa được khai thác lớn nhất thế giới ở Tây Phi - là một trong những vụ đặt cược lớn nhất mà Trung Quốc thực hiện để mở rộng khả năng tiếp cận các nguồn tài nguyên.

Nhưng sự phát triển của Simandou ở Guinea đã nhiều lần bị trì hoãn bởi các tranh chấp pháp lý và sự gián đoạn chính trị. Dự án được chia thành bốn khối, trong đó hai khối do một tập đoàn được kiểm soát bởi các công ty Trung Quốc và Singapore, hai khối còn lại thuộc sở hữu của Rio Tinto và liên doanh giữa Chinalco và China Baowu.

Caixin cho biết, China Baowu, đã trở thành công ty đầu tư vốn nhà nước vào tháng 6, dự kiến sẽ đóng một vai trò lớn hơn trong việc thúc đẩy sự phát triển của Simandou.

Các cơ quan quản lý ngành thép của Trung Quốc cũng đang thúc đẩy một chương trình được mệnh danh là “kế hoạch nền tảng” nhằm đảm bảo nguồn cung nguyên liệu sản xuất thép. Theo Caixin, kế hoạch đã vạch ra hơn 50 dự án khai thác trong nước và một số dự án ở nước ngoài nhằm mở rộng khả năng tiếp cận khoáng sản của Trung Quốc.

Huy Hoàng (Theo Asia Nikkei)