Trung Quốc từ bỏ quy chế nước đang phát triển để cứu WTO trước áp lực thuế từ Mỹ

Trung Quốc tuyên bố sẽ không tiếp tục yêu cầu các ưu đãi dành cho các nước đang phát triển trong các thỏa thuận của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), đáp ứng yêu cầu lâu nay của Mỹ.

Quyết định này được các quan chức Bộ Thương mại Trung Quốc công bố vào thứ Tư, nhằm củng cố hệ thống thương mại toàn cầu trong bối cảnh các cuộc chiến thuế quan và các biện pháp bảo hộ đang đe dọa sự ổn định.

Tuy nhiên, chưa rõ liệu động thái này có mở ra cơ hội lớn hơn cho hàng hóa nước ngoài tiếp cận thị trường rộng lớn của Trung Quốc hay không.

Mỹ và nhiều quốc gia châu Âu từ lâu đã phàn nàn về các rào cản đối với hàng hóa xuất khẩu của họ sang Trung Quốc. Các quan chức nhấn mạnh rằng thay đổi này chỉ áp dụng cho các cuộc đàm phán hiện tại và tương lai, không ảnh hưởng đến các thỏa thuận hiện có.

Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường đã công bố quyết định này trong bài phát biểu tại một diễn đàn phát triển do Trung Quốc tổ chức, diễn ra bên lề cuộc họp thường niên của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc tại New York vào thứ Ba.

Các quan chức Trung Quốc khẳng định đây là quyết định tự nguyện của Bắc Kinh, không nhằm khuyến khích các quốc gia đang phát triển khác làm theo. Ông Lý Nghị Hồng, đại diện cấp cao của Trung Quốc tại WTO, nhấn mạnh với báo giới tại Geneva rằng đây là lựa chọn độc lập của Trung Quốc.

Quy định “đối xử đặc biệt và khác biệt” của WTO cho phép một số quốc gia đang phát triển có thời gian dài hơn để thực thi các thỏa thuận thương mại, nhận hỗ trợ kỹ thuật từ nước ngoài và được miễn trừ một số quy tắc mà các nước phát triển phải tuân thủ.

Là một quốc gia có thu nhập trung bình, Trung Quốc vẫn khẳng định mình thuộc nhóm các nước đang phát triển. Tuy nhiên, Mỹ lập luận rằng với vị thế nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, Trung Quốc không nên tiếp tục hưởng quy chế này.

Ông Lý Nghị Hồng nhấn mạnh rằng Trung Quốc sẽ luôn là một nước đang phát triển, đồng thời lưu ý rằng vấn đề quy chế nước đang phát triển và các ưu đãi đặc biệt là hai khía cạnh liên quan nhưng khác biệt.

Trong những năm gần đây, Trung Quốc ngày càng trở thành nguồn cung cấp vốn vay và hỗ trợ kỹ thuật cho các quốc gia khác trong các dự án xây dựng đường sá, đường sắt, đập thủy điện và các công trình lớn, thường do các doanh nghiệp nhà nước Trung Quốc thực hiện.

WTO không chính thức phân biệt giữa các nước phát triển và đang phát triển, mà để các quốc gia tự xác định danh tính của mình. Trong tuyên bố, các quan chức Trung Quốc không đề cập trực tiếp đến Mỹ hoặc các biện pháp thuế quan mà Tổng thống Donald Trump áp đặt lên nhiều quốc gia, bao gồm Trung Quốc, trong năm nay.

Với 166 quốc gia thành viên, WTO đóng vai trò là diễn đàn cho các cuộc đàm phán thương mại toàn cầu và thực thi các thỏa thuận, nhưng hiệu quả hoạt động đã giảm sút, khiến nhiều bên kêu gọi cải cách.

Tổng Giám đốc WTO Ngozi Okonjo-Iweala mô tả động thái của Trung Quốc là “tin tức quan trọng đối với cải cách WTO” và bày tỏ sự hoan nghênh cũng như cảm ơn lãnh đạo nước này qua một bài đăng trên X. Bà nhấn mạnh rằng đây là kết quả của nhiều năm nỗ lực bền bỉ.

Quyết định của Trung Quốc phản ánh nỗ lực cân bằng giữa việc duy trì lợi ích quốc gia và đóng góp vào sự ổn định của hệ thống thương mại toàn cầu.

Trong bối cảnh căng thẳng thương mại gia tăng, động thái này có thể mở ra cơ hội cho các cuộc đàm phán mang tính xây dựng hơn, đồng thời đặt ra thách thức cho các quốc gia thành viên WTO trong việc tìm kiếm các giải pháp cải cách bền vững.

Theo Boston Herald