Trung Quốc và Mỹ cáo buộc nhau vi phạm thỏa thuận đình chiến thương mại

Theo thỏa thuận đạt được tại Geneva đầu tháng 5, Trung Quốc và Mỹ nhất trí tạm thời dỡ bỏ một phần thuế quan trả đũa – vốn đã leo thang tới 145% – nhằm khởi động lại dòng chảy đất hiếm và nam châm từ Trung Quốc sang Mỹ.

Tuy nhiên, hôm thứ Sáu, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố Bắc Kinh đã "hoàn toàn vi phạm" thỏa thuận, trong bối cảnh các quan chức bày tỏ thất vọng vì tiến độ xuất khẩu đất hiếm từ Trung Quốc kể từ sau ngày 12/5 là quá chậm.

Đáp lại, Bộ Thương mại Trung Quốc ngày thứ Hai khẳng định họ vẫn tuân thủ cam kết Geneva, đồng thời chỉ trích Washington đã đưa ra “nhiều biện pháp phân biệt đối xử và hạn chế” trong những tuần gần đây, làm suy yếu thỏa thuận và xâm hại “quyền lợi hợp pháp” của Trung Quốc.

"Nếu Hoa Kỳ tiếp tục đơn phương hành động và làm tổn hại lợi ích của Trung Quốc, chúng tôi sẽ có những biện pháp đáp trả mạnh mẽ và kiên quyết", Bộ Thương mại Trung Quốc nhấn mạnh.

Các biện pháp mà Trung Quốc viện dẫn bao gồm cảnh báo của Hoa Kỳ về việc hạn chế sử dụng chip Huawei, cấm bán phần mềm thiết kế chip cho doanh nghiệp Trung Quốc, cũng như việc hủy thị thực đối với sinh viên Trung Quốc.

Mỹ tin rằng thỏa thuận ngày 12/5 sẽ dẫn đến việc gỡ bỏ các hạn chế xuất khẩu đất hiếm mà Trung Quốc áp đặt từ đầu tháng 4. Tuy nhiên, quá trình cấp phép xuất khẩu vẫn diễn ra chậm chạp, gây lo ngại tại Washington – nơi Tổng thống Trump được cho là đang theo dõi sát sao.

Một nguồn tin cho biết Trung Quốc đã cấp phép cho một số lô hàng đất hiếm sang Hoa Kỳ, đồng thời đổ lỗi cho các thủ tục hành chính là nguyên nhân khiến quá trình bị chậm lại. Động thái này, theo nguồn tin, nhằm ngăn chặn sự đổ vỡ hoàn toàn của thỏa thuận đình chiến.

Căng thẳng thương mại Hoa Kỳ - Trung Quốc đã tác động mạnh đến thị trường châu Á: Chỉ số Hang Seng tại Hồng Kông giảm 0,8%, Nikkei 225 của Nhật Bản mất 1,3%, trong khi đồng nhân dân tệ ngoài khơi giảm 0,1% còn 7,21 đổi một đô la Mỹ. Thị trường chứng khoán đại lục Trung Quốc nghỉ lễ nên không giao dịch.