Từ 1/7/2025, chủ hộ kinh doanh cá thể bắt buộc tham gia BHXH

Đây là điểm mới đáng chú ý trong chính sách an sinh xã hội, nhằm mở rộng độ bao phủ và tăng cường bảo vệ người lao động trong khu vực phi chính thức.

Trước đó, theo quy định tại Luật BHXH 2014 (vẫn còn hiệu lực đến ngày 30/6/2025), chủ hộ kinh doanh cá thể không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc. Những trường hợp này nếu có nhu cầu sẽ tham gia theo hình thức BHXH tự nguyện.

Tuy nhiên, từ ngày 1/7/2025, khoản 1 Điều 2 của Luật BHXH 2024 quy định rõ: chủ hộ của hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh theo quy định của Chính phủ sẽ phải tham gia BHXH bắt buộc. Đây được xem là bước đi quan trọng trong tiến trình mở rộng diện bao phủ BHXH toàn dân.

Về mức đóng, Luật quy định tổng tỷ lệ đóng BHXH bắt buộc đối với chủ hộ kinh doanh là 25% tiền lương, trong đó 3% vào quỹ ốm đau và thai sản, 22% vào quỹ hưu trí và tử tuất, căn cứ theo điểm a, b khoản 4 Điều 33 của luật.

Đáng chú ý, mức tiền lương làm căn cứ đóng BHXH sẽ do chủ hộ kinh doanh lựa chọn, nhưng không được thấp hơn mức tham chiếu và không vượt quá 20 lần mức tham chiếu tại thời điểm đóng. Theo khoản 13 Điều 141 của luật, trong khi chưa bãi bỏ mức lương cơ sở thì mức tham chiếu bằng mức lương cơ sở. Trường hợp mức lương cơ sở bị bãi bỏ, mức tham chiếu sẽ không thấp hơn mức lương cơ sở tại thời điểm bãi bỏ.

Tại thời điểm hiện nay, mức lương cơ sở là 2.340.000 đồng/tháng. Như vậy, mức đóng BHXH bắt buộc thấp nhất của chủ hộ kinh doanh cá thể là 25% x 2.340.000 đồng = 585.000 đồng/tháng. Chủ hộ có thể lựa chọn phương thức đóng phù hợp, theo tháng, 3 tháng hoặc 6 tháng một lần.

Việc mở rộng diện tham gia BHXH bắt buộc được kỳ vọng sẽ góp phần tăng tính bền vững cho hệ thống an sinh xã hội quốc gia, đồng thời đảm bảo quyền lợi lâu dài cho chính các chủ thể tham gia, đặc biệt là trong bối cảnh khu vực kinh tế phi chính thức đang ngày càng phát triển.