'Từ 45 tuổi' mới được bổ nhiệm Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao là chưa hợp lý

Ngày 19/5, các Đại biểu Quốc hội thảo luận về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Tòa án nhân dân (TAND). Dự thảo luật quy định “Thành lập các Tòa chuyên trách gồm Tòa Phá sản, Tòa Sở hữu trí tuệ tại một số TAND khu vực”. Về nội dung này, Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Việt Nga – Phó trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội chuyên trách tỉnh Hải Dương cho rằng, cần cân nhắc quy định trên.

Theo bà Nga, thực tiễn xét xử hiện nay cho thấy, số lượng vụ án trong hai lĩnh vực này là không lớn, thậm chí tại nhiều tỉnh, thành phố hầu như không phát sinh loại án này trong cả năm.

Do đó, nếu thành lập tòa chuyên trách về phá sản và sở hữu trí tuệ ở các tòa khu vực là không hợp lý, sẽ kéo theo việc bổ nhiệm thêm chức danh lãnh đạo, biên chế, trong khi hiệu suất xét xử của các tòa này trong bối cảnh hiện nay vẫn thấp.

Phó trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội chuyên trách tỉnh Hải Dương đề xuất, có thể bố trí thẩm phán chuyên trách trong Tòa Kinh tế hoặc Tòa Dân sự đảm nhiệm các vụ việc về phá sản hoặc sở hữu trí tuệ thay vì tổ chức thêm tòa chuyên trách sẽ phù hợp với thực tiễn hơn.

Phát biểu giải trình nội dung Đại biểu Quốc hội nêu tại phiên làm việc, Chánh án TAND tối cao Lê Minh Trí nhấn mạnh: Hiện nay, số lượng án về phá sản, sở hữu trí tuệ chưa quá lớn nhưng trong xu hướng phát triển, hội nhập thì yêu cầu đặt ra phía trước lại rất lớn, đòi hỏi sự chuyên sâu. Đây cũng là vấn đề luôn nhận được sự quan tâm khi doanh nghiệp, các nước có nhu cầu đầu tư lớn ở Việt Nam.

“Hiện nay, số án này chưa lớn nên gắn với tòa khu vực, sắp tới khi nhu cầu lớn thì phải chấp nhận nó là tòa chuyên biệt. Chúng tôi sẽ có kế hoạch đào tạo đội ngũ thẩm phán để đáp ứng yêu cầu phát triển”, Chánh án Lê Minh Trí giải đáp.

Cũng tại phiên họp, Phó trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội chuyên trách tỉnh Hải Dương Nguyễn Thị Việt Nga nêu vấn đề: Dự thảo luật quy định, một trong những điều kiện để được xem xét bổ nhiệm Thẩm phán TAND tối cao là “có độ tuổi từ đủ 45 tuổi trở lên”. Bà Nguyễn Thị Việt Nga cho rằng, việc đưa ra tiêu chuẩn về độ tuổi cứng như vậy là chưa thực sự hợp lý và cần được cân nhắc kỹ lưỡng.

Bởi vì, độ tuổi không thể là thước đo phản ánh năng lực, phẩm chất hay kinh nghiệm. Hiện nay, trong thực tế có nhiều cán bộ, thẩm phán trẻ tuổi nhưng rất tài năng, bản lĩnh, kinh nghiệm xét xử phong phú, từng giải quyết nhiều vụ án lớn và đạt được nhiều thành tích xuất sắc trong quá trình công tác.

Từ phân tích trên, bà Nguyễn Thị Việt Nga cho rằng, việc giới hạn tuổi tối thiểu sẽ có thể dẫn tới “bỏ sót” người có đủ tiêu chuẩn, năng lực nhưng tuổi đời chưa đủ theo quy định để bổ nhiệm Thẩm phán TAND tối cao.

Vì vậy, đại biểu đề nghị không nên quy định tiêu chuẩn độ tuổi từ 45 tuổi trở lên như dự thảo mà chú trọng đến các tiêu chuẩn về năng lực chuyên môn, thời gian công tác, kinh nghiệm xét xử, đạo đức nghề nghiệp để lựa chọn người có thể được bổ nhiệm làm thẩm phán TAND tối cao. Hoặc nếu vẫn cần có giới hạn về độ tuổi thì nên bổ sung thêm cơ chế linh hoạt như: “Trường hợp đặc biệt, người dưới 45 tuổi nhưng có đủ điều kiện về năng lực, thành tích nổi bật và được đánh giá xuất sắc trong công tác có thể được xem xét bổ nhiệm Thẩm phán TAND tối cao”, Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Việt Nga bày tỏ quan điểm.