Ukraine gấp rút dựng 'bức tường không người lái' trước sức ép từ Nga

Trong tháng 5, Nga đã gia tăng đáng kể các cuộc tấn công bằng tên lửa và máy bay không người lái (drone) vào sâu trong lãnh thổ Ukraine, đồng thời mở rộng các đợt tấn công trên bộ trên toàn tuyến mặt trận dài hơn 1.000 km.

Một số đơn vị Ukraine tại Donetsk và phía bắc nước này đã buộc phải rút lui, trong khi một số khu vực nông thôn ở phía nam cũng rơi vào tay Nga.

Quân đội Nga không tiến công ồ ạt mà chọn cách “gặm nhấm” từng vị trí phòng thủ của Ukraine – sử dụng xe hơi, xe máy và các đơn vị bộ binh nhỏ tấn công vào làng mạc bỏ hoang và vùng nông thôn mở.

Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW, Mỹ) ước tính quân Nga đã tiến thêm trung bình 14 km² mỗi ngày từ đầu năm 2025. Với tốc độ này, họ sẽ cần gần 4 năm nữa để kiểm soát toàn bộ 4 vùng mà Moscow tuyên bố sáp nhập là Donetsk, Luhansk, Zaporizhzhia và Kherson.

Tại Donetsk – chiến trường khốc liệt nhất hiện nay – Nga vẫn quyết tâm chiếm toàn bộ khu vực này. Viện ISW đánh giá Nga đã giành được khoảng 65 km² lãnh thổ gần đây, trong đó có một ngôi làng phía nam thị trấn chiến lược Kostiantynivka.

Song song với đó, quân Nga đang gia tăng áp lực ở khu vực phía bắc. Tổng thống Volodymyr Zelenskyy tiết lộ Nga đang dồn hơn 50.000 binh sĩ về hướng tỉnh Sumy. Mục tiêu được cho là thiết lập “vùng đệm” sâu 10 km bên trong lãnh thổ Ukraine.

Dù vậy, với địa hình rừng rậm dày đặc, việc chiếm thành phố Sumy – thủ phủ của tỉnh – là điều rất khó xảy ra. Các đợt tấn công này dường như nhằm buộc Ukraine phải phân tán lực lượng khỏi chiến trường miền đông.

Trong khi đó, drone đang đóng vai trò then chốt không chỉ trong các cuộc không kích mà cả trên chiến tuyến. Các bước tiến gần đây của Nga ở Donetsk có được nhờ chiến thuật cắt đứt hậu cần – tấn công xe tiếp tế bằng drone từ cách xa tới 30 km.

Ukraine đang thiết lập “bức tường drone” – hành lang phòng thủ bằng máy bay không người lái tại các vùng dễ bị tấn công nhất, theo chuyên gia Mick Ryan. Điều này yêu cầu sự tích hợp sâu giữa các lớp drone, hệ thống tác chiến điện tử và trí tuệ nhân tạo.

Nga cũng phản đòn: họ dùng radar nhỏ để dẫn đường cho drone và hiện đang tích cực truy tìm – phá hủy các trạm radar Ukraine. Theo ông Zelenskyy, Nga dự định tăng sản xuất drone tấn công Shahed lên 300–350 chiếc/ngày. Khi được hỏi liệu Nga có thể tấn công cùng lúc bằng 1.000 drone, ông đáp: "Tôi không thể nói điều đó sẽ không xảy ra".

Drone Nga mới có thể né được tín hiệu gây nhiễu, bay cao và nhanh hơn trước. Tuần trước, một chiếc Shahed được ghi nhận bay ở độ cao kỷ lục 4.900 mét. Ukraine hiện đang triển khai tiêm kích F-16 và Mirage để hỗ trợ phòng không, đồng thời phát triển các drone đánh chặn.

Tướng Valerii Zaluzhnyi – cựu Tổng tư lệnh quân đội Ukraine, nay là Đại sứ tại Anh – cảnh báo rằng Ukraine đang bị Nga vượt mặt về công nghệ. Nga đã tung vào trận drone điều khiển bằng cáp quang ngắn – loại không thể bị gây nhiễu. Ukraine vẫn chưa phổ biến công nghệ này.

Dù vậy, ông Zelenskyy phủ nhận việc Ukraine đang thua trong "cuộc chiến drone". Ông tuyên bố Ukraine sắp đạt mức sản xuất 300–500 drone mỗi ngày, ngang ngửa với Nga. Theo ông, vấn đề không phải là sản xuất mà là tài chính. Ông kêu gọi khoản đầu tư 30 tỷ USD để đưa công nghiệp quốc phòng Ukraine lên công suất tối đa.