Ứng dụng xạ trị Proton để điều trị ung thư

Đây là sự kiện quan trọng đánh dấu bước tiến mới của ngành y tế Việt Nam trong nghiên cứu và ứng dụng các phương pháp điều trị ung thư tiên tiến của thế giới.

Ung thư là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trên toàn cầu, đồng thời cũng là thách thức lớn nhất đối với sức khỏe cộng đồng, kinh tế và xã hội. Theo báo cáo GLOBOCAN 2022 của Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (International Agency for Research on Cancer - IARC) thuộc WHO, thế giới đã ghi nhận khoảng 19,9 triệu ca ung thư mới và 9,96 triệu ca tử vong trong năm 2022, tương đương tỷ lệ tử vong 50,1% số ca mắc mới. Những con số này không chỉ phản ánh sự gia tăng nhanh chóng của căn bệnh ung thư mà còn nhấn mạnh những tác động to lớn của nó đối với các hệ thống y tế toàn cầu, đặc biệt tại các quốc gia có thu nhập trung bình và thấp.

Bên cạnh các phương pháp khác, Xạ trị đóng vai trò quan trọng trong điều trị ung thư. Vai trò của xạ trị không chỉ giới hạn ở việc tiêu diệt khối u mà còn được sử dụng phối hợp với các phương pháp điều trị khác như phẫu thuật, hóa trị, miễn dịch để nâng cao hiệu quả điều trị.

Trong những năm gần đây, các tiến bộ công nghệ trong xạ trị, đặc biệt là xạ trị proton, đã mang lại bước tiến lớn trong điều trị ung thư và hiện các nước phát triển trên thế giới như Mỹ, Nhật, Đức, Pháp, Anh, Nga, Trung Quốc và một số nước trong khu vực Đông Nam Á (Singapore, Thái Lan) đều đã và đang ứng dụng rộng rãi kỹ thuật xạ trị proton nhằm nâng cao chất lượng điều trị ung thư.… Trong bối cảnh tỷ lệ mắc và tử vong do ung thư tại Việt Nam không ngừng gia tăng, việc triển khai các công nghệ tiên tiến như xạ trị proton là vô cùng cấp thiết.

Hội thảo có sự góp mặt của GS. Andrew Chang – Giám đốc Trung tâm Proton California (Mỹ), chuyên gia hàng đầu thế giới về xạ trị Proton; đại diện IBA Proteus Systems đã trình bày các công nghệ đột phá như DynamicARC và ConformalFLASH; cùng các báo cáo chuyên sâu về ứng dụng xạ Proton trong ung thư đầu cổ, ung thư vú và triển vọng phát triển tại Việt Nam.

Tại hội thảo, các đại biểu đã được cập nhật: Toàn cảnh ứng dụng xạ trị Proton trên thế giới và cơ hội triển khai tại Việt Nam, Báo cáo dự án xây dựng 3 Trung tâm Xạ trị Proton tại Bệnh viện K Trung ương, Bệnh viện Trung ương Huế và Bệnh viện Chợ Rẫy, Chương trình phát triển mạng lưới xạ trị Proton quốc gia trong tương lai.

GS.TS Phạm Như Hiệp - Giám đốc Bệnh viện Trung ương Huế đã nhấn mạnh tầm quan trọng đặc biệt của việc ứng dụng công nghệ tiên tiến trong điều trị ung thư. Ông khẳng định rằng xạ trị proton hiện nay được xem là một trong những phương pháp hiện đại bậc nhất trên thế giới, đánh dấu bước tiến vượt bậc trong y học hạt nhân và điều trị ung thư. Công nghệ này có ưu điểm nổi trội là khả năng tập trung năng lượng chính xác vào khối u, tiêu diệt hiệu quả tế bào ung thư trong khi hạn chế tối đa tác động đến các mô lành xung quanh, từ đó giảm thiểu biến chứng, nâng cao chất lượng sống cho người bệnh.

Đặc biệt, GS.TS Phạm Như Hiệp nhấn mạnh rằng phương pháp xạ trị proton mang lại lợi ích to lớn cho các bệnh nhân nhi khoa và những trường hợp khối u phức tạp, nằm ở vị trí khó hoặc gần các cơ quan quan trọng. Đây là nhóm bệnh nhân vốn rất dễ bị ảnh hưởng bởi tác dụng phụ của các phương pháp điều trị truyền thống. Việc triển khai xạ trị proton tại Bệnh viện Trung ương Huế không chỉ mở ra cơ hội tiếp cận công nghệ y tế tiên tiến cho người bệnh trong nước mà còn góp phần khẳng định vị thế của bệnh viện; góp phần cùng Bệnh viện K và Bệnh viện Chợ Rẫy hướng đến mục tiêu trở thành trung tâm điều trị ung thư chuyên sâu hàng đầu Đông Nam Á.

TS. Nguyễn Trọng Khoa – Phó Cục Trưởng Cục Quản lý Khám Chữa bệnh – Bộ Y tế phát biểu: “Việc nghiên cứu và từng bước triển khai xạ trị Proton tại Việt Nam là dấu mốc quan trọng, không chỉ nâng cao hiệu quả điều trị ung thư mà còn khẳng định quyết tâm của ngành y tế trong việc tiếp cận những thành tựu khoa học y học tiên tiến nhất trên thế giới. Bộ Y tế đang xúc tiến Đề án xây dựng Trung tâm Xạ trị Proton tại 3 bệnh viện lớn: Bệnh viện K, Bệnh viện Chợ Rẫy và Bệnh viện Trung ương Huế. Dự kiến hoàn thành giai đoạn 2026 – 2030, dự án sẽ giúp bệnh nhân trong nước tiếp cận điều trị tiên tiến, giảm chi phí ra nước ngoài, đồng thời nâng cao năng lực y tế quốc gia”.

Hội thảo đã mở ra diễn đàn học thuật uy tín, kết nối các nhà khoa học, bác sĩ và nhà quản lý, từ đó định hướng chiến lược cho việc đưa xạ trị Proton vào thực hành lâm sàng, góp phần nâng cao chất lượng điều trị ung thư, giảm gánh nặng bệnh tật cho người dân tại Việt Nam.